ۋكراينا اسكەرى كۇن وتكەن سايىن ءوز ەلدى مەكەندەرىن ازات ەتۋدە.
بۇل سوعىستىڭ اقىرى نەمەن بىتەتىنىن الەم جۇرتشىلىعى ءتۇسىنىپ سول كۇندى تىقىرشىپ اسىعا كۇتىپ جۇرگەندەي.

2020 جىلى ءازىربايجان اسكەرىنىڭ جويقىن شابۋىلىنا ۇشىراعان ارمەندەر تاباندارى جالتىراپ قاشۋمەن الەك بولعان ەدى.

سوندا ءارميان قوعامى تاناۋىنىڭ استىنان مىڭگىرلەپ ء"ازىربايجاننىڭ ارتىندا تۇرىكتەر تۇرماعاندا بۇيتەر ەدىك، سۇيتەر ەدىك" دەگەندەي بوپ ەدى. ول بەيباقتار سوندا كورشىلەرىنىڭ اسكەر قۋاتىنىڭ قانشالىقتى ءوسىپ كەتكەنىن دە سەزبەپتى. اقىر اياعى ءازىربايجاننان جەرمەن جەكسەن بولىپ جەڭىلدى.

ەندى قازىر كرەملدىڭ شانتراپا پروپاگانديستەرى دە سول تاسىلمەن ءوز جەڭىلىسىن اقتاعانداي بوپ جاتىر ەكەن.

"قالاي دەسە دە ۋكراينا اسكەرى ەۋروپادا رەسەيدەن كەيىنگى ەكىنشى ارميا"..
"رەسەي ۋكراينادا ناتو مەن سوعىسىپ جاتىر مىس، ناتو بولماسا ءبىز بۇيتەر ەك" دەگەن داۋىستار شىعىپ جاتىر ەكەن رەسەي ەكراندارىندا...

شىن مانىسىندە، ەگەر ۋكراينا جەرىنە ناتو نىڭ وزىق ۇلگىدە جاراقتانعان اسكەرىنىڭ ءبىر ديۆيزياسى كىرسە بۇل سوعىس ول جەردە ءبىر اپتا عانا سوزىلىپ ورەكەڭ ول جەردەن زىتىپ ۇلگەرەر ما ەدى...

ۋكراينا اسكەرى "لەند ليزبەن" جويقىن قارۋلارمەن ەندى قارۋلانىپ جاتىر.
ءبىر ايدان سوڭ ۋكراينا اسكەرى الەمدەگى ەڭ ۇزدىك اسكەرلەردىڭ بىرىنە اينالادى.
سول كەزدە قىزىق باستالادى.

تاعى ءبىر ماسەلە، ۋكراينا ۋجە جاڭا ءبىر بەدەلدى ويىنشى مەملەكەتكە اينالدى، مەن سونى بايقادىم.
وتكەندە ۋكراينا پرەزيدەنت ءوفيسىنىڭ كەڭەسشىسى ا. ارەستوۆيچ "ەگەر رەسەي مولدوۆاعا باسقىنشىلىق جاساسا ءبىز مولدوۆاعا كومەككە دايىنبىز" دەگەنى سول - اق ەدى، بۇل سوزدەن سوڭ كرەملدىڭ تاماعىنا تاس تۇرعانداي بولدى. ورىس پروپاگانداسى ەرتوقىمىن باۋىرىنا الىپ تۋلادى.
بۇرىن تمد اۋماعىن جالعىز رەسەي بيلەپ توستەسە، ەندى ءىس جۇزىندە ول ايماقتىڭ گەوساياسي الاڭىنا سول رەسەيدەن ەش قايمىقپايتىن، ءتىپتى ونىڭ اكەسىن تانىتىپ بەرە الاتىن ەكىنشى ءبىر مىقتى ويىنشى پايدا بولدى. ول - ۋكراينا.

بۇدان بىلاي سول ماڭداعى ءبىراز شىعىس ەۋروپا ەلدەرى ۋكراينانى پانا تۇتىپ سوعان ارقا سۇيەيتىن بولادى.

باياعىدا ناپولەون ءوز قولباسشىلارىنا "قارسىلاستارىڭمەن كوپ سوعىسىپ جامان ۇيرەتپەڭدەر، جاۋىڭ ءتاسىلىڭدى مەڭگەرىپ الىپ، سەنەن قورىقپايتىن بولادى" دەپ ۇيرەتەدى ەكەن. قازاقشا ايتقاندا "ۇيرەنىسكەن جاۋ اتىسپاققا جاقسى" دەگەن ءسوز.

پۋتين قازىر ءىس جۇزىندە ۋكرايناعا سوعىس اشىپ وزىنە رەسەي يمپەرياسىنىڭ ايبارىنان قورىقپايتىن ۋكراينا دەگەن ءبىر مىقتى قارسىلاستى ءوز قولىمەن جاساپ شىقتى. ءدال ءوزىنىڭ قاسىنا.

بۇنى يمپەريانىڭ ءولىمى دەپ تۇسىنسە دە بولادى.
بۇرىن ۋكراين قوعامى رەسەي اسكەرىنىڭ كۇشىنەن قايمىعاتىن، ءتىپتى اقپاندا باستالعان وسى سوعىستىڭ العاشقى كۇندەرى ۋكراين گەنەرالدارىنىڭ ءبىرتالايى ءوز جەڭىسىنە سەنبەي بۇل سوعىستان قاشىپ كەتكەن ەكەن.

ال قازىرگى ۋكراينا باسقا ۋكراينا.

ءبىر كەزدەگى شەشەن باسشىسى جوھار دۋداەۆ نەتكەن سۇڭعىلا ادام ەدى، ول وسىدان وتىز جىل بۇرىن "ۋكراينانىڭ كۇنى كوككە شىققاندا ورىس يمپەرياسىنىڭ ءداۋىرى بىتەدى" دەگەن ەكەن.

البەتتە، بۇل ءۇشىن ۋكراين حالقى ۇلكەن قۇربان بەرىپ وتىر. ۋكراين قالالارىنىڭ كوبى تاس تالقان بولدى، مىڭداعان ادام قازا بولدى، جەرى ويران بولدى دەگەندەي..

ايتكەنمەن، ولار ورىستىڭ تۇپكى ويىن سەزىپ قورقىنىشقا بوي الدىرماي ءۇن ءتۇنسىز ءوز سوعىسىن جالعاستىرىپ جاتىر. "نە بۇك بولامىز، نە شىك بولامىز" دەپ تىستەنىپ وتىرعانعا ۇقسايدى.

ونسىز بولمايدى، ولار قۇن تولەپ وتىر.
ءبىر قىزىعى، ءبىزدىڭ قازاقستاندىق ساياساتكەرلەر ەلدىك ءۇشىن قۇن تولەۋ دەگەندى وزدەرىنشە تۇسىنسە، ۋكراين حالقى ونى باسقاشا تۇسىنەدى ەكەن.
كرەملدىڭ ماقساتى — قالالارىن قيراتىپ قوعامدا حاوس ورناتىپ قورقىنىش سەبۋ ەدى، بۇندايدان سوڭ ۋكراين حالقى بەرىلەدى دەپ ويلاعان بولۋ كەرەك. بىراق زەلەنسكي اكىمشىلىگى ونى دا قىڭباي وكشەلەپ سوڭدارىنان قۋىپ كەلەدى.
جالپى ۋكراين حالقى دا ءبىز سياقتى مىڭ ءولىپ مىڭ تىرىلگەن حالىق ەدى. پالەن عاسىر ورىس يمپەرياسىنىڭ ايداۋىندا ءجۇردى، مالوروس بولدى، حالقى ميلليونداپ ورىستاندى، ورىس يمپەرياسىنىڭ جەرىن مەڭگەرۋ دەگەن سىلتاۋمەن سوناۋ سىبىرگە، ورتا ازياعا شەيىن ءجۇز مىڭداعان ۋكراين قاڭعىپ ايدالىپ كەتتى، اشارشىلىقتا 7 ميلليون جان ءولىپ ورىنى تولمايتىن قۇن بەردى. يمپەريا تاريح جازىپ شۋحەەۆيچ پەن باندەرا سىندى ەرەن ەرلەرىن ساتقىن دەپ ۇيرەتتى، كۇرەسكەرلەرىن قۋدالاپ قىرىپ وتىردى. تىلىنە تيىم سالدى.

بەرتىندەگى سوۆەت زامانىنا شەيىن ۋكراين ۇلتىنان شىققان اسكەري، دارىگەر، جالپى كاسىبي ماماندارى ءۇشىن ءبىر - اق پۋتەۆكا بولاتىن، ول — ىشكى رەسەيگە كوشىپ سوندا تۇراقتاۋ، ەلىنە قايتىپ ورالماۋ، تۇپكىلىكتى ورىستانۋ.
ياعني، ورىس ەتنوسى ۋكراين حالقىنىڭ ەسەبىنەن ميلليونداپ كوبەيىپ وتىردى.
بۇل ۋكراينانىڭ سوڭعى 8 جىلدا كورگەنى دە ناعىز توزاق ەدى. سوڭعى جىلدارى كرەمل بۇل ەلگە قاتىستى قۇيتىرقى ارەكەتتەردىڭ بۇكىل ءتۇرىن جاساپ شىقتى دەسە دە بولادى. جەرىن تارتىپ الدى، ءبىر بىرىنە شاپتادى، سوتتادى، اتتى، جالا جاپتى، قىسقاسى ءالى زار جىلاتىپ كەلەدى.

ءبىر سوزبەن ايتساق تاريحى توزاقى، ونى وزدەرى دە بىلەدى. ۋكراين حالقىنىڭ ءانۇرانىنىڭ دا "ششە نە ۆمەرلا ۋكراينا" دەپ باستالاتىنى سودان بولۋى كەرەك...

سونداي عاسىرلار بويى سوزىلعان وزبىرلىققا قاراماستان ۋكرايندىقتار تىلدەرىن، "موۆاسىن" قۇنتتاپ، ۇلتتىق ەرەكشەلىكتەرىنەن اجىراماي، مادەنيەتىن قورىپ ۇلتتىق سانا سەزىمى بيىك ۇلت بولىپ قالدى.
ەندى وسى يمپەريامەن جاعالاسىپ كەلە جاتقان ءوسىبىر قايسار، كۇرەسكەر حالىقتىڭ تاياۋدا اتار ارايلى تاڭىنا كوپ ۋاقىت قالعان جوق سياقتى.

ولجاس ءابىل

Abai.kz