قىتايدىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ۋاڭ ي قازاقستانعا كەلىپ، بىرنەشە كەزدەسۋلەرگە قاتىستى. الەمدە گەوساياسي قاقتىعىستار كۇشەيگەن ساتتە، قىتاي ءمينيسترىنىڭ كەلۋى كەزدەيسوق ەمەس ەكەنى انىق. قازاقستان قىتاي ءۇشىن باستى ترانزيت جولىنىڭ ءبىرى سانالادى. 

قازاقستانداعى رەفەرەندۋمنان كەيىن كەلگەن مينيستر ەڭ الدىمەن ەلدەگى ساياسي رەفورمالاردى بەيجىڭنىڭ قولدايتىنىن مالىمدەدى. الايدا بۇل رەفورمالارعا قاتىستى ناقتى اشىپ ايتپادى، ول جاعى تۇسىنىكتى دە. سەبەبى سوڭعى رەفەرەندۋمدا پرەزيدەنتتىڭ وكىلەتتىگىن ءبىرشاما ازايتۋ فاكتىلەرى بار، ال قىتايدا كەرىسىنشە سوڭعى ۋاقىتتا توراعا ءسيدىڭ وكىلەتتىگىن ۇزارتۋ مەن كەڭەيتۋ ماسەلەسى تالقىلانىپ كەلەدى. سوندىقتان رەفەرەندۋم جايلى كەڭىنەن ايتۋ، قىتايدىڭ ىشكى اۋديتورياسىنا تۇسىنىكسىز بولار ەدى.

قىتاي ءمينيسترى مەن ەل پرەزيدەنتى توقاەۆ ءوزارا كەلىسسوزدەر جۇرگىزىپ، ەكى ەل اراسىنداعى قاتىناستى دامىتۋدى ۋاعدالاستى. پاندەميالىق شەكتەۋلەرگە بايلانىستى ەنگىزىلگەن شەكاراداعى تىيىمدار الىنىپ تاستالماق، ال ماۋسىمنىڭ باسىنان باستاپ قازاقستان مەن قىتاي اراسىنداعى اۋە قاتىناسى تولىققاندى جانداندى.

ۋاڭ ي ەكى ەل اراسىنداعى قاتىناستى دامىتۋعا بايلانىستى ءتورت ءتۇرلى پرينتسيپ ۇسىندى. بىرىنشىدەن، ەكى ەل اراسىنداعى ستراتەگيالىق ارىپتەستىكتى ارتتىرۋ شارالارىن جاساۋعا ءتيىسپىز دەيدى. بارلىق سالا بويىنشا اقپارات پەن تاجىريبە الماسۋدى ارتتىرىپ، ءوزارا ىقپالداسۋ جانە بىرلەسە دامۋ جولدارىن قاراستىرۋعا ءتيىسپىز دەگەندى ايتتى.

ەكىنشىدەن، ەكى ەلگە دە ءتيىمدى ارىپتەستىك قاعيداتتارىن ۇستانۋ. ەكى ەل دە جاڭا قاتىناستارعا دايىن جانە ارىپتەستىكتى دامىتۋعا ءازىر. سونىڭ ىشىندە كاسپي تەڭىزىن ساۋدا ءدالىزى رەتىندە قولدانۋ جا ماڭىزدى بولىپ وتىر. قازاقستان بارلىق شەكارالاردى اشقانىن مالىمدەدى، ال قىتاي تاراپى ەكى ەل اراسىنداعى تۇراقتى اۋە رەيسى اپتاسىنا ەكى مارتە ىسكە اساتىنىن جاريالادى.

ۇشىنشىدەن، ۇرپاقتان ۇرپاققا ەلدەر اراسىنداعى دوستىقتى ناسيحاتتاۋدى ۇسىندى. سيان مەن اقتوبە قالالارىندا كونسۋلدىقتار اشىلماق، مادەني وشاقتار سالىنباق. قازاقستاندا ءداستۇرلى قىتاي مەديتسيناسىنىڭ ورتالىعىن سالۋ مەن مەديتسينا سالاسىنداعى كوللەدج اشۋدى ايتتى. دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا قىتاي ءوز جەتىستىكتەرى مەن تاجىريبەلەرىن ۇسىنۋدا جانە پاندەميانى بىرلەسە جەڭىپ كەلە جاتىرمىز دەگەندى جەتكىزدى.

تورتىنشىدەن، حالىقارالىق ارەنادا ادىلەتتىلىك بولۋعا ءتيىس دەيدى. بۇۇ پرينتسيپتەرىن ساقتاپ، الەمدىك ارەنادا ءبىر ەلدى وقشاۋلاۋدى توقتاتۋ جانە حالىقارالىق كەلىسىمدەردى ساقتاۋعا شاقىردى. قازاقستاندى بريكس+ اياسىنداعى شارالارعا كەڭىنەن قاتىسۋعا ۇگىتتەدى.

"قاندى قاڭتار" وقيعاسىندا قىتاي تاراپى قازاقستان بيلىگىنىڭ قاۋىپسىزدىككە قاتىستى قابىلداعان شارالارىن قولدايتىنىن جەتكىزگەن ەدى. قىتاي وسى ارقىلى قازاقستانداعى تۇراقتىلىقتىڭ بەيجىڭ ءۇشىن ماڭىزدى ەكەنىن اڭعارتتى. 

ساراپشىلار قىتاي بيلىگى ورتالىق ازياداعى ىقپالىن جىل وتكەن سايىن ارتتىرا بەرەتىنىن ايتادى. بۇل اقش پەن رەسەيگە قارسى جاۋابى جانە باسەكەلەستىكتەگى قىتاي ءۇشىن ماڭىزدى ايماقتىڭ ءبىرى سانالادى. وسىلايشا ۋاڭ ي قازاقستانعا ساپارىندا ورتالىق ازياداعى ەڭ ءىرى ەلدەگى قىتاي پوزيتسياسىن كۇشەيتەتىن شارالاردى اتادى.

Abai.kz