ديدار امانتاي. جار قاباقتا ويناپ جۇرگەن توپ بالا
ۋاقىت وزگەردى. ادەبيەت مورالدىق قاعيداسىن جوعالتىپ، ەستەتيكاعا اينالدى. بۇگىن ەشكىم سىزدەن تولستوي بولۋدى تالاپ ەتپەيدى، ويتكەنى، قازىرگى تاڭدا شىعارماشىلىقتى كاسىپ ەتكەن تاقۋا جاندار ونەرگە، ونەر قابىلەتىنە سەنبەيدى. جانە ولار - تاقۋا ەمەس. زامانداستارىمىزدىڭ باسىم كوپشىلىگى تاقۋا ادامنىڭ بەينەسىن كەيىپتەپ، جالعان سوپىنىڭ ءرولىن ويناپ ءجۇر. ونەر شىنايىلىق قاسيەتىنەن ايىرىلدى. تەحنولوگيانىڭ دامۋى ونەردى قۇنسىزداندىردى. سۋرەتشى ونەرى قانشالىقتى باعالى بولسا دا، جىلدام ىرعاققا ۇيرەنگەن بۇگىنگى تسيۆيليزاتسيا بالاسى فوتوگرافيانى ءتاۋىر كورەدى. فوتواپپاراتپەن بىرگە ادامزات قوعامىنا بۇقارالىق، كوپشىلىك مادەنيەتى كەلدى. تالانتتى سۋرەتشى ءبىر شىعارماسىن جازىپ بىتكەنشە، تەحنولوگيا ميلليونداعان پوشتا ماركالارىن باسىپ شىعارادى. سىرتقى ءبىر ساتتىك الدامشى كورىنىس ماڭگىلىك شىنايى ىشكى قۇندىلىقتان باسىم ءتۇسىپ وتىر. ادامزات ايتەۋىر ءبىر كۇنى الدانىپ وتىرعانىن تۇسىنەدى. سوندا، ول بۇلىك باستايدى. ونەردىڭ دە، ادامداردىڭ دا جوعالتقانى - شىنايىلىق («يسكرەننوست»), سودان سوڭ - تولتۋمالىق («پودليننوست»). ارينە، ول - سالدارى. مۇمكىن، ادام بالاسىنا بۇل جولدى دا ءجۇرىپ ءوتۋ كەرەك شىعار.
ۋاقىت وزگەردى. ادەبيەت مورالدىق قاعيداسىن جوعالتىپ، ەستەتيكاعا اينالدى. بۇگىن ەشكىم سىزدەن تولستوي بولۋدى تالاپ ەتپەيدى، ويتكەنى، قازىرگى تاڭدا شىعارماشىلىقتى كاسىپ ەتكەن تاقۋا جاندار ونەرگە، ونەر قابىلەتىنە سەنبەيدى. جانە ولار - تاقۋا ەمەس. زامانداستارىمىزدىڭ باسىم كوپشىلىگى تاقۋا ادامنىڭ بەينەسىن كەيىپتەپ، جالعان سوپىنىڭ ءرولىن ويناپ ءجۇر. ونەر شىنايىلىق قاسيەتىنەن ايىرىلدى. تەحنولوگيانىڭ دامۋى ونەردى قۇنسىزداندىردى. سۋرەتشى ونەرى قانشالىقتى باعالى بولسا دا، جىلدام ىرعاققا ۇيرەنگەن بۇگىنگى تسيۆيليزاتسيا بالاسى فوتوگرافيانى ءتاۋىر كورەدى. فوتواپپاراتپەن بىرگە ادامزات قوعامىنا بۇقارالىق، كوپشىلىك مادەنيەتى كەلدى. تالانتتى سۋرەتشى ءبىر شىعارماسىن جازىپ بىتكەنشە، تەحنولوگيا ميلليونداعان پوشتا ماركالارىن باسىپ شىعارادى. سىرتقى ءبىر ساتتىك الدامشى كورىنىس ماڭگىلىك شىنايى ىشكى قۇندىلىقتان باسىم ءتۇسىپ وتىر. ادامزات ايتەۋىر ءبىر كۇنى الدانىپ وتىرعانىن تۇسىنەدى. سوندا، ول بۇلىك باستايدى. ونەردىڭ دە، ادامداردىڭ دا جوعالتقانى - شىنايىلىق («يسكرەننوست»), سودان سوڭ - تولتۋمالىق («پودليننوست»). ارينە، ول - سالدارى. مۇمكىن، ادام بالاسىنا بۇل جولدى دا ءجۇرىپ ءوتۋ كەرەك شىعار.
مەنىڭ قۇرداستارىم ونەر قابىلەتىنەن ايىرىلعان شاقتا ادەبيەتكە كەلدى. جاستىعىمىزدى، قىزىق-دۋماندى كەشتەرىمىزدى قۇرباندىققا شالعان بىزدەر 1990-شى جىلداردىڭ باسىندا الماتىعا جات قالانى باعىندىرۋعا لاپ قويدىق. ەكى قيىندىقتى - تۇرمىس جانە ونەر داعدارىسىن - باسىمىزدان كەشىپ جۇرسەك تە، ەشقاشان وكىنگەن ەمەسپىز.
دجەروم د.سەليندجەردىڭ ءبىر كەيىپكەرى: «پونيماەش، يا سەبە پرەدستاۆيل، كاك مالەنكيە رەبياتيشكي يگرايۋت ۆەچەروم ۆ وگرومنوم پولە، ۆو رجي. تىسياچي مالىشەي ي كرۋگوم - ني دۋشي، ني ودنوگو ۆزروسلوگو، كرومە مەنيا. ا يا ستويۋ نا ساموم كرايۋ وبرىۆا، ناد پروپاستيۋ، پونيماەش؟ ي موە دەلو - لوۆيت رەبياتيشەك، چتوبى وني نە سورۆاليس ۆ پروپاست»، - دەيدى اتى شۋلى "The Catcher in the Rye" اتتى عاجاپ كىتابىندا.
مەن ونەردىڭ، ادەبيەتتىڭ كوزدەگەن ماقسات-مۇراتىن وسىدان كورەمىن.
1999 جىل
Abai.kz