قادىرلى جۋرناليستەر!

ادىلەتسىزدىككە جانىمنىڭ قاس ەكەنى مەنى تانيتىندار ءۇشىن بەلگىلى جاعداي. ال، قوعامداعى قانداي دا ءبىر شەكتەن شىققان ادىلەتسىزدىكتەرگە قارسى كۇرەستە جەڭىپ شىعۋىمىز ءۇشىن بارىمىزگە ناقتى دالەلدەر مەن قۇجاتتار كەرەك ەكەنى داۋسىز. وسى كۇنگە دەيىن ءتۇرلى ادىلەتسىزدىكتەرگە قارسى بەل شەشىپ كىرىسە الماعان سەبەبىم، كومەكتەسكىم كەلگەن ازاماتتاردىڭ نە قۇجاتى تۇگەل ەمەس، نە ايتەۋىر ىسىندە ءبىر كەمشىلىگى بولىپ جاتاتىن. بۇل جولى ادىلەتسىزدىك باسىمنان ءوتىپ جاتقانى ءۇشىن تياناقتى تۇردە قۇجاتتارىمدى رەتتەپ، شەكتەن اسىرا شىعىپ كەتكەن ادىلەتسىزدىككە قارسى 3 جىل دايىندىقپەن كۇرەسىپ كەلەمىن. قىسقاشا ايتقاندا، استانادان ساتىپ العان 1 بولمەلى پاتەرىمدى استانا قالالىق اكىمشىلىگى تارتىپ الىپ جاتىر. كەزدەسكەن جۋرناليستەردىڭ بارىنە: «بۇل ماسەلەگە قوعامداعى شەكتەن شىققان ادىلەتسىزدىكتىڭ كورىنىسى رەتىندە قاراساڭىزدار اتسالىسىڭىزدار، ال ەگەر بۇعان مەنىڭ جەكە ماسەلەم دەپ قاراساڭىزدار ارالاسپاۋلارىڭىزدى سۇرايمىن»، - دەپ اشىپ، نىقتاپ ايتىپ الدىم. سەبەبى، الدىما قويعان ماقساتىم - وسى ءتورت قۇبىلاسى تۇگەل قۇجاتتارىممەن مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ شەكتەن شىققان ادىلەتسىزدىكتەرىن، جالپى ايتقاندا قوعامداعى كوپ ماسەلەلەردىڭ تىعىرىققا تىرەلگەندىگىن اشىپ كورسەتۋ. وعان كوبىنە كوپ وزگە ۇلتتاردىڭ قازاقستان جەرىندە قازاقتاردى ەزىپ-جانشىپ، قورلىق كورسەتىپ جاتقانى سەبەپ بولدى. جانە بۇل جاعدايعا بىردە-ءبىر قازاقتىڭ باس كوتەرۋگە شاماسى جەتپەي بەيشارا كۇيىن كورگەنىم شىدامىمدى ءتىپتى تاۋىسىپ كەتتى.

قادىرلى جۋرناليستەر!

ادىلەتسىزدىككە جانىمنىڭ قاس ەكەنى مەنى تانيتىندار ءۇشىن بەلگىلى جاعداي. ال، قوعامداعى قانداي دا ءبىر شەكتەن شىققان ادىلەتسىزدىكتەرگە قارسى كۇرەستە جەڭىپ شىعۋىمىز ءۇشىن بارىمىزگە ناقتى دالەلدەر مەن قۇجاتتار كەرەك ەكەنى داۋسىز. وسى كۇنگە دەيىن ءتۇرلى ادىلەتسىزدىكتەرگە قارسى بەل شەشىپ كىرىسە الماعان سەبەبىم، كومەكتەسكىم كەلگەن ازاماتتاردىڭ نە قۇجاتى تۇگەل ەمەس، نە ايتەۋىر ىسىندە ءبىر كەمشىلىگى بولىپ جاتاتىن. بۇل جولى ادىلەتسىزدىك باسىمنان ءوتىپ جاتقانى ءۇشىن تياناقتى تۇردە قۇجاتتارىمدى رەتتەپ، شەكتەن اسىرا شىعىپ كەتكەن ادىلەتسىزدىككە قارسى 3 جىل دايىندىقپەن كۇرەسىپ كەلەمىن. قىسقاشا ايتقاندا، استانادان ساتىپ العان 1 بولمەلى پاتەرىمدى استانا قالالىق اكىمشىلىگى تارتىپ الىپ جاتىر. كەزدەسكەن جۋرناليستەردىڭ بارىنە: «بۇل ماسەلەگە قوعامداعى شەكتەن شىققان ادىلەتسىزدىكتىڭ كورىنىسى رەتىندە قاراساڭىزدار اتسالىسىڭىزدار، ال ەگەر بۇعان مەنىڭ جەكە ماسەلەم دەپ قاراساڭىزدار ارالاسپاۋلارىڭىزدى سۇرايمىن»، - دەپ اشىپ، نىقتاپ ايتىپ الدىم. سەبەبى، الدىما قويعان ماقساتىم - وسى ءتورت قۇبىلاسى تۇگەل قۇجاتتارىممەن مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ شەكتەن شىققان ادىلەتسىزدىكتەرىن، جالپى ايتقاندا قوعامداعى كوپ ماسەلەلەردىڭ تىعىرىققا تىرەلگەندىگىن اشىپ كورسەتۋ. وعان كوبىنە كوپ وزگە ۇلتتاردىڭ قازاقستان جەرىندە قازاقتاردى ەزىپ-جانشىپ، قورلىق كورسەتىپ جاتقانى سەبەپ بولدى. جانە بۇل جاعدايعا بىردە-ءبىر قازاقتىڭ باس كوتەرۋگە شاماسى جەتپەي بەيشارا كۇيىن كورگەنىم شىدامىمدى ءتىپتى تاۋىسىپ كەتتى.

قازاقستاننىڭ قاي جەرىندە بولساق تا ادىلەتسىزدىككە ۇشىراپ جاتقان، قورلىق كورىپ جاتقان، بەيشارا كۇي كەشىپ جاتقان قازاق ۇلتى ەكەنىن ەندىگى جاسىرا بەرۋدىڭ قاجەتى جوق. ەلىمىزدەگى ەڭ اۋىر، لاس جۇمىستاردى قازاقتار اتقارادى، بازاردا اربا سۇيرەپ جۇرگەن تەك قانا قازاقتار. قالادا جاتاقحانا، ساياجاي جالداپ، وزگە ۇلتتىڭ پاتەرىن جاعالاپ جان ساۋعالاپ بەيشارا كۇيدە جۇرگەن نەگىزىنەن قازاقتار.

وسىعان ۇقساس مىسالداردى قازاقستاندا 100 مىڭداپ ەمەس، ميلليونداپ كەلتىرۋگە بولادى. قىسقاسى قازاقتار ءوز ەلىندە وگەي حالگە جەتكەنىن، بارلىق سالانى وزگە ۇلتتاردىڭ باقىلاۋعا الىپ جاتقانى بۇلتارتپاس دالەل بولا الادى.

الىستان مىسال ىزدەمەي-اق، 3 جىلدان بەرى باسىمنان ءوتىپ جاتقان جاعداي دا ءبىرشاما جايتقا كوز جەتكىزدىم.

