تاۋەلسىزدىك كۇنىن قالاي تويلاپ ءجۇرمىز؟
ءبىرىنشى وي.
تاۋەلسىزدىك مەرەكەسىنە ارنالعان دەمالىس كۇندەر اياقتالدى.
جەكە ءوز ويىم. تاۋەلسىزدىك كۇنىن مەرەكەلەپ ءالى ۇيرەنگەن جوق سياقتىمىز. تالپىنىس بار، بىراق مەرەكەلىك ءداستۇر قالىپتاستىرا المادىق.
مەرەكە – بۇل ءداستۇر، ال ءداستۇر جىلدا قايتالانا بەرەتىن، بەس تۇيسىگىمىزگە تۇرتكى بولاتىن اسەرلەردەن تۇرادى. جاڭا نەمەسە ءجاي اسەر ەمەس، كۇتىلەتىن اسەر. نە بولاتىنىن بىلسەك قانا ول مەرەكەنىڭ كەلگەنىن كۇتەمىز.
سونىمەن، كەز كەلگەن مەرەكە داستۇرگە اينالۋ ءۇشىن ول بەس تۇيسىككە اسەر ەتۋگە ءتيىس.
1. كورۋ. ماسەلەن، جاڭا جىلداعى ەڭ باستى كورىنىس – شىرشا، وتشاشۋ، «س ليوگكيم پاروم» ءفيلمى، ناۋرىزدا كيىزۇي، ۇلتتىق كيىمدەر... جىلدا كورەمىز. جىلدا الار ءداستۇرلى اسەردى كۇتەمىز. تاۋەلسىزدىك كۇنىندە نەنى كورەمىز؟ تاۋەلسىزدىك كۇنى دەگەندە نەنى ەلەستەتە الاسىز؟ تاۋەلسىزدىك كۇنىندە پاتريوتتىق سەزىمدەرگە بەدەر بەرىلىپ ءجۇر. سولاردىڭ زاڭدى جالعاسى بيىل كوك تۋىمىز كوبىرەك ناسيحاتتالدى، بالكوندارعا ءىلىندى. بىراق ءالى ابىل-سابىل. بيىل ءبىر نارسە، كەلەر جىلى باسقا ءىس-شارا بولۋى مۇمكىن. ادامدار جىلدا قايتالانا بەرەتىن اسەر الماي، ءداستۇر قالىپتاسپايدى. كورپوراتيۆتىك مادەنيەتتىڭ قالىپتاسۋىنا 8-12 جىل ۋاقىت قاجەت ەكەن. مەرەكەلەۋدىڭ قوعامدىق ءداستۇرى قالىپتاسۋ ءۇشىن قانشاما جىل ۋاقىت قاجەت ەكەنىن باعامداي بەرىڭىز.
2. ەستۋ. جاڭا جىل مەن كريسماستە اعىلشىن تىلىندە Jingle bell, The Happy New Year سياقتى اندەردەن قۇلاق تۇنادى، ورىس تىلىندە دە ءداستۇرلى جاڭاجىلدىق اندەر جەتەدى.
تاۋەلسىزدىكتىڭ ءداستۇرلى اندەرى قانداي؟ تاۋەلسىزدىك يدەولوگيالىق تۇرعىدا پاتريوتيزم، ۇلتجاندىلىق، مەملەكەتشىلدىكپەن ۇشتاسىپ بارا جاتقان سوڭ «كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى» سياقتى اندەر الدىڭعى قاتارعا شىعىپ كەلەدى.
3. ءيىس. جاڭا جىلدا شىرشانىڭ ءيىسى، ناۋرىزدا باۋىرساقتىڭ ءيىسى دەگەندەي. تاۋەلسىزدىكتىڭ ءيىسى قانداي؟
4. ءدام. جاڭا جىلدا وليۆە، مانتى، ناۋرىزدا ناۋرىز كوجە... امەريكادا Thanksgiving دەگەن وتباسىلىق مەرەكە بار. العىس ايتۋ كۇنى.
وتباسىلىق داستارحانعا پەشتە پىسكەن ۇندىكتىڭ ەتىن قويادى. جاڭا جىلدا ادامدار داستارحان جايىپ، ءتۇن ورتاسىن كۇتەدى. پرەزيدەنتتىڭ ءسوزىن تىڭداپ، تىلەك ايتادى. تاۋەلسىزدىك داستارحانى قانداي بولۋى كەرەك؟ ول قاشان جايىلىپ، وعان نە قويىلۋى ءتيىس؟
5. ءتۇيسىنۋ. جاڭا جىلدا اياز اتا مەن اقشاقاردى، شىرشانى ۇستايسىز، قولىڭىزعا سىيلىق الاسىز، ناۋرىزدا دا سول، التىباقان تەبەسىز، بايلاۋلى تۇرعان اتتىڭ ماڭدايىن سيپاپ، تۇيەنىڭ شۋداسىن سيپايسىز. ايتەۋىر الاقان تيگىزىپ، تۇيسىنەتىن زاتتار بار. تاۋەلسىزدىكتە نەنى تۇيسىنەسىز؟
سونىمەن بىرگە، كەز كەلگەن مەرەكە الدىمەن بالالارعا ارنالۋى ءتيىس. جاڭا جىلدى كىمدەر كۇتەدى؟ بالالار. نەگە؟ سەبەبى سىيلىق الادى. تاۋەلسىزدىك كۇنىنىڭ دە بالالارعا بەرەرى بولۋى ءتيىس. بالالار كۇتىپ جۇرەتىندەي قانداي سىيلىق ىستەۋگە بولادى؟ ونى كىم بەرەدى؟ نە ءۇشىن بەرەدى؟
شىڭعىس مۇقاننىڭ جازباسى
Abai.kz