جۋىردا online.zakon.kz سايتىندا قر ۇكىمەت باسشىسى اسقار مامين قول قويعان قاۋلى ءماتىنى جاريالاندى. ول - قر ۇكىمەتى ازىرلەگەن «جەر زاڭناماسىنىڭ كەيبىر نورمالارىن قولدانۋعا موراتوري ەنگىزۋ تۋرالى» قر پرەزيدەنتىنىڭ 2016 جىلعى 6 مامىرداعى № 248 جارلىعىنا وزگەرىس ەنگىزۋ تۋرالى» قر پرەزيدەنتى جارلىعىنىڭ جوباسى».

قۇجات نومەرى: № 661. 2021 جىلدىڭ 22 قىركۇيەگىندە ازىرلەنىپتى.

قۇجاتتا قر ۇكىمەتىنىڭ جوعارىدا اتالعان جوبانى قر پرەزيدەنتىنىڭ قاراۋىنا جىبەرۋ تۋرالى قاۋلى ەتەتىنى جازىلعان.

سونىمەن، پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ قاراۋىنا جىبەرگەن قاۋلىدا نە جازىلعان؟ قاراڭىز:

1. «جەر زاڭناماسىنىڭ كەيبىر نورمالارىن قولدانۋعا موراتوري ەنگىزۋ تۋرالى» قر پرەزيدەنتىنىڭ 2016 جىلعى 6 مامىرداعى № 248 جارلىعىنا كەلەسىدەي وزگەرىس ەنگىزۋ:

1 ءبولىمنىڭ 1 تارماعىنداعى «2021» سانىن «2026» دەپ وزگەرتۋ;

1 ءبولىمنىڭ 2 تارماقشاسىن الىپ تاستاۋ.

2.اتالعان جارلىق قول قويىلعان كۇننەن باستاپ كۇشىنە ەنەدى، 2021 جىلعى 30 جەلتوقساندا كۇشىنە ەنەتىن 1 تارماقتىڭ ءۇشىنشى ابزاتسىن قوسپاعاندا.

ەندى ەسكە تۇسىرەيىك، قر پرەزيدەنتىنىڭ 2016 جىلعى 6 مامىرداعى № 248 جارلىعىنداعى 1 ءبولىمنىڭ 1 جانە 2 تارماقشالارىندا نە جازىلعان?

قاراڭىز:

1 تارماقشادا: «قر جەر كودەكسىنە وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2015 جىلدىڭ 2 قاراشاسىنداعى زاڭىن قولدانۋعا 2021 جىلدىڭ 31 جەلتوقسانىنا دەيىن موراتوري ەنگىزۋ»، - دەپ جازىلعان.

ال 2 تارماقشادا: «شەتەلدىكتەرگە، ازاماتتىعى جوق ادامدارعا، شەتەلدىك زاڭدى تۇلعالارعا، جارعىلىق كاپيتالىندا شەتەلدىك ۇلەسى بار زاڭدى تۇلعالارعا، ۇلەسى 50 پايىزدان اساتىن شەتەلدىك زاڭدى تۇلعالارعا اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەرلەردى جالعا الۋ قۇقىعىن بەرۋگە»، - دەپ جازىلعان.

جوعارىداعى اسقار مامين ۇكىمەتى ازىرلەپ، پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ قاراۋىنا جىبەردى دەگەن زاڭ جوباسىندا ءدال وسى ەكى تارماقشاعا وزگەرىس جاسالماق. 1 تارماقشا بويىنشا موراتوري مەرزىمى 2021 جىلدىڭ 31 جەلتوقسانىنان 2026 جىلدىڭ 31 جەلتوقسانىنا دەيىن، ياعني جانە 5 جىلعا ۇزارتىلادى.

ال موراتوريدەگى 2 تارماقشا، ياعني كەز كەلگەن شەتەلدىك قاتىسى بار زاڭدى تۇلعالارعا اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرىن پايدانانۋ قۇقىن شەكتەيتىن تارماقشا الىنىپ تاستالادى.

مىنە، كوپشىلىك جۇرتتىڭ، ءسىز بەن ءبىزدىڭ كۇدىگىمىزدى تۋدىرعان دا وسى ماسەلە. موراتوريدان «شەتەلدىكتەرگە، ازاماتتىعى جوق ادامدار مەن شەتەلدىك ۇلەسى بار زاڭدى تۇلعالارعا ا/ش جەرلەرىن جالعا الۋ قۇقى ارقىلى پايدالانۋعا»، دەپ انىق جازىلعان تارماقشانى الىپ تاستاۋ – شەتەلدىكتەرگە جەردى جالعا پايدالانۋ قۇقىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋ ەمەس پە؟

قازتاگ: «وسى ارقىلى ءموراتوريدىڭ مەرزىمىن تاعى بەس جىلعا ۇزارتقانىمەن، ونداعى ەڭ ماڭىزدى تارماقشا 2021 جىلدىڭ 30 جەلتوقسانىنان باستاپ الىنىپ تاستالماق»، - دەپ جازادى.

جوعارىدا ايتتىق. اتالعان قۇجاتقا 2021 جىلدىڭ 22 قىركۇيەگىندە قول قويىلىپ، ەندىگى قر پرەزيدەنتىنىڭ قاراۋىنا جىبەرىلگەن. الايدا، قر پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ رەسمي ينتەرنەت رەسۋرسىنداعى قاۋلىلار بولىمىندە ءدال جاڭاعى موراتوريگە وزگەرىس ەنگىزۋ تۋرالى قاۋلى جاريالانباعان.