بارلىعى تۇسىنىكتى بولۋى ءۇشىن جاعدايدى قىسقاشا باياندار بولسام: «كورپوراتسيا استانا-ستروينۆەست» جشس (پرەزيدەنتى ا.ن. ليان) جانە «WS-T» جشس-نان (سەرگەي اكبيەۆ) 07.09.2009 كۇنى № 8/07 كەلىسىم شارتى بويىنشا 1 بولمەلى پاتەر ساتىپ العان ەدىم. الايدا اتالعان كورپوراتسيا 1,5 ايدان كەيىن، ياعني 11.17.2009 كۇنى استانا قالاسىنىڭ قۇرىلىس باسقارماسىنا (باستىعى ۆ.ليۋتوۆ) ساتىپ جىبەرىپتى. وسىدان كەيىن كوپ ۋاقىت وتپەي اتالعان كورپوراتسيا مەنىمەن جاساسقان كەلىسىم-شارتتى بۇزۋ ءۇشىن 2010 جىلدىڭ تامىز ايىندا سوتقا جۇگىندى. كەلتىرگەن دايەكتەرى كۇلكىلى ءھام سىلتاۋ ەكەنى تايعا باسقان تاڭباداي ەدى. ناتيجەسىندە استانا قالالىق سوتىنىڭ بارلىق ينستانتسيالارى: اپەللياتسيالىق ينستانتسياسى سوتىنىڭ قاۋلىسى مەن استانا قالالىق سوتى كاسساتسيالىق سوت القاسىنىڭ قاۋلىسىمەن كەلىسىم شارتىم تولىعىمەن كۇشىندە قالدىرىلدى. ال استانا قالاسى قۇرىلىس باسقارماسىنىڭ 02.08.2011 №3452 حاتىندا وزدەرى كورسەتكەندەي «2009 جىلى 17 قاراشادا جاسالعان № 9/6-نس شارتىنا سايكەس مانساردتاعى پاتەرلەردىڭ ءبىر بولىگىن ساتىپ الدى» دەپ جازادى. وسى شارتقا سۇيەنە وتىرىپ مەنىڭ پاتەرىمدى ساتىپ العاندارىن ايتادى. بىرىنشىدەن، ولار 2009 جىلدىڭ 17 قاراشاسىندا ساتىپ العان بولسا مەن ونى ولاردان بۇرىن 2009 جىلى 7 قىركۇيەكتە ساتىپ العانمىن. جانە مەنىڭ كەلىسىم-شارتىم سوتتىڭ قاۋلىسىمەن تولىقتاي كۇشىندە. ەندى ويلاپ كورىڭىزشى سوتتىڭ شەشىمىمەن تولىقتاي كۇشىندە تۇرعان كەلىسىم-شارت زاڭدى ما، الدە ساتىپ الۋ مەرزىمى كەيىننەن جانە سوت شەشىمىنسىز كەلىسىم-شارت كۇشىندە مە؟ ياعني ءبىر پاتەردى ەكى رەت ساتىپ وتىرعان «كورپوراتسيا استانا-ستروينۆەست» جشس-ءنىڭ جانە استانا قالاسىنىڭ قۇرىلىس باسقارماسى اتالعان پاتەردىڭ ساتىلعانىنان حاباردار بولا وتىرىپ، مەملەكەتتىك بيۋدجەتتىڭ قاراجاتىن تالان-تاراجعا سالىپ، كوممەرتسيالىق ۇيىمنىڭ مۇددەسى ءۇشىن جاساعان ارەكەتتەرىن قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟

ناتيجەسىندە، قۇرىلىس باسقارماسى بۇل ماسەلەنى سوت ارقىلى شەشۋىمدى سۇراپ حات جازعان بولاتىن. سوتتىڭ سوڭعى شەشىمى 01.11.2011 كۇنى مەنىڭ زاڭدى قۇقىمدى قورعاپ شەشىم شىعاردى. الايدا قۇرىلىس باسقارماسى بۇل سوتتىڭ شەشىمىنە دە قاراماستان، ياعني بارلىق جاعدايدان حاباردار بولا وتىرىپ، 16.03.2013 كۇنى الىس-بەرىس اكتىسى ارقىلى «قالالىق جىلجىمايتىن مۇلىك» رمك-نە بەرىپ جىبەرگەن. ال «قالالىق جىلجىمايتىن مۇلىك» رمك وسىنىڭ نەگىزىندە ادىلەت ورگاندارىنا تىركەتىپ، پاتەرىمدى باسقا بىرەۋگە جالعا بەرىپ جىبەرگەن. اتالعان مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ سوت شەشىمدەرىن ورىنداماعانى بىلاي تۇرسىن، ەندى ولار مەنى ۇيدەن كۇشتەپ شىعارۋ تۋرالى حابارلاما جولداپ ۇلگەردى.

ەندى سوتقا جۇگىنىپ جاتقانىممەن سەنىمىمنىڭ از ەكەنىن جاسىرمايمىن. سەبەبى، 2011 جىلعى 5 تامىزدا استانا قالاسى الماتى اۋداندىق سوتى سۋديا ا.اسانوۆا "پاتەردە، تولەگەن قارجى دا جوق" سەكىلدى شەشىم شىعارعان-تىن. وسىلايشا سوتتىڭ ادىلەتسىز شەشىم شىعارا الاتىنىنا كۋا بولعانمىن. بىراق ارتىنشا بۇل شەشىمنىڭ ادىلەتسىز ەكەندىگىن قالعان ينستانتسيالاردا دالەلدەپ شەشىمدى وزگەرتكەنمىن. ەندىگى بۇدان دا قيىن بولىپ تۇرعانى «مەملەكەتتىڭ مۇددەسىن قورعاۋ ماقساتىندا» دەپ سوتتا مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ جەڭىپ شىعۋ مۇمكىندىگى مول ەكەنىن، ياعني اشىق تۇردە پاتەرىمدى تارتىپ الۋ ىقتيمالدىعى باسىم.

بۇل جالعان ءومىر - سىناق. قازىر بارسىڭ، سالدەن سوڭ جوقسىڭ. سوندىقتان اتالعان ماسەلە بويىنشا جۇيكەمە سالماق تۇسىرگەندە ەمەسپىن. وسى ماسەلە بويىنشا ەلدىڭ ەڭ باستى بەتكە ۇستار ازاماتتارىنىڭ الدىنا بارىپ، جاعدايدى ايتتىم. «ادامنان سۇراعاننىڭ ەكى كوزى شىعادى، اللادان سۇراعاننىڭ ەكى ءبۇيىرى شىعادى» دەگەن ۇستانىمدى ەسكەرىپ، ولاردان بىردەڭە دامەتىپ ەمەس، وسىنداي شەكتەن شىققان ادىلەتسىزدىكتەرگە قارسى نە ىستەر ەكەن دەپ سىناپ شىقتىم. ەلىمىزدەگى ادىلەتسىزدىكتەرگە قارسى كۇرەسۋشى، دەموكراتيانىڭ ۇيىتقىسى سانالعان ازاماتتار مەن زيالىلار، بەدەلدى دەگەن قوعام-مەملەكەت قايراتكەرلەرى، شەنەۋنىكتەرى دە بار اراسىندا. وكىنىشكە وراي، ىرىمعا سەلك ەتكەن بىرەۋىن كورمەدىم. تەك قاراقان باسىنىڭ ماسەلەسى عانا قىزىقتىرارداي اسەر قالدىردى. ياعني قوعامىمىزداعى جاعدايعا، ادىلەتسىزدىكتەرگە باس قاتىرار باسشىلار، زيالىلار جوق دەسەك تە بولادى. سوندىقتان بولار قوعامىمىزدا كوز كورىپ، قۇلاق ەستىمەگەن جاۋىزدىقتار مەن وسىنداي باسسىزدىقتار بەلەڭ الدى دەپ ويلايمىن. سەبەبى قوعامنىڭ ول دەرتىن ەمدەر ازاماتتارى، زيالىلارى، باسشىلارى جوقتىڭ قاسى.

قورىتا ايتقاندا، جۋرناليستەر قاۋىمىنا - سىزدەرگە قاراتا بۇل جاعدايدى بايانداپ جاتقانداعى باستى ماقساتىم، ەگەردە سوت ورگاندارىنان، جالپى مەملەكەتتىڭ بارلىق ورگاندارىنان ەش ادىلەتتىك تابا الماي جاتسام، سوڭىنا دەيىن كۇرەسەتىنىمدى جەتكىزسەڭىزدەر. قوعامدا بولىپ جاتقان پاتەرىن تارتىپ الۋ كەزىندە جوعارى قاباتتان ءوز ءوزىن تاستاۋ، نە ءوز-ءوزىن ورتەۋ سەكىلدى ارەكەتتەر جاساي المايمىن، قولىمنان كەلمەيدى. كەرىسىنشە شەكتەن شىققان ادىلەتسىزدىكتەردى جاساپ، قىلمىس الەمىن قۇرىپ، قوعامنىڭ بەرەكەسىن كەتىرىپ جاتقان، قىزمەت بابىن پايدالانىپ ازاماتتاردىڭ زاڭدى پاتەرىن تارتىپ الىپ جاتقانداردى ەلدىڭ بولاشاعى ءۇشىن، تىنىشتىعى ءۇشىن جازالاپ، ادىلەتتىك ورناتۋ ءۇشىن سوڭىنا دەيىن كۇرەسەتىنىمدى جانە وسى جولدا مەنى اتىپ تاستاپ، ارتىنشا تەرروريست ەتىپ، ماسەلەنى جاۋىپ تاستاماۋى ءۇشىن وسىلاي الدىن الا جاعدايدى جاريالاپ وتىرمىن. سەبەبى جاعدايدى جاريالاماستان كۇرەسكەن 3 جىل ىشىندە ءتۇسىندىم، بۇلار ەشنارسەدەن تايىنبايدى ەكەن. ەگەر دە وسى ماسەلەنى سىزدەر - جۋرناليستەر قاۋىمى قوعامعا جەتكىزسەڭىزدەر جانە مەن ەرتەڭ قۇربان بولىپ جاتسام، تۇپكى سەبەبىن  بىلسەڭىزدەر جانە ەلىمىزدە ادىلەتتىك ورناتۋ ءۇشىن حالىقتى جۇمىلدىرۋعا اتسالىسساڭىزدار. الداعى ۋاقىتتا شەكتەن شىققان ادىلەتسىزدىكتەر توڭىرەگىندە حالىق ۇيىسىپ، ءبىر وزگەرىس بولا ما دەگەن ءۇمىتىم بار.

08.04.2013

Masa.kz