جۇما, 22 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 3200 0 پىكىر 6 ناۋرىز, 2013 ساعات 04:06

دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعى - اتى بار دا، زاتى جوق ۇيىمنىڭ باسشىسى ماماشەۆ ورنىن بوساتسىن!

 

ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن «دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعى» ۇيىمى قۇرىلىپ، وعان ۇكىمەت جاعىنان شەتەلدەگى 5 ملن. قانداسىمىزدى اتا جۇرتىنا اكەلۋ جونىندە ۇلكەن مىندەت جۇكتەلگەن ەدى.

جالپى، جات جۇرتتاعى قانداسىمىز نەمەسە ورالمان قاۋىمى بولسىن، دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعىنىڭ ءۇيىن - اتا جۇرتقا جول باستايتىن، كوشىپ كەلگەندە ماۋقىن باساتىن ۇلكەن باسپاناسى رەتىندە قارايدى. ءسويتىپ، كەلگەن قانداستارىن بۇل ۇيىم ءوز باۋىرىنا باسا الىپ وتىر ما؟ جوق! جاتسىنۋ بار، مەنسىنبەۋ بار، كەۋدەدەن يتەرۋ بار.

بۇل ۇيىم قالداربەك اعانىڭ كەزىندە ورالماندار ءۇشىن ازدى-كوپتى جۇمىستار اتقارعانىمەن، قازىرگى كەزدەگى قاۋىمداستىق باسشىسى تالعات ماماشەۆ مىرزا ۇكىمەتتىڭ ورالمان ءۇشىن جۇمىس ىستەۋگە سالىپ بەرگەن عيماراتىن، ساۋدا-ساتتىق ۇيىنە اينالدىرىپ جىبەرگەن. ۇيىمعا قاراستى قوناق ءۇي، اسحانانىڭ باعاسى شارىقتاپ تۇرعاندىقتان، ورالماندار ەش يگىلىكتەنە الماي كەلەدى. ءارى ورالماندار قۇرعان بىرقانشا ۇيىمدار وسى قاباتتان قۋىلىپ تىنعان. ءتىپتى وسى ۇيىمدا جۇمىس ىستەيتىن ورالمان اعايىندارىمىزدى دا تالعات كوكەمىز توقتاتپاعانعا ۇقسايدى. ال وسى ۇيىمنىڭ جەرتولەسىنە ساۋنا (جىن-ويناق) اشىپ قويعان.

 

ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن «دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعى» ۇيىمى قۇرىلىپ، وعان ۇكىمەت جاعىنان شەتەلدەگى 5 ملن. قانداسىمىزدى اتا جۇرتىنا اكەلۋ جونىندە ۇلكەن مىندەت جۇكتەلگەن ەدى.

جالپى، جات جۇرتتاعى قانداسىمىز نەمەسە ورالمان قاۋىمى بولسىن، دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعىنىڭ ءۇيىن - اتا جۇرتقا جول باستايتىن، كوشىپ كەلگەندە ماۋقىن باساتىن ۇلكەن باسپاناسى رەتىندە قارايدى. ءسويتىپ، كەلگەن قانداستارىن بۇل ۇيىم ءوز باۋىرىنا باسا الىپ وتىر ما؟ جوق! جاتسىنۋ بار، مەنسىنبەۋ بار، كەۋدەدەن يتەرۋ بار.

بۇل ۇيىم قالداربەك اعانىڭ كەزىندە ورالماندار ءۇشىن ازدى-كوپتى جۇمىستار اتقارعانىمەن، قازىرگى كەزدەگى قاۋىمداستىق باسشىسى تالعات ماماشەۆ مىرزا ۇكىمەتتىڭ ورالمان ءۇشىن جۇمىس ىستەۋگە سالىپ بەرگەن عيماراتىن، ساۋدا-ساتتىق ۇيىنە اينالدىرىپ جىبەرگەن. ۇيىمعا قاراستى قوناق ءۇي، اسحانانىڭ باعاسى شارىقتاپ تۇرعاندىقتان، ورالماندار ەش يگىلىكتەنە الماي كەلەدى. ءارى ورالماندار قۇرعان بىرقانشا ۇيىمدار وسى قاباتتان قۋىلىپ تىنعان. ءتىپتى وسى ۇيىمدا جۇمىس ىستەيتىن ورالمان اعايىندارىمىزدى دا تالعات كوكەمىز توقتاتپاعانعا ۇقسايدى. ال وسى ۇيىمنىڭ جەرتولەسىنە ساۋنا (جىن-ويناق) اشىپ قويعان.

ۇيىم عيماراتىن سالاردا وكىمەت قارجى بولگەن، ورالماندار دا قارجى شىعارعان (كەرەك بولسا اتىن اتاپ بەرە الامىز). كوشى-قون جانە ورالمانعا قاتىستى جۇمىس ىستەيتىن مەكەمەلەر جەمقورلىق بىلىعىنا باتقان، باسشىلارى بىلىكسىز، ورالمان الدىندا ابىرويىن جوعالتقان ادامدار. بۇرىنعى كوشى-قون كومميتەتىنىڭ توراعاسى قابىلسايات مىرزا «مونعوليادان كەلگەن قازاقتاردىڭ 98% ساۋاتسىز» - دەپ جۇمىسمەن قوش ايتىسسا، قازىرگى قاۋىمداستىق توراعاسى تالعات ماماشەۆ مىرزا: «قازاقيا» گازەتىندە «ورالمانداردى ساياساتقا ارالاستىرۋعا بولمايدى» - دەپ لاۋازىمىنا لايىق ەمەس ءسوز ايتىپ، ءتىپتى ۇلكەن ءبىر وتىرىستا «ورالماندى ۇرعانىم بار» - دەپ، ايدى اسپانعا بىراق شىعارعانى تاعى بار. ەندى وسىنداي باسشىلارعا باعا بەرىپ كورىڭىز.

قاۋىمداستىق شەتەل قازاقتارنىڭ كىتاپتارىن باسىپ شىعاراردا تيراجىن 2000 دانا دەپ كورسەتەدى. ال، ءىس جۇزىندە ول 500 دانادان اسپايدى. ايتا بەرسەك ءسوز كوپ.

ەندىگى تالابىمىز - شەتەل قازاعىمەن جۇمىس ىستەي المايتىن بىلىكسىز باسشى ورنىن بوساتىپ، جات جۇرتتاعى 5 ملن. قانداستارىمىزدىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن تۇسىنەتىن، ۇلتشىل، مەملەكەتشىل ازامات «دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعىنا» باسشى بولىپ كەلۋى ءتيىس.

قۇرمەتپەن،

ساپىۇلى ەركىنبەك، سونار جارقىن

05.03.2013 جىل

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1456
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3222
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5279