جاقىندا پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ جالپى وتىرسى ءوتتى. ءماجىلىس توراعاسى نۇرلان نىعماتۋليننىڭ توراعالىعىمەن وتكەن جينالىستا دەپۋتاتتاردىڭ باستاماشىلىعىمەن دايىندالعان بىرقاتار زاڭ جوبارالى تالقىلانىپ، ماقۇلداندى.

اتاپ ايتقاندا «وتباسىلىق-تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا قارسى ءىس-قيمىل تۋرالى»، سونداي-اق، وعان ىلەسپە زاڭ جوبالارى تالقىلانىپ ماقۇلداندى.

اتالعان زاڭ جوباسىنىڭ باستى ماقساتى، ەلىمىزدەگى وتباسىلىق جانە تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا قارسى ءىس-شارالاردى جەتىلدىرۋ بولىپ تابىلادى. ناقىتىراق ايتقاندا، وتباسىلىق زورلىققا قارسى مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ قۇقىقتىق، ينستيتۋتسيونالدىق، ۇيىمداستىرۋشىلىق جانە الەۋمەتتىك باسىم باعىتتارىن بۇرىنعىدان دا جەتىلدىرە ءتۇسۋدى باستى نازارعا الادى.

جاڭادان ماقۇلدانعان وسى زاڭ جوباسىندا تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا قارسى ءتيىمدى شارالاردى جەتىلدىرىپ، جاۋاپتى ورگانداردىڭ قۇزىرەتتەرى بۇرىنعىدان دا ناقتىلاندى. دەپۋتاتتار وتباسىلىق الىمجەتتىلىكتىڭ الدىن الۋ شارالارىن جەتىلدىرە ءتۇسۋ نورمالارىن نەگىزگە الدى.

ءماجىلىس توراعاسى نۇرلان نىعماتۋلين اتالعان زاڭ جوباسى جايلى ءوز پىكىرىن ءبىلدىرىپ، زاڭ جوباسىنىڭ پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىمەن، دەپۋتاتتار باستاماشى بولۋىمەن دايىندالعانىن ايتتى.

نۇرلان زايروللاۇلىنىڭ ايتۋىنشا، سوڭعى جىلدارى قازاقستان اۋماعىندا ءتۇرلى تۇرمىستىق داۋ-جانجالدار كورسەتكىشى بۇرىنعىدان ءوسىپ كەتكەن. ال بۇل جاعداي دامىعان ەلدەردە جول بەرۋگە بولمايتىن ماڭىزدى ماسەلە سانالادى. سول ءۇشىن پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىمەن جانە دەپۋتتاتتاردىڭ باستاماشىلىعىمەن «وتباسىلىق-تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا قارسى ءىس-قيمىل تۋرالى» زاڭ جوباسى دايىندالىپ وتىر. اتالعان قۇجاتتاعى جاڭا نورمالاردىڭ ارقاسىندا بۇكىل ەل كولەمىندەگى وتباسىلىق جانجالدارمەن حالىق بولىپ، قوعام بولىپ كۇرەسۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل دەگەنىمىز ەل حالىقىنىڭ اماندىعىن، دەنساۋلىعىن، ءومىرىن قورعاۋ ءۇشىن ماڭىزدى. سونداي-اق، ەل بولاشاعى - بالالاردىڭ ەرتەڭى، اماندىعى ءۇشىن دە وتە قاجەتتى قۇجات سانالادى. سول ءۇشىن دە بۇل زاڭ جوباسى وتە ماڭىزدى بولىپ وتىر.

ءبىز ءوز تاراپىمىزدان دا «وتباسىلىق-تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا قارسى ءىس-قيمىل تۋرالى» زاڭ جوباسىنىڭ قوعام ءۇشىن وزەكتى ەكەنىن ايتقىمىز كەلەدى. شىنىمەن دە سوڭعى جىلدارى وتباسىلىق زورلى-زومبىلىق جايلى ءجيى ءسوز بولىپ ءجۇر. كەيبىر ازاماتتار وزگە وتباسى مۇشەلەرىنە اگرەسسيالىق قارىم-قاتىناس جاساۋدى ادەتكە اينالدىرعانى وكىنشىتى. بۇل ەڭ الدىمەن وتباسىندا ءوسىپ كەلە جاتقان جاس بۇلدىرشىندەردىڭ پسيحولوگياسىنا كەرى اسەر ەتەرى ءسوزسىز. سونىمەن قاتار، كۇش قولدانۋ ءبىر تاپاتىڭ دەنساۋلىعىنا اسەر ەتسە، ەكىنشى جاعىنان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىك تە قۋزاستىرىلاتىنى ءسوزسىز.

