بۇگىن، ياعني، شىلدەنىڭ 7 كۇنى «سينحۋا» اگەنتتىگى ەكى كۇننەن بەرى شىجاڭ-ۇيعىر اۆوتونميالى اۋدانىنداعى ءۇرىمجى قالاسىندا بولىپ جاتقان وقيعالار بارىسى تۋرالى اقپارات تاراتتى. اتالعان دەرەك كوزىنە سۇيەنسەك، قىتايدىڭ قۇقىق قورعاۋ ورىندارى  تارتىپسىزدىك شارالارىنا قاتىسقان  1434 ادامدى ۇستاپ، تۇتقىنداعان كورىنەدى.  
قىتاي مەملەكەتىن قۇرىپ وتىرعان حالىقتاردىڭ ىشىندە سانى باسىم ەتنيكالىق توپ Ҁحان اۋلەتى مەن ۇيعىرلاردىڭ اراسىنداعى قاقتىعىس شىلدەنىڭ 5-ىنەن بەرى قاراي جالعاسىپ كەلەدى. گۋانداۋن پروۆينتسياسىنىڭ شاوگۋان قالاسىنداعى ويىنشىق شىعاراتىن فابريكا جۇمىسشىلارىنىڭ ءوزارا جانجالداسۋىنىڭ سالدارىنان ەكى ۇيعىر ازاماتى قازا تاۋىپ، ونىڭ اقىرى اتالعان وقيعاعا ۇلاسسا كەرەك. 
رەسمي دەرەك كوزدەرىنىڭ حابارلاۋىنشا، توسىننان بۇرق ەتە قالعان قاقتىعىستىڭ بارىسىندا ءناسىلى بەلگىسىز 156 ادام قازا تاۋىپتى. كەشە قىتاي وكىمەتى ۇرىمجىدەگى جاعدايدى تولىق باقىلاۋىنا الدى، قان جوسا توبەلەستەر تيىلىپ، پوليتسيا ءتارتىپتى قاتاڭ قاداعالاپ تۇر. قالا دەرلىكتەي الەمتوردان اجىراتىلعان.   
قىتاي بيلىگى ۇرىمجىدەگى وقيعاعا اقش-تا تۇراتىن ۇيعىرلاردىڭ دۇنيەجۇزىلىك كونگرەسسىنىڭ جەتەكشىسى ءرابي قادىردى ايىپتى ساناپ وتىر. ال، باتىس ەلدەرىنىڭ اقپارات بۇلاقتارى ۇيعىرلاردىڭ بەيبىت تۇردە وتكەن قارسىلىق اكتسياسىن پوليتسيا كۇشتەپ تاراتقان سوڭ الگىندەي جايتتار كورىنىس تاپتى دەپ جازۋدا. بىراق، ۇيعىرلاردىڭ قانداي ماسەلەگە قارسىلىق بىلدىرگەنى تۋرالى ازىرگە ناقتى مالىمەت جوق. 

بۇگىن، ياعني، شىلدەنىڭ 7 كۇنى «سينحۋا» اگەنتتىگى ەكى كۇننەن بەرى شىجاڭ-ۇيعىر اۆوتونميالى اۋدانىنداعى ءۇرىمجى قالاسىندا بولىپ جاتقان وقيعالار بارىسى تۋرالى اقپارات تاراتتى. اتالعان دەرەك كوزىنە سۇيەنسەك، قىتايدىڭ قۇقىق قورعاۋ ورىندارى  تارتىپسىزدىك شارالارىنا قاتىسقان  1434 ادامدى ۇستاپ، تۇتقىنداعان كورىنەدى.  
قىتاي مەملەكەتىن قۇرىپ وتىرعان حالىقتاردىڭ ىشىندە سانى باسىم ەتنيكالىق توپ Ҁحان اۋلەتى مەن ۇيعىرلاردىڭ اراسىنداعى قاقتىعىس شىلدەنىڭ 5-ىنەن بەرى قاراي جالعاسىپ كەلەدى. گۋانداۋن پروۆينتسياسىنىڭ شاوگۋان قالاسىنداعى ويىنشىق شىعاراتىن فابريكا جۇمىسشىلارىنىڭ ءوزارا جانجالداسۋىنىڭ سالدارىنان ەكى ۇيعىر ازاماتى قازا تاۋىپ، ونىڭ اقىرى اتالعان وقيعاعا ۇلاسسا كەرەك. 
رەسمي دەرەك كوزدەرىنىڭ حابارلاۋىنشا، توسىننان بۇرق ەتە قالعان قاقتىعىستىڭ بارىسىندا ءناسىلى بەلگىسىز 156 ادام قازا تاۋىپتى. كەشە قىتاي وكىمەتى ۇرىمجىدەگى جاعدايدى تولىق باقىلاۋىنا الدى، قان جوسا توبەلەستەر تيىلىپ، پوليتسيا ءتارتىپتى قاتاڭ قاداعالاپ تۇر. قالا دەرلىكتەي الەمتوردان اجىراتىلعان.   
قىتاي بيلىگى ۇرىمجىدەگى وقيعاعا اقش-تا تۇراتىن ۇيعىرلاردىڭ دۇنيەجۇزىلىك كونگرەسسىنىڭ جەتەكشىسى ءرابي قادىردى ايىپتى ساناپ وتىر. ال، باتىس ەلدەرىنىڭ اقپارات بۇلاقتارى ۇيعىرلاردىڭ بەيبىت تۇردە وتكەن قارسىلىق اكتسياسىن پوليتسيا كۇشتەپ تاراتقان سوڭ الگىندەي جايتتار كورىنىس تاپتى دەپ جازۋدا. بىراق، ۇيعىرلاردىڭ قانداي ماسەلەگە قارسىلىق بىلدىرگەنى تۋرالى ازىرگە ناقتى مالىمەت جوق. 
شىڭجاڭ ۇيعىر اۆتونوميالى اۋدانىندا ءدىنى مۇسىلمان  سەگىز ميلليوننان استام ۇيعىر حالقى تۇرادى. ۇيعىر يسلام مەملەكەتىن قۇرۋدى جاقتايتىن «شىعىس تۇركىستان يسلام قوزعالىسى» قىتايدا ەكستەرميستىك ۇيىم رەتىندە تانىلادى.   2009 جىلى شىڭجاڭ ۇيعىر اۆتونومياسىنداعا قىتاي شەرىگىنىڭ (پوليتسياسىنىڭ) اسكەري بازاسىنا شابۋىل جاسادى دەگەن قىلمىس تاڭىلىپ، ەكى ۇيعىر ازامتى جازاعا تارتىلعان ەدى. بىلتىر، پەكين وليمپياداسىنىڭ قارساڭىندا تەراكت ۇيىمداستىرعان 17 ۇيعىر ازاماتى وپات بولدى.

«اباي-ينفورم».