ال inbusiness.kz: «وسى ارقىلى شەتەلدىكتەرگە جەر ساتۋ تۋرالى موراتوري كۇشىن جويدى. ەسكە سالا كەتەيىك، وسى جىلدىڭ 13 مامىرىندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەرلەردى شەتەلدىكتەرگە ساتۋ مەن جالعا بەرۋگە تىيىم سالۋ تۋرالى زاڭعا قول قويعان. اتالعان زاڭ بويىنشا، ا/ش ماقساتىنداعى جەرلەردى شەتەلدىكتەرگە، شەتەلدىك كومپانيالارعا، شەتەلدىك ۇلەسى بار قازاقستاندىق كومپانيالارعا، ازاماتتىعى جوق ادامدار مەن حالىقارالىق عىلىمي ورتالىقتارعا، سونداي-اق، قانداستارعا ساتۋ مەن جالعا بەرۋگە تولىقتاي تىيىم سالادى»، - دەپ جازىپتى.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، 2021 جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا ءماجىلىستىڭ ءبىر توپ دەپۋتاتى (سامات مۇساباەۆ، عاني تاشقاراەۆ، مەيرامبەك تولەپبەرگەن مەن اسقاربەك ۇيسىمباەۆ) شەتەلدىكتەرگە جەر پايدالانۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن زاڭ جوباسىن ماجىلىسكە ۇسىنعان ەدى. جەر كودەكسىنىڭ 48 بابىنىڭ 2 تارماعىندا: «شەتەلدىكتەر مەن ازاماتتىعى جوق ادامدارعا – كونكۋرستار مەن اۋكتسيونداردىڭ جەڭىمپازدارىنا اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسى، ورمان ءوسىرۋ، قوسالقى اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىندا جەردى 25 جىلعا جالعا بەرۋ تۋرالى»، - دەپ جازىلعان. وسى تارماقشاداعى «اۋىل شارۋاشىلىعى» دەگەن ءسوزدى «ورمان ءوسىرۋ» سوزىمەن الماستىرۋدى ۇسىنعان. پارلامەنتتىڭ تومەنگى پالاتاسى بۇل ۇسىنىستى ماقۇلداپ، سەناتقا جولداعان. كەيىن حالىق كوتەرىلىپ، بۇل ۇسىنىسقا قارسىلىق ءبىلدىردى. 29 ساۋىردە سەنات شەتەلدىكتەرگە جالعا بەرۋ قۇقىن تولىق شەكتەيتىن وزگەرىستەر ەنگىزىپ، ماجىلىسكە قايتارعان.

ءبىز زاڭگەر ابزال قۇسپان مەن ساياساتكەر مۇحتار تايجانعا حابارلاسىپ، اتالعان ماسەلەگە قاتىستى پىكىر سۇرادىق

ابزال قۇسپان:

- ءدال قازىر ۇكىمەت قاۋلىسىنا بايلانىستى الاڭداۋدىڭ رەتى جوق. سەبەبى، ول جەردە جازىلعان نارسە مىنادان حابار بەرەدى: جەردى شەتەلدىكتەرگە ساتۋعا جانە جالعا بەرۋگە قاتىستى بولىگى بويىنشا جەر كودەكسىنە ءتيىستى وزگەرتۋلەر ەنگىزىلدى. ال جالپى موراتوريدە باسقا دا ماسەلەلەر قامتىلعان. ءدال وسى اۋىل شارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى جەرلەردى شەتەلدىكتەرگە ساتۋعا جانە جالعا بەرۋگە قاتىستى ءموراتوريدىڭ كۇشىن جويۋ تۋرالى جازىلعان، قاۋلىدا. سەبەبى، بۇنىڭ ەندى قاجەتتىلىگى جوق. سەبەبى، بۇل نورما جەر كودەكسىنە ەنگىزىلدى. بۇل ەڭ نەگىزگى تالاپ بولاتىن. بۇدان باسقا دا كوپتەگەن ماسەلەلەر بار. ولارعا قاتىستى موراتوري ءالى كۇشىندە.

مۇحتار تايجان:

- اۋىل شارۋاشىلىعىنا ارنالعان جەرلەر شەتەلدىكتەرگە ساتىلمايدى جانە جالعا بەرىلمەيدى. ول بيىل قابىلدانعان جەر كودەكسىندە انىق جازىلعان. 24 باپتا. زاڭنىڭ نورمالارى تەك قانا باسقا زاڭمەن وزگەرتىلەدى. ۇكىمەت ءوز قاۋلىسىمەن ونى وزگەرتە المايدى. بۇل موراتوري ەندىگى كەرەك تە ەمەس. سەبەبى، ناقتى بۇل ماسەلە ۋاقىتشا ەمەس، تۇبەگەيلى شەشىلدى.

1. بۇرىن جەر كودەكسىندە شەتەلدىكتەرگە جەردى جالعا الۋعا قۇقىق بەرەتىن نورما بولعان.

2. 2016 جىلى پرەزيدەنتتىڭ جارلىعىمەن ول نورمالارعا موراتوري جاريالاندى.

3. 2021 جىلدىڭ ماۋسىمىندا جەر كودەكسىنە وزگەرتۋلەر مەن تۇزەتۋلەر ەنگىزىلدى. ول بويىنشا شەتەلدىكتەرگە جەردى ساتىپ الۋ مەن جالعا الۋعا تىيىم سالىندى.

4. سوندىقتان، نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەرگە سايكەستەندىرۋ ءۇشىن پرەزيدەنت جارلىعىنا وزگەرىستەر ەنگىزىلىپ، بۇل نورمالارعا موراتوري الىنىپ تاستالدى.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz