شەتەلدىك مامان ون ءبىر ەسە جوعارى جالاقى الادى
ءبىزدىڭ ەلدە ەڭبەك ەتەتىن شەتەلدىك ماماندار جالاقىسىنىڭ قازاقستاندىق ارىپتەستەرىنە قاراعاندا جوعارى ەكەنى تۋرالى از ايتىلىپ جۇرگەن جوق. ال ەندى شەتەلدىكتەر مەن قازاقستاندىقتار اراسىنداعى ەڭبەكاقى ايىرماشىلىعى 11 ەسە ەكەنىن ەستىپ پە ەدىڭىز؟ ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىندە وتكەن بريفينگتە وسىنداي اقپار تاراتىلدى.
«كەيبىر كومپانيالارداعى جالاقى ايىرماشىلىعى 11 ەسەنى قۇرايدى. ماسەلەن، «ەكسپەرتيز س.ر.ل.» كومپانياسىنىڭ اتىراۋ وبلىسىنداعى بولىمىندە ەڭبەك ەتەتىن ساپا جونىندەگى قازاقستاندىق ينجەنەردىڭ جالاقىسى 170 674 تەڭگە، ال شەتەلدىك ارىپتەسىنىڭ جالاقىسى 1 ملن 908 550 تەڭگە.
باتىس قازاقستان وبلىسىندا دا وسىنداي 10 جاعداي انىقتالدى. سكۆاجينالىق وپەراتسيالار ءبولىمىنىڭ ءبىرىنشى دەڭگەيدەگى شەتەلدىك ينجەنەرى
2 ملن 675 426 مىڭ تەڭگە جالاقى الادى. ءدال سونداي قىزمەتتى اتقاراتىن قازاقستاندىق ماماننىڭ ەڭبەكاقىسى 375 823 تەڭگە، ياعني 7 ەسەگە تومەن. بۇل فاكتىلەر نەگىزىندە جۇمىس بەرۋشىلەر اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلادى»، - دەدى مينيسترلىكتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى ەرنۇر بۋراحان.
ءبىزدىڭ ەلدە ەڭبەك ەتەتىن شەتەلدىك ماماندار جالاقىسىنىڭ قازاقستاندىق ارىپتەستەرىنە قاراعاندا جوعارى ەكەنى تۋرالى از ايتىلىپ جۇرگەن جوق. ال ەندى شەتەلدىكتەر مەن قازاقستاندىقتار اراسىنداعى ەڭبەكاقى ايىرماشىلىعى 11 ەسە ەكەنىن ەستىپ پە ەدىڭىز؟ ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىندە وتكەن بريفينگتە وسىنداي اقپار تاراتىلدى.
«كەيبىر كومپانيالارداعى جالاقى ايىرماشىلىعى 11 ەسەنى قۇرايدى. ماسەلەن، «ەكسپەرتيز س.ر.ل.» كومپانياسىنىڭ اتىراۋ وبلىسىنداعى بولىمىندە ەڭبەك ەتەتىن ساپا جونىندەگى قازاقستاندىق ينجەنەردىڭ جالاقىسى 170 674 تەڭگە، ال شەتەلدىك ارىپتەسىنىڭ جالاقىسى 1 ملن 908 550 تەڭگە.
باتىس قازاقستان وبلىسىندا دا وسىنداي 10 جاعداي انىقتالدى. سكۆاجينالىق وپەراتسيالار ءبولىمىنىڭ ءبىرىنشى دەڭگەيدەگى شەتەلدىك ينجەنەرى
2 ملن 675 426 مىڭ تەڭگە جالاقى الادى. ءدال سونداي قىزمەتتى اتقاراتىن قازاقستاندىق ماماننىڭ ەڭبەكاقىسى 375 823 تەڭگە، ياعني 7 ەسەگە تومەن. بۇل فاكتىلەر نەگىزىندە جۇمىس بەرۋشىلەر اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلادى»، - دەدى مينيسترلىكتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى ەرنۇر بۋراحان.
بۇل فاكتىلەردىڭ بارلىعى قاڭتار، اقپان ايىندا ەڭبەك ينسپەكتورلارىنىڭ قۇزىرلى ورىندارمەن بىرگە شەتەلدىك ماماندار ەڭبەك ەتەتىن كومپانيالارعا جۇرگىزگەن جوسپاردان تىس تەكسەرۋلەرىنەن كەيىن بەلگىلى بولىپ وتىر. تەكسەرىلگەن 190 كومپانيانىڭ 51-ىندە 108 ەڭبەكاقى ايىرماشىلىعى انىقتالعان. ول كومپانيالاردىڭ 6-ى قازاقستاندىق ۇيىمدار دا، قالعانى شەتەلدىك كومپانيالار. جالاقىسىندا ايتارلىقتاي الشاقتىق انىقتالعان شەتەلدىك ماماندار قىتاي، تۇركيا، يتاليا، ءۇندىستان، كورەي، ۇلىبريتانيا، ۋكراينا، ءوزبەكستان، سەربيا، مولدوۆا، كانادا، دانيا، پولشا، ازەربايجان، رەسەي، رۋمىنيا، اۋستراليا، بەلارۋس، ۆەنەسۋەلا، فيليپپين ەلدەرىنەن كەلگەن. جالاقى ايىرماشىلىعى ءجيى كەزدەسەتىن وڭىرلەر كوشىن قىزىلوردا مەن اتىراۋ وبلىستارى باستاپ تۇر. ودان كەيىنگى ورىندا وڭتۇستىك قازاقستان، الماتى وبلىستارى كەلەدى.
نەگىزىنەن، شەتەلدىك جۇمىس كۇشى قۇرىلىستا، تاۋ-كەن وندىرىسىندە، قىزمەت كورسەتۋ سالاسىندا، سونىڭ ىشىندە جىلجىمايتىن مۇلىكپەن بايلانىستى وپەراتسيالار، تۇتىنۋشىلارعا قىزمەت كورسەتۋ جانە وڭدەۋ سالاسىندا تارتىلعان. «قازىرگى تاڭدا پروكۋراتۋرانىڭ ۇسىنىسى بويىنشا ەڭبەك ينسپەكتورلارى 22 جۇمىس بەرۋشىگە زاڭ بۇزۋشىلىقتى جويۋ تۋرالى نۇسقاۋ بەرىپ، 1 ملن 99 مىڭ تەڭگەنى قۇرايتىن 27 اكىمشىلىك ايىپپۇل سالدى. قازىر بۇل شارانى جۇمىس بەرۋشىلەر تالقىلاۋدا. تەكسەرىستىڭ قورىتىندىسى شىعىپ، ماسەلە الەۋمەتتىك ارىپتەستەرمەن تالقىلانعاننان كەيىن قولدانىستاعى زاڭنامانى جەتىلدىرۋگە قاتىستى ۇسىنىستار جاسالادى»، - دەيدى ە.بۋراحان.
ول قانداي ۇسىنىستار بولۋى مۇمكىن؟ ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنىڭ باقىلاۋ جانە الەۋمەتتىك قورعاۋ كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى تولەگەن وسپانقۇلوۆتىڭ ايتۋىنشا، اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق كودەكس مەن ەڭبەك كودەكسىنە وزگەرتۋلەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلەدى. ول وزگەرىستەر جۇمىس بەرۋشىلەرگە قولدانىلاتىن شارانى كۇشەيتۋگە باعىتتالعان. ال ونىڭ ناقتى قانداي شارا ەكەنىن اشىپ ايتپادى.
وسى تۇستا ايتا كەتەرلىگى، الگى زاڭ بۇزۋشىلىققا جول بەردى دەپ تانىلعان 51 مەكەمەنىڭ ىشىندە قاتەلىكتەرىن مويىنداپ، جالاقىنى تەڭەستىرىپ جاتقاندارى بار ەكەن. اراسىندا ەڭبەك ينسپەكتورلارىنىڭ نۇسقامالارىمەن كەلىسپەي، سوتقا جۇگىنىپ جاتقان كومپانيالار دا جوق ەمەس. سولاي ەكەن دەپ ايانىپ قالاتىن مينيسترلىكتى كورمەدىك. ولار جالاقى تەڭەستىرۋگە كەلىسپەيتىندەرمەن اڭگىمەنى سوتتا جالعاستىرۋعا نيەتتى. «قازىرگى كۇنى ناقتى شارا قولداندىق دەپ ايتا المايمىز، تابىلعان قاتەلىكتەردىڭ بارلىعىنا نۇسقاما بەرىلدى. سونىڭ ورىندالۋىنا قايتادان تەكسەرۋ جۇرەدى، نۇسقاما ورىندالماسا، ول مەكەمەلەردى مينيسترلىك سوتقا بەرەدى»، - دەدى تولەگەن قاپاقۇلى.
بىزدەگى دەرەك بويىنشا، قازاقستانعا جىلىنا 25-30 مىڭداي شەتەلدىك ازامات كەلىپ جۇمىس ىستەيدى ەكەن.ولارعا جۇمىس بەرىپ وتىرعان مەكەمەلەر سانى 3 مىڭنان اسادى. ءبىر انىعى، شەتەلدىك مامانداردىڭ بارلىعى ءبىردەي جوعارى جالاقى الىپ وتىر دەۋگە بولمايدى. نەگىزىنەن، ءبىزدىڭ ەلدە قات بولىپ تۇرعان كاسىبي ماماندارعا عانا جوعارى جالاقى تولەنەدى. سەبەبى شەتتەن كەلەتىن ماماننىڭ تالابى سولاي، ىنتالاندىرماسا ەلىنە كەتىپ قالادى. ال ەلىمىزدە ونداي مامان جوقتىڭ قاسى. سوندىقتان جۇمىس بەرۋشىنى جوعارى جالاقى تولەدىڭ دەپ جازعىرۋ قانشالىقتى قيسىندى دەگەن وي كەلەدى. بۇل جەردە تاياقتىڭ ءبىر ۇشى جۇمىس بەرۋشىلەرگە قاجەتتى كاسىبي مامان دايارلاپ بەرە الماي تۇرعان ءبىلىم بەرۋ سالاسىنا ءتيىپ تۇرعانىن مويىنداۋىمىز كەرەك ەمەس پە؟
حاليما بۇقارقىزى
استانا
"ايقىن" گازەتى
