بەيسەنبى, 28 ناۋرىز 2024
جاڭالىقتار 5126 0 پىكىر 19 تامىز, 2009 ساعات 21:51

روجاي، سترانا وگرومنايا!..

 

راستۋت موسكۆا ي ەششە نەسكولكو گورودوۆ، وستالنايا تەرريتوريا – پۋستەەت

پروفەسسور اناتولي ۆيشنەۆسكي - ودين يز گلاۆنىح دەموگرافوۆ سترانى. پو پروگنوزام وون، ك سەرەدينە نىنەشنەگو ۆەكا ناسەلەنيە روسسي سوكراتيتسيا ەششە پوچتي نا 30 ميلليونوۆ چەلوۆەك. كاكيمي نوۆىمي ناپاستيامي ەتو موجەت گروزيت روسسي، "مك" راسسكازال دوكتور ەكونوميچەسكيح ناۋك، پروفەسسور ۆىسشەي شكولى ەكونوميكي اناتولي ۆيشنەۆسكي - ودين يز گلاۆنىح دەموگرافوۆ سترانى.

 

راستۋت موسكۆا ي ەششە نەسكولكو گورودوۆ، وستالنايا تەرريتوريا – پۋستەەت

پروفەسسور اناتولي ۆيشنەۆسكي - ودين يز گلاۆنىح دەموگرافوۆ سترانى. پو پروگنوزام وون، ك سەرەدينە نىنەشنەگو ۆەكا ناسەلەنيە روسسي سوكراتيتسيا ەششە پوچتي نا 30 ميلليونوۆ چەلوۆەك. كاكيمي نوۆىمي ناپاستيامي ەتو موجەت گروزيت روسسي، "مك" راسسكازال دوكتور ەكونوميچەسكيح ناۋك، پروفەسسور ۆىسشەي شكولى ەكونوميكي اناتولي ۆيشنەۆسكي - ودين يز گلاۆنىح دەموگرافوۆ سترانى.

سامىم وبيدنىم ۆ نىنەشنەم ەكونوميچەسكوم كريزيسە بۋدەت تو، چتو ەسلي ك سەرەدينە ۆەكا مى ي ۆىپۋتاەمسيا يز ەگو ينفلياتسيوننىح ي پروچيح وجيداني، تو گوردوستي زا سۆويۋ دەرجاۆۋ يسپىتىۆات بۋدەت ۋجە نەكومۋ. نەزاۆيسيمىە ەكسپەرتى وون پرەدرەكايۋت، چتو ك 2050 گ. روسسيا پوتەرياەت ەششە وكولو 30 ملن. ناسەلەنيا. رادي كوگو ناپرياگاتسيا، ۆىكرايۆات كاجدۋيۋ كوپەيكۋ ك پەنسيام، ەسلي دياگنوز ۋجە پوستاۆلەن ي پاتسيەنت سكورەە مەرتۆ، چەم جيۆ؟
- اناتولي گريگورەۆيچ، ۆوت ۆسە كريچات: "كاراۋل، دەموگرافيا!", "سپاساي روسسيۋ!" ا چتو پرويسحوديت نا ساموم دەلە؟ ۆەد ەششە نە تاك داۆنو سسسر گورديلسيا چيسلەننوستيۋ ناسەلەنيا، سترانا، كاجەتسيا، زانيمالا 3-ە مەستو ۆ ميرە...

- ۆ ناچالە حح ۆەكا ۆ روسسيسكوي يمپەري جيلو 8% ميروۆوگو ناسەلەنيا، 125 ملن. چەلوۆەك. سەيچاس ناشە ناسەلەنيە بولشە - 142 ملن.، نو يز-زا روستا ميروۆوگو ناسەلەنيا - ا ونو پريبليجاەتسيا ك 7 ملرد. - دوليا روسسي رەزكو ۋپالا، پريمەرنو دو 2%. ۆ سەرەدينە حح ۆەكا سشا ناحوديليس نا 4-م مەستە ۆ ميرە - پوزادي سسسر، نو ەسلي سراۆنيۆات س روسسيەي، تو شتاتى بىلي نا 3-م، ا مى - نا 4-م مەستە. ك سەرەدينە XXI ۆەكا وجيداەتسيا، چتو امەريكا سوحرانيت زا سوبوي پوچەتنوە 3-ە مەستو، ا روسسيا، پو پوسلەدنەمۋ پروگنوزۋ وون، سكاتيتسيا نا 14-ە.

ناسەلەنيە ۋ ناس ۋبىۆاەت س 1992 گ. - مى پوتەريالي پوچتي 7 ملن. چەلوۆەك، ا ەسلي بى نە ميگرانتى، تو وبششيە پوتەري پرەۆىسيلي 12 ملن.

- 7 ملن. - ەتو، ناۆەرنوە، نەبولشوە گوسۋدارستۆو؟

- تري نەبولشيح گوسۋدارستۆا. تاكيح، ناپريمەر، كاك لاتۆيا.

- ا ۆ لاتۆي س دەموگرافيەي؟..

- توجە پلوحو.

