بۇگىن ءماجىلىس سپيكەرى ەرلان قوشانوۆتىڭ توراعالىعىمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسى ءوتتى. وندا قر كونستيتۋتسياسىنا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ جانە پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن كوميسسياسىن قۇرۋ ماسەلەلەرى قارالدى.

ءبىرىنشى وقىلىمدا «قر كونستيتۋتسياسىنا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسى جونىندە ادىلەت ءمينيسترى قانات مۋسين بايانداما جاسادى. مينيستر زاڭ جوباسىنىڭ مەملەكەت باسشىسىنىڭ ساياسي باستامالارىنا سايكەس، پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ ۇسىنىسى بويىنشا ازىرلەنگەنىن ايتتى.

وندا بەس باپقا وزگەرىس ەنگىزۋ مەن ءبىر باپتى تولىقتىرۋ كوزدەلگەن. الدىمەن دەپۋتاتتار پرەزيدەنتتىڭ وكىلەتتىگىن شەكتەۋ جانە ءبىر رەتتىك جەتى جىلدىق مەرزىم بەلگىلەۋ ماسەلەسىن تالقىلادى. – ۇسىنىلعان كونستيتۋتسيالىق نوۆەللا بيلىكتىڭ مونوپوليالانۋ تاۋەكەلدەرىن ەداۋىر تومەندەتەدى جانە بيلىكتى قالىپتاستىرۋ مەن جۇمىس ىستەۋىنىڭ وركەنيەتتى قاعيداتتارىن بەلگىلەيدى.

سونداي-اق ساياسي تۇراقتىلىقتى، قوعامدىق قۇرىلىستىڭ قازاقستاندىق مودەلىنىڭ ورنىقتىلىعىن نىعايتادى. دەپۋتاتتار ۇسىنعانداي، پرەزيدەنتتىڭ مانداتىن قايتا سايلانۋ مۇمكىندىگىنسىز ءبىر مەرزىمگە شەكتەۋ وسى زاڭ جوباسى كۇشىنە ەنگەننەن كەيىن جەتى جىل مەرزىمگە پرەزيدەنت بولىپ سايلانعان ادامدارعا قولدانىلاتىن بولادى، – دەدى ادىلەت ءمينيسترى. قايتا سايلانۋ مۇمكىندىگىنسىز ءبىر رەتتىك مەرزىمنىڭ ەنگىزىلۋى سۋپەرپرەزيدەنتتىك باسقارۋ فورماسىنان تۇپكىلىكتى ارىلۋعا جول اشادى. جاڭا مەملەكەت باسشىسى سايلانعاننان كەيىن ونىڭ جانە ودان كەيىنگى بارلىق پرەزيدەنتتىڭ سايلاۋعا قايتا قاتىسۋ مۇمكىندىگى زاڭدى تۇردە شەكتەلەدى، – دەدى سەنات دەپۋتاتى ۆلاديمير ۆولكوۆ.

ءبىز پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆتى، ونىڭ قازاقستاننىڭ جاڭارۋى مەن حالىقتىڭ ءوسىپ-وركەندەۋى جولىنداعى باعىتىن جانە كونستيتۋتسياعا ۇسىنىلىپ وتىرعان وزگەرىستەردى تولىق قولدايمىز. ءبىز قولداۋ مەن سەنىم تۋرالى ءسوز ەتكەندە، ونداعان، جۇزدەگەن مىڭ پارتيا مۇشەسىنىڭ، ەڭبەك ۇجىمدارىنىڭ، كاسىپكەرلەردىڭ، كاسىپوداقتار مەن ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار وكىلدەرىنىڭ، وڭىرلەردەگى ءىسساپارلارىمىزدا ۇنەمى كەزدەسىپ تۇراتىن بارلىق ادامنىڭ اتىنان سويلەيمىز. سەبەبى ءبىز ولاردىڭ ماسەلەلەرىن شەشۋ ءۇشىن كۇندەلىكتى جۇمىس ىستەيمىز، – دەدى ءماجىلىس دەپۋتاتى ەرلان سمايىلوۆ.

سودان سوڭ كونستيتۋتسيالىق سوت سۋديالارىنىڭ قايتا تاعايىندالۋىنا شەكتەۋلەر بەلگىلەي وتىرىپ، كونستيتۋتسيالىق سوت سۋديالارىنىڭ وكىلەتتىكتەرىن سەگىز جىلعا دەيىن ۇلعايتۋ جانە ەلورداعا «استانا» اتاۋىن قايتارۋ ماسەلەلەرى قارالدى. قازاقستان حالقى تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ مەملەكەت ىرگەسىن بەكىتۋدەگى تاريحي ەڭبەگىن جوققا شىعارمايدى. ءبىر ەلوردانىڭ وزىندە حالىقارالىق اۋەجايدىڭ، بىرنەشە ەسكەرتكىشتەردىڭ، ساياباقتىڭ، وقۋ ورنىنىڭ ول كىسىنىڭ ەسىمىمەن اتالۋىنىڭ ءوزى قۇرمەتتىڭ بەلگىسى. ال حالىقتىڭ نەگىزگى  تالابى – كەزىندە ءوزىنىڭ پارمەنىمەن ەلورداعا بەرىلگەن استانا اتاۋىن قايتارۋ.

دەپۋتاتتار سول سەبەپتى سايلاۋشىلاردىڭ وتىنىشتەرىنىڭ نەگىزىندە ارنايى باستاما جاسادى، – دەدى ءماجىلىس دەپۋتاتى جاناربەك ءاشىمجان. پارلامەنت دەپۋتاتتارى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسىنا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» زاڭ جوباسىن ەكى وقىلىمدا قابىلداۋعا ءبىراۋىزدان داۋىس بەردى. ءماجىلىس سپيكەرى بۇگىن ەل بولاشاعىن ايقىندايتىن ماڭىزدى شەشىم قابىلدانعانىن اتاپ ءوتتى. – قازاقستان جاڭا ساياسي داۋىرگە قادام باسقالى تۇر. ءبىز سول ۇزاق جولدىڭ العاشقى قادامىن باستادىق. بۇعان دەيىن بۇكىلحالىقتىق رەفەرەندۋم ارقىلى قابىلدانعان كونستيتۋتسيالىق رەفورما ساياسي جاڭعىرۋدىڭ نەگىزىن قالادى.

ال بۇگىنگى قابىلدانعان شەشىم سول رەفورمالاردىڭ نۇكتەسىن قويىپ، مەملەكەتىمىزدىڭ جاڭا ساياسي مودەلگە كوشۋىنە جول اشادى. ەلىمىز دەموكراتياعا قاراي نىق باعىت الدى. مەملەكەتتىك قۇرىلىم تۇبەگەيلى وزگەرەدى. سولايشا، ءبىز مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆتىڭ ماڭايىنا توپتاسىپ، ادىلەتتى قوعام قۇرىپ، ەل بايلىعىنىڭ حالىققا تەڭدەي بولىنۋىنە جاعداي جاساپ، ازاماتتارىمىزدىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرىپ، بەيبىت تە بەرەكەلى ءومىردىڭ ورنىعۋىن قامتاماسىز ەتىپ وتىرمىز، – دەدى ەرلان قوشانوۆ.

سونىمەن قاتار بىرلەسكەن وتىرىستا دەپۋتاتتار پارلامەنتتىڭ رەگلامەنتىنە وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى دەپۋتاتتاردىڭ ۇسىنىستارىن قاراۋ جونىندەگى پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن كوميسسياسىنىڭ قۇرامىن بەكىتتى. كوميسسيا قۇرامىنا سەناتتان: اقمارال ءالنازاروۆا، ۆلاديمير ۆولكوۆ، اقىلبەك كۇرىشباەۆ، ەرىك سۇلتانوۆ،  ماجىلىستەن: ساۋىتبەك ابدراحمانوۆ، ارمان قوجاحمەتوۆ، ايقىن قوڭىروۆ جانە ازات پەرۋاشەۆ ەندى. كوميسسيا توراعاسى بولىپ ارمان قوجاحمەتوۆ سايلاندى. جينالعاندار ءبىراۋىزدان قولداپ داۋىس بەردى.

Abai.kz