2015 جىلعى 2 قاراشادا  قازاقستان رەسپۋبليكا "قوعامدىق كەڭەستەر تۋرالى" زاڭى قابىلداندى. سول ۋاقىتتان باستاپ قوعامدى باقىلاۋشى جاڭا ساياسي ينستيتۋت پايدا بولدى دەسەك بولادى. قوعامدىق كەڭەستەردى قۇرۋ وزەكتى ەدى. سەبەبى قوعام مەن مەملەكەت اراسىنداعى رەتتەلمەگەن ماسەلەلەر سانى ارتتى، ال حالىقتىڭ بيلىككە دەگەن سەنىم كاپيتالى ازايا ءتۇستى. بۇل الەمدىك ەكونوميكالىق داعدارىسپەن تىكەلەي بايلانىستى بولاتىن. ەندىگى تاڭدا قوعامنىڭ ىشىندە ءجۇرىپ، قاراپايىم حالىقپەن تىعىز قاتىناس ورناتا بىلگەن قوعام قايراتكەرلەرىن بيلىكپەن ديالوگ جۇرگىزەتىن، ءوز يدەيالارىن ۇسىنىپ، وزدەرى تۇراتىن ايماقتىڭ (قالا مەن اۋىل، اۋدان) دامۋىنا ۇلەس قوسا الاتىنداي دەڭگەيدە بولۋى ماڭىزدى ەدى. مىنە، سول ماقساتتى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن قوعامدىق كەڭەستەر قۇرىلدى. 

الەمنىڭ بارلىق ەلدەرى ءتۇرلى قوعامدىق باقىلاۋ ينستيتۋتتارىن ومىرگە اكەلىپ جاتادى. سەبەبى ولار بيۋدجەتتى ءتيىمدى يگەرۋ، جەمقورلىقپەن كۇرەس، قالا ءومىرىن دامىتۋداعى جاڭا يدەيالاردىڭ نەگىزى بولىپ تابىلادى. مىسالى قىتاي مەن اراب ەلدەرى قوعامدىق باقىلاۋلاردى اۋىلدىق ايماقتان باستاۋدى ءجون كورەدى. اۋىلدىق جەرلەردە اۋىلعا سىيلى ءارى حالىق قولدايتىن ازاماتتاردان ارنايى باقىلاۋشى ورگاندار قۇرعان. ال شىعىس ازيا ەلدەرىندە قوعامدىق باقىلاۋ ينستيتۋتتارى كوبىنە حالىقتىڭ ويىن تىڭداپ، سۇراۋ سالىپ، سول ارقىلى باقىلاۋ ينستيتۋتى قىزمەتىن اتقارادى. قازاقستان دا وسى ەلدەردىڭ ويى مەن تاجىريبەسىن ەسكەرە وتىرىپ، قوعامدىق كەڭەستەردى قۇرۋدى ءجون كوردى.

اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا، قازاقستاندا 234 قوعامدىق كەڭەس بار. ونىڭ 18-ءى رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە، 216-سى وبلىستىق، قالالىق جانە اۋداندىق دەڭگەيدە. كەڭەستەر 2016 جىلدان باستاپ جۇمىس ىستەيدى جانە ولاردى بيلىك قاداعالاۋشى ورگانعا اينالا الاتىن جانە مەملەكەتتىك ورگاندارمەن اشىق  جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن ينستيتۋت رەتىندە ۇسىندى.

الايدا قوعامدىق كەڭەستى ماسليحاتتىڭ كوشىرمەسى دەپ سانايتىندار دا بار. نەگىزىندە ولاي ەمەس. بۇل تۋرالى اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ۆيتسە مينيستر بولات تلەپوۆ بىلاي دەيدى: "ءماسليحاتتار - بۇل جەرگىلىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋ ورگاندارى، ياعني ولاردىڭ شەشىمدەرى زاڭدى كۇشكە يە. قوعامدىق كەڭەستەر كونسۋلتاتيۆتىك-كەڭەسشى ورگاندار بولعانىمەن، ولاردىڭ شەشىمدەرى ۇسىنىمدىق سيپاتتا بولادى. وسىعان بايلانىستى فۋنكتسيالاردىڭ قايتالانۋى تۋرالى ەمەس، ءبىرىن-ءبىرى تولىقتىرۋ تۋرالى ايتۋ كەرەك. قوعامدىق كەڭەستەر بار، ءىس جۇزىندە بۇل مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ شەشىمدەر قابىلداۋىنىڭ جانە قازىرگى كەزدە كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردىڭ شەشىمدەرىنىڭ اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ قوسىمشا قۇرالى بولىپ تابىلادى.قوعامدىق كەڭەستىڭ نەگىزگى قىزمەتى - قوعامنىڭ ەڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن كوتەرۋ. وسىعان بايلانىستى قوعامدىق كەڭەستەر قوعامدىق نەگىزدە جۇمىس ىستەيدى جانە ءماسليحات قىزمەتىنە كومەكتەسەدى", - دەدى ول.

قوعامدىق كەڭەستەر قالا ومىرىندەگى ءتۇرلى ماسەلەلەردى شەشۋدە باستى ءرولدى ويناپ كەلەدى. ەكولوگيالىق ماسەلەلەر، قالاداعى اۋلالار مەن ويىن الاڭقايلارىن جوندەۋ، اۆتوتۇراقتى اقىلى ەتۋ نەمەسە تەگىن جاساۋ، قالا كوشەلەرىن كەڭەيتۋ، قالاداعى اتاۋلاردى وزگەرتۋ جانە كوشەلەرگە جاڭا اتاۋلار تاعۋ، ءىرى تۋريستىك جوبالاردى ىسكە اسىرۋ جانە ولاردى جاساۋ بارىسىندا تابيعاتقا نۇقسان كەلتىرمەۋ، ءتۇرلى مەملەكەتتىك نىسانداردى تەكسەرۋ (جاتاقحانا، جوعارعى وقۋ ورىندارى مەن مەكتەپتەر، مەديتسينالىق ورتالىقتار), جولاقىسىن ءتيىمدى ەتۋ جانە تاعى دا باسقا ماسەلەلەر بويىنشا داۋىس بەرۋ، قوعامدىق تىڭدالىمدار وتكىزۋدى ىسكە اسىرىپ كەلەدى. قوعامدىق كەڭەستەردىڭ ءتيىمدى جۇمىسىنىڭ ناتيجەسىندە حالىقتىڭ بيلىككە دەگەن سەنىمى ارتا ءتۇستى. ال قوعامنىڭ ءۇنى مەن ونىڭ ىشىندەگى حالىق وكىلدەرىنىڭ ءتيىمدى ۇسىنىستارى بيلىككە جەتۋدە. ەكى تاراپقا دا ءتيىمدى جول. قوعامدىق كەڭەس دەگەنىمىز قوعامنىڭ سەنىمى، بيلىك پەن حالىق اراسىنداعى بايلانىستىرۋشى ديالوگتىق الاڭ، كوپىر.

Abai.kz