دەپۋتاتتار ارنايى ساۋال جولدادى
"Nur Otan" پارتياسىنىڭ دەپۋتاتتارى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ
پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ر. ۆ. سكليارعا جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ باس پروكۋرورى ع. د. نۇرداۋلەتوۆكە ارنايى ساۋال جولدادى. دەپۋتاتتىق ساۋالدا ولار جەردى پايدالانۋ بارىسىندا كارەرلەردى زاقىمدانۋىنا نازار اۋدارعان. دەپۋتاتتىق ساۋالمەن تومەندە تانىسا الاسىز.
دەپۋتاتتىق ساۋال
ءبىزدىڭ دەپۋتاتتىق ساۋالىمىزدىڭ نەگىزى جاقىندا ەلىمىزدىڭ سايلاۋشىلارىمەن كەزدەسۋ بارىسىندا جانە الەۋمەتتىك جەلىلەردەن كەلىپ جاتقان كوپتەگەن ارىز-شاعىمدارىنىڭ نەگىزىندە كارەرلەردىڭ زاڭسىز پايدالانۋىنان تۋىنداعان قورشاعان ورتاعا جانە حالىق دەنساۋلىعىنا ورنى تولماس زيانمەن بايلانىستى بولىپ وتىر. بۇل جەردىڭ توزۋىنا، قۇنارلى توپىراق قاباتىنىڭ ءبىرجولا جوعالۋىنا اكەپ سوعادى. بۇل رەتتە جەر قويناۋىنا جانە جەر قويناۋىن پايدالانۋعا بايلانىستى قاتىناستاردى قۇقىقتىق رەتتەۋدىڭ بارلىق قاعيداتتارى ورەسكەل بۇزىلۋدا. سونداي-اق ەكولوگيالىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ، تابيعي رەسۋرستاردى پايدالانۋدى مەملەكەتتىك رەتتەۋ، جەردى قورعاۋ جانە ۇتىمدى پايدالانۋ بولىگىندەگى ەكولوگيالىق جانە جەر كودەكستەرىنىڭ تالاپتارى ساقتالماۋدا.
«Nur Otan» پارتياسىنىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسىندا «ءاربىر ازاماتقا – لايىقتى ءومىر» دەپ ناقتى كورسەتىلگەن. سوندىقتان دا بارشامىز بىرلەسىپ، حالىقتىڭ جاعدايىن جاقسارتۋدى قامتاماسىز ەتۋىمىز قاجەت.
باس پروكۋراتۋرانىڭ مالىمەتىنشە، سوڭعى ءۇش جىلدا رەسپۋبليكادا كارەرلەردى زاڭسىز يگەرۋگە بايلانىستى 303 قىلمىستىق قۇقىق بۇزۋشىلىق تىركەلگەن. ونىڭ ىشىندە اكمولا وبلىسىندا 32, الماتى وبلىسىندا 39, تۇركىستان وبلىسىندا 32, شىمكەنت قالاسىندا 11, پاۆلودار وبلىسىندا 23, شىعىس قازاقستان وبلىسى بويىنشا 27, باسقا وبلىستاردا وسىنداي جاعداي تىركەلگەن. مىسالى نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ ماڭىندا 54 زاڭسىز كارەرلەر انىقتالعان، جامبىل وبلىسىندا جەر قويناۋىن ءوز بەتىنشە قازعانداردىڭ 32-ءى تىركەلگەن. بۇگىنگى تاڭدا اتالعان ماسەلەلەر اشىق كۇيىندە قالىپ وتىر.
بۇل جاعداي ءبىزدىڭ ازاماتتارىمىزدىڭ نەگىزدەلگەن نارازىلىعىن تۋىنداتادى جانە بىرقاتار جاعدايلاردا الەۋمەتتىك شيەلەنىستىڭ سەبەبى بولىپ جاتادى.
