ۇستانىم قايشىلىعى
دجون ماككەين مەن دجو بايدەن ۇستانىمدارى ءبىر-بىرىنە قايشى باسەكەلەس پارتيالاردىڭ مۇشەلەرى ەدى. سەنات قابىرعاسىندا ماككەين مەن بايدەن تالاي رەت قىزىل كەڭىردەك بولىپ ايتىسقان دەسەدى. ءبىر قىزىعى، ەكەۋى وتە جاقىن دوس بولعان. ۇستانىم قايشىلىعى دجون مەن دجو دوستىعىنا سىزات تۇسىرمەدى. سەبەبى، ولار ءبىر ماسەلەگە بايلانىستى ءتۇرلى پىكىر بولۋى زاڭدى ءارى پايدالى ەكەنىن جاقسى تۇسىنگەن.
ۇستانىمدار مەن يدەيالار الۋاندىعى بولماعان ورتادا "توپتىق ويلاۋ" (groupthink) اتتى پسيحولوگيالىق فەنومەنىن بايقايمىز. توپتىق ويلاۋ كەزىندە ادامدار كونفورميزگە بەرىلىپ، كونفليكتىگە بارماۋ ءۇشىن بالاما كوزقاراستاردى قاراستىرمايدى. بۇل ءوز كەزەگىندە قاتە، يرراتسيونال شەشىمدەر قابىلداۋعا الىپ كەلەتىنىن امەريكالىق عالىم يرۆينگ دجەينيس اشقان.
مەنىڭ دە ءتۇرلى قوزقاراستاعى (ساياسي، ءدىني جانە ت.ب.) تۋىستارىم، دوستارىم، تانىستارىم بار. سولاردىڭ كوبىسىنە “توپتىق ويلاۋ” فەنومەنىن تۇسىندىرۋگە تىرىستىم. اسىرەسە، مەملەكەتتىك قىزمەتتە ىستەيتىندەرگە “توپتىق ويلاۋدى” قابىلداۋ قيىنعا سوعاتىنىن بايقادىم. ولار سوۆەت ۇكىمەتىنەن قالعان “كتو نە س نامي، توت پروتيۆ ناس” دەگەن ۇستانىممەن ءومىر سۇرەتىندەي اسەر قالدىرادى.
PS. رەسپۋبليكالىقتار دەموكراتتار ۇسىنعان “پاتسيەنتتەردى قورعاۋ جانە قولجەتىمدى مەدكومەك” زاڭىن جويۋعا كۇش سالىپ، داۋىسقا سالعان ەدى. رەسپۋبليكالىق دجون ماككەين مەن سيۋزان كوللينزتىڭ داۋىسىنىڭ ارقاسىندا زاڭ ءوز كۇشىن ساقتاپ قالدى. الايدا ماككەين مۇنداي قادامعا بايدەنمەن دوس بولعاندىقتان بارعان جوق. ول ءجاي عانا مەملەكەتكىشىل سەناتور ەدى. قاراپايىم امەريكالىقتاردىڭ مۇددەسىن قورعاۋ كەرەك بولسا، ول ءوز پارتياسىنا، ءتىپتى دوسىنا قارسى شىعۋدان قورىقپايتىن بىربەتكەي، ءپرينتسيپشىل تۇلعا ەدى. ۇستانىم قايشىلىعىنا قاراماستان ءبىر-ءبىرىنىڭ اسىل قاسيەتتەرىن قادىر تۇتىپ، باعالاي بىلگەن دجون مەن دجونىڭ دوستىعا قالاي سۇيسىنبەيسىڭ؟!
نۇربەك ماتجانيدىڭ جازباسى
Abai.kz