«جۇمىس جوق» دەپ قول قۋسىرىپ، قاراپ وتىرۋعا بولمايدى – توعجانوۆ
پرەمەر-مينيستر ورىنباسارى ەرالى توعجانوۆ «الەۋمەتتىك جەلىدە ماڭعىستاۋ وڭىرىندە جۇمىس ماسەلەسى كۇردەلى، كۇندە ايقاي تولاستار ەمەس. جۇمىسىزدار سانى كوپ. ماڭعىستاۋدا 5 مىڭ جۇمىس كوزى اشىلادى دەپ ايتىلعانىنا قاراماستان بىردە ءبىر جۇمىس ورنى اشىلعان جوق دەپ جازىلۋدا. وسى تۋرالى نە ايتاسىز» دەگەن ءجۋرناليستىڭ ساۋالىنا ۇكىمەت كۋلۋارىندا جاۋاپ بەردى.
بىرىنشىدەن، ماڭعىستاۋ وبلىسىن الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامىتۋ جونىندەگى 2021-2025 جىلدارعا ارنالعان كەشەندى جوسپار ازىرلەنىپ، ىسكە اسىرىلۋدا. كەشەندى جوسپارعا سايكەس وڭىردە جالپى 55 مىڭ جۇمىس ورىندارىن اشۋ كوزدەلگەن، ونىڭ ىشىندە بيىلدىڭ وزىندە 15 مىڭعا جۋىق جۇمىس ورىندارىن اشۋ جوسپارلانعان، - دەدى ەرالى توعجانوۆ.
بۇل جوسپاردىڭ ءاربىر تارماعىن ىسكە اسىرۋ بويىنشا جاۋاپتى ناقتى مەملەكەتتىك ورگاندار انىقتالعان. كەشەندى جوسپاردىڭ ورىندالۋى ۇكىمەتتىڭ باقىلاۋىندا.
ستاتيستيكالىق دەرەكتەرگە سايكەس 2022 جىلدىڭ 1-ءشى توقسانىندا ماڭعىستاۋ وبلىسىندا 17,3 مىڭ جۇمىسسىز ادام تىركەلگەن. (جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى – 4,9%). ەكىنشىدەن، جالپى جىل باسىنان بەرى ماڭعىستاۋ وبلىسىندا 11,5 مىڭنان اسا جۇمىسقا ورنالاستىرىلدى (ونىڭ 6,7 مىڭى تۇراقتى جۇمىستار). ونىڭ ىشىندە 4,3 مىڭ جۇمىس ورنى جاڭاوزەن قالاسىندا (ونىڭ 2,7 مىڭى تۇراقتى جۇمىس ورىندارى). ياعني جوسپار ورىندالۋدا. بۇل جۇرگىزىپ جاتقان جۇمىستاردىڭ ناقتى ناتيجەسى، - دەدى ول.
جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىقتارى ارقىلى – 9,7 مىڭ جۇمىس ورنى. قازمۇنايگاز اق قۇرىلىمدارىندا – 561 جۇمىس ورنى. سەرۆيستىك كومپانيالاردا – 321 جۇمىس ورنى. باسقا دا جۇمىس كوزدەرىندە – 646 جۇمىس ورنى.
ۇشىنشىدەن، ماڭعىستاۋ وبلىسىنداعى الەۋمەتتىك-ەڭبەك احۋالى ۇكىمەتتىڭ كۇندەلىكتى، تۇراقتى باقىلاۋىندا. وبلىستا ءوڭىر باسشىسىنىڭ جەتەكشىلىگىمەن ارنايى شتاب تۇراقتى تۇردە جۇمىس ىستەپ جاتىر. تورتىنشىدەن، تەك مۇناي سالاسىندا عانا جۇمىس ىستەۋىم قاجەت دەگەن تالاپ قويۋ ورىنسىز. جۇمىسسىز تۇرعىنداردىڭ بارلىعىن مۇناي سالاسىنا ورنالاستىرۋ مۇمكىن ەمەس. جالپى «جۇمىس جوق» دەپ، قول قۋسىرىپ، قاراپ وتىرۋعا بولمايدى. ارەكەت جاساعان ادامدارعا جۇمىس ارقاشان تابىلادى، - دەدى توعجانوۆ.
قارىنداسىمىز دينارا ناۋموۆا مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بولۋىنا قاراماستان ءوز ءىسىن اشىپ، ءوزىن جۇمىسپەن قامتىپ قانا قويماي، 70-تەن اسا ادامعا جۇمىس بەرىپ وتىر.
حالقىمىزدا «ارەكەت ءتۇبى بەرەكەت» دەگەن ناقىل ءسوز بار. تۋمىسىنان ەكى قولى جوق انار بەكسۇلتانوۆانىڭ ەرىك-جىگەرى جاستارىمىزعا ۇلگى بولۋى ءتيىس. ول اياعىمەن ءىس تىگۋدى ۇيرەنىپ، ءوز كاسىبىن اشقان. سارىاعاشتىق تاكسيست، تاعدىردىڭ جازمىشىمەن ەكى اياعىنان ايرىلعان نۇرجان باۋىرىمىزدىڭ الەۋمەتتىك جەلىلەردە تاراعان ۆيدەوسىن ءبارىڭىز كوردىڭىزدەر. ول «جۇمىس جوق دەگەنگە سەنبەيمىن» دەيدى. سوندىقتان جۇمىس ىزدەگەن ادام نارىقتىڭ سۇرانىسىنا سايكەس بىلىكتىلىگىن كوتەرىپ، كاسىپكەرلىكتى قولداۋ باعدارلامالارىنىڭ مۇمكىندىگىن پايدالانىپ، ەڭبەك ەتۋ قاجەت دەپ ويلايمىن. بەسىنشىدەن، جۇمىس ورىندارى تۋرالى ماسەلەنى كوتەرگەندە تەك ماڭعىستاۋ وبلىسىن عانا ايتۋعا بولمايدى. بۇدان دا كۇردەلى ماسەلەلەر باسقا وڭىرلەردە دە بار. اتىراۋ وبلىسىندا تشو كومپانياسىنىڭ «بولاشاق كەڭەيتۋ» جوباسىنىڭ اياقتالۋىنا بايلانىستى جىل سوڭىنا دەيىن 37 مىڭ قازاقستاندىق بوساتىلادى دەپ كۇتىلۋدە (2 مىڭ شەتەلدىك). قازىردىڭ وزىندە 6 مىڭنان اسا ادام بوساتىلدى. ونىڭ 1,5 مىڭى جۇمىسقا ورنالاستىرىلدى. بوساعان قىزمەتكەرلەردى باسقا جوبالارعا تارتۋ، قايتا دايارلاۋ بويىنشا ناقتى جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە، - دەدى ول.
Abai.kz