حالقىمىز «اشىنعاننان شىعادى اششى داۋسىم» دەپ بەكەر ايتپاعان. جۋىردا اتىراۋ وبلىسى، تاسقالا اۋىلىندا كارەردىڭ جابىلۋىن تالاپ ەتىپ جۇزدەگەن حالىق جان ايقايىن ءبىلدىرىپ ميتينگىگە شىقتى. الماتى وبلىسى، ەڭبەكشىقازاق اۋدانى، بالتاباي اۋىلدىق وكرۋگىندە جەر قويناۋىن قازاتىندار تۇرعىن ۇيلەردەن ەكى-اق مەتر قاشىقتىقتا ورنالاسقان كارەردەن تاس، قۇم ءوندىرىپ، جۇمىستارىن الاڭسىز اتقارۋدا. بۇل زاڭ تالاپتارىنا ساي كەلمەيدى. قاراساي اۋدانىندا دا ءدال وسىنداي جاعدايلار تۋىنداۋدا. تۇركىستان وبلىسىدا وسىنداي جاعدايدا ارىس، بادام جانە اقسۋ وزەندەرىنىڭ جان-جاعى قازىلۋدا. ونىڭ ىشىندە بورالداي وزەنىنىڭ بويىندا ون التى جىلدان بەرى تاس، قۇم وندىرەتىن كارەر جۇمىس ىستەپ تۇر. كارەردە قازبا جۇمىستارىن جۇرگىزۋ سالدارىنان اتالعان وزەننىڭ سۋى تارتىلىپ، «قىزىل كىتاپقا» ەنگەن بالىقتار ون ەسەگە ازايىپ كەتكەن. سول سەكىلدى الماتى قالاسىنداعى ءنومىرى №1 كارەر كوپ قاباتتى تۇرعىن ءۇيدىڭ جانىندا ورنالاسقان. كارەردى پايدالانۋشى ول جەردە ەشقانداي رۇقساتسىز، زاڭسىز جۇمىستارىن جۇرگىزگەن. سونىمەن قاتار اتالعان كارەرلەرگە رەكۋلتيۆاتسيا جۇمىستارى جاسالماعان. سونىمەن قوسا، اقمولا وبلىسىندا ءوز بەتىنشە رۇقساتسىز كارەردە جۇمىس جاساعان 6 فاكت تىركەلگەن جانە جەر قويناۋىن پايدالانۋشىلاردىڭ 28 - دە رۇقساتتارى بولماعان.
وسىلايشا، كوپتەگەن وڭىرلەردە كەڭ تارالعان پايدالى قازبالاردى – (كپق) قيىرشىق تاستى، قۇمدى، سازدى، قارا توپىراقتى جانە ولاردىڭ باسقا دا تۇرلەرىن زاڭسىز ءوندىرۋدىڭ كوپتەگەن فاكتىلەرى بايقالادى، ال قورشاعان ورتاعا كەلتىرىلگەن زالالدىڭ جالپى سوماسى ميللياردتاعان تەڭگەنى قۇرايدى.
بۇدان باسقا، لاستانعان اۋانىڭ سالدارىنان حالىق دەنساۋلىعىنىڭ ناشارلاۋى، سونداي-اق زاڭسىز ارەكەتتەردىڭ سالدارىنان ينفراقۇرىلىمنىڭ بۇزىلۋى الاڭداتارلىق ءۇردىس بولىپ وتىر.
وسىعان وراي، جوعارىدا ايتىلعانداردىڭ نەگىزىندە قورشاعان ورتانى قورعاۋ جانە حالىقتىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ، سونداي-اق، جاقىن ەلدى مەكەندەردە جانە سۋ باسسەيندەردە ورنالاسقان يگەرىلەتىن كارەرلەردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن:
كارەرلەر جۇمىسىنىڭ جاي-كۇيىنە، قاۋىپسىزدىگىنە جانە زاڭدىلىعىنا تۇگەندەۋ جۇرگىزۋدى;
كارەرلەردىڭ جۇمىسىن "جەر قويناۋى جانە جەر قويناۋىن پايدالانۋ تۋرالى" قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2017 جىلعى 27 جەلتوقسانداعى № 125-VI قرز كودەكسىنىڭ تالاپتارىنا سايكەس كەلتىرۋدى;
كارەرلەرگە جانە جالپى پايدالى قازبالاردى وندىرۋگە جەر ءبولۋ پروتسەسىنىڭ اشىقتىعىن ارتتىرۋدى;
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ باس پروكۋراتۋراسى كەڭ تارالعان پايدالى قازبالاردى ءوندىرۋدىڭ زاڭناما تالاپتارىنا سايكەس تەكسەرۋ جۇرگىزۋدى ۇسىنامىز.
دەپۋتاتتىق ساۋالعا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پارلامەنتى جانە ونىڭ دەپۋتاتتارىنىڭ مارتەبەسى تۋرالى» كونستيتۋتسيالىق زاڭنىڭ 27-ءشى بابىنا سايكەس جازباشا بەرۋلەرىڭىزدى سۇرايمىز.
قۇرمەتپەن، «Nur Otan» پارتياسى فراكتسياسىنىڭ مۇشەلەرى
ف. كاراتاەۆ، ك. اباسوۆ، ا. كوجاحمەتوۆ، ق. ەرجان، م. ەليۋباەۆ
Abai.kz