سول ءۇشىن دە ءماجىلىس قابىرعاسىندا ءبىز ءسوز ەتىپ وتىرعان «وتباسىلىق-تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا قارسى ءىس-قيمىل تۋرالى» زاڭ جوباسى تالقىلانىپ، قابىلدانىپ وتىر. بۇل قۇجات قۇقىق بۇزۋشىلاردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگىن عانا ەمەس، اگرەسسيالىق مىنەز-قۇلقىن وزگەرتۋ ءۇشىن پسيحولوگيالىق تۇرعىدان دا ارەكەت ەتەتىن بولادى. سول ارقىلى وتباسىلىق زورلىق-زومبىلىققا بارعان ازاماتتاردىڭ مۇنداي ارەكەتتەن باس تارتۋىنا مۇمكىندىك جاسالماق.

سونىمەن قاتار، وتباسىلىق زورلىق-زومبىلىققا بارىپ، قۇقىق بۇزۋشىلىق جاساۋشىلارعا قاتىستى بىرقاتار جاڭا تالاپتار جاڭا زاڭ جوباسىنا ەنگىزىلدى. وسى ارىقىلى قۇقىق بۇزۋشىلىق ورىن العان كەزدە پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ولاردى باقىلاۋدا ۇستاۋى جونىندەگى قۇزىرەتى بۇرىنعىدان كۇشەيۋ، سونداي-اق، قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ الدىن الۋى ءۇشىن ۋاكىلەتتى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ قۇزىرەتتەرىن ناقتىلاي ءتۇسۋ ماسەلەسى دە تالقىلاندى.

ءبىز ءسوز ەتىپ وتىرعان زاڭ جوباسى وتباسىلىق زورلىق-زومبىلىقتان زارداپ شەككەندەردىڭ قۇقىقتارىن جانە قاۋىپسىزدىك قامتاماسىز ەتۋدى باستى نازاردا ۇستايدى. سونىمەن قاتار قۇجاتتا وباسىلىق زورلىق-زومبىلىقتىڭ الدىن الۋ بويىنشا زاڭنامانىڭ ساقتالۋىن جانە قوعامدىق باقىلاۋدى كۇشەيتۋ ماسەلەلەرىن ءبىر رەتكە كەلتىرۋدى قاراستىرادى.

ءماجىلس دەپۋتاتتارى ماقۇلداعان «وتباسىلىق-تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا قارسى ءىس-قيمىل تۋرالى» زاڭ جوباسى الەۋمەتتىك ماڭىزى بار قۇجات دەپ ەسەپتەيمىز. ويتكەنى وركەنيەتتى زاماندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان ءار ەلدە ازاماتتاردىڭ اماندىعى مەن دەنساۋلىعى قاشاندا ءبىرىنىش ورىندا تۇرۋى كەرەك. سول ءۇشىن وتباسىندا ورىن العان زورلىق-زومبىلىق وقيعالار جەكە وتباسىنىڭ ىشكى ءىسى دەڭگەيىنەن، جالپى حالىقتىڭ باقىلاۋدىڭ قورعاۋىنداعى ماڭىزدى تۇيىنگە اينالدىرۋىمىز كەرەك.

ءبارىمىز بىلەتىندەي، قازىر ەل بيلىگى ازاماتتاردىڭ تۇرمىس ورەسى مەن ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن كوتەرۋگە باسا ءمان بەرىپ وتىر. وندا ەل تۇرعىندارىنىڭ ماتەريالدىق جانە رۋحاني بايلىعىن ارتتىرۋ جانە زاڭدىق بىلىمدەرىن جوعارىلاتىپ، ءوز-ءوزىن قورعاۋ بىلىگىن قالىپتاستىرۋدىڭ ماڭىزى زور. ەندەشە باستى زاڭ شىعارۋشى ورگان - پارلامەنت قابىرعاسىندا قابىلدانعان ءاربىر زاڭ جوباسىنىڭ ازاماتتاردىڭ جايلى ءومىرى ءۇشىن ماڭىزى زور. جوعارىدا ءبىز ءسوز ەتكەن «وتباسىلىق-تۇرمىستىق زورلىق-زومبىلىققا قارسى ءىس-قيمىل تۋرالى» زاڭ جوباسى دا قاجەت كەزىندە قابىلدانعان قۇندى قۇجات دەپ ەسەپتەيمىز.

Abai.kz