كاك ۆيديتە، سيتۋاتسيا نەۆاجنايا، ۆوپروس كاساەتسيا بۋدۋششەگو روسسي. ۆ 2006 گ. ۆلاديمير پۋتين ۆىستۋپال پەرەد فەدەرالنىم سوبرانيەم، ستاۆيل زاداچي. ودناكو تە مەرى، كوتورىە پرەدپرينيمايۋت ۆلاستي، ۆسە جە نە سووتۆەتستۆۋيۋت گلۋبينە كريزيسا.
دا، ۆ پوسلەدنەە ۆرەميا نەمنوگو پوۆىسيلاس روجداەموست، چۋت سنيزيلاس سمەرتنوست. منوگيمي ەتو ۆوسپرينيماەتسيا كاك پولوجيتەلنىي سيگنال. ون دەيستۆيتەلنو پولوجيتەلنىي، نو گوۆوريت وب ۋستويچيۆوي تەندەنتسي پوكا رانو. كولەبانيا سلۋچاليس ي رانشە، بىلي ي پودەمى، ي سپادى، نو ۆىيتي نا جەلاەمۋيۋ تراەكتوريۋ دەموگرافيچەسكيح پوكازاتەلەي پوكا نە ۋداۆالوس. ي مى نە ۆسەگدا پونيماەم، چەم وپرەدەليايۋتسيا ەتي پودەمى ي سپادى. پوچەمۋ پوسلە 1994 گ. سمەرتنوست ۆ سترانە سنيجالاس، ا س 1998-گو ستالا راستي؟ س 2005-گو ونا سنوۆا سنيجاەتسيا، نو مى ەششە وچەن دالەكي وت ۋروۆنيا سمەرتنوستي ستران سو سحودنىم ۋروۆنەم رازۆيتيا. نام نادو ۆىبيراتسيا يز وچەن گلۋبوكوي "يامى".
- ۆ ميروۆوي يستوري ۆسە پروتسەسسى يمەيۋت سۆويستۆو پوۆتورياتسيا. ناۆەرنوە، ي روسسيا تاكيە پەريودى ۋجە پروحوديلا؟

- ۆ حح ۆەكە ناسەلەنيە روسسي سوكراششالوس نەسكولكو راز. پەرۆايا ميروۆايا ۆوينا، زاتەم گراجدانسكايا، گولود 30-ح گودوۆ، ۆتورايا ميروۆايا... نو ناسەلەنيە ۆوسستاناۆليۆالوس، كاك تولكو زاكانچيۆالاس كاتاستروفا. پوسلە 1945 گ. ناسەلەنيە روسسي دوستيگلو دوۆوەننوگو ۋروۆنيا چەرەز 10 لەت.

سەيچاس نا ەتو راسسچيتىۆات نە پريحوديتسيا - وسنوۆاني دليا وپتيميزما نەت. داجە ەسلي نە گوۆوريت و نىنەشنەم ەكونوميچەسكوم كريزيسە، نەگاتيۆنوە ۆليانيە نا دەموگرافيچەسكوە رازۆيتيە بليجايشيح 10-15 لەت بۋدۋت وكازىۆات نەبلاگوپرياتنىە ۆوزراستنىە يزمەنەنيا.

- س ەتوگو مەستا، پوجالۋيستا، پودروبنەە...

- پادەنيە چيسلەننوستي ناسەلەنيا ۆ روسسي حوت ي يدەت س 1992 گ.، نو ۆوزراستنىە يزمەنەنيا دو سيح پور بىلي بلاگوپرياتنىمي، ناسەلەنيە ۆ ترۋدوسپوسوبنوم ۆوزراستە ۋۆەليچيۆالوس.

- نەت لي زدەس پروتيۆورەچيا؟ گوۆوريتە، چتو ناسەلەنيا ستانوۆيلوس مەنشە، ا رابوتايۋششيح - بولشە! چتو-تو تۋت نە تاك!

- ۆسە تاك، ەتو تولكو كاجەتسيا ستراننىم. پومنيتە، نە تاك داۆنو، پەرەد ۆىبورامي، نەكوتورىە كريتيكي ۆلاستي ۋتۆەرجدالي، چتو ونا پودتاسوۆىۆاەت چيسلەننوست يزبيراتەلەي، پريپيسىۆاەت ۆ بيۋللەتەني "مەرتۆىە دۋشي"? كوليچەستۆو يزبيراتەلەي روسلو، ۆ تو ۆرەميا كاك وبششايا چيسلەننوست ناسەلەنيا سوكراششالاس، - ەتو كازالوس ياۆنوي نەلەپوستيۋ. نو تاكوە كاك راز ۆوزموجنو ۆ سيلۋ پەرەپادوۆ ۆ ۆوزراستنوي سترۋكتۋرە. ۆوينا، درۋگيە پوترياسەنيا مينۋۆشەگو ۆەكا پريۆەلي ك تومۋ، چتو ۋ ناس چەرەدۋيۋتسيا مالوچيسلەننىە ي منوگوچيسلەننىە پوكولەنيا، ي ەتو پوروجداەت تاكيە ەففەكتى.

- زناچيت، ۆلاست ۋ ناس دەيستۆيتەلنو چەستنايا!

- ۆو ۆسياكوم سلۋچاە، ەتي تسيفرى نە پروتيۆورەچيلي ناۋچنىم داننىم. نو ەسلي بى دەلو بىلو تولكو ۆ ۆىبوراح...

توت پەريود - كونەتس 90-ح - ناچالو 2000 گگ. - بىل ۆرەمەنەم پولۋچەنيا "دەموگرافيچەسكوگو ديۆيدەندا" - تاكوي تەرمين ەست ۆ سپەتسيالنوي ليتەراتۋرە. ناسەلەنيە دەيستۆيتەلنو سوكراششالوس، چتو سامو پو سەبە پلوحو. نو پري ەتوم روسلو چيسلو ليۋدەي ۆ ترۋدوسپوسوبنوم ۆوزراستە، روسلا ي يح دوليا ۆ ناسەلەني، ا ەتو زناچيت، چتو سنيجالاس ناگرۋزكا يجديۆەنتسامي نا ودنوگو رابوتنيكا. ۋۆەليچيۆالوس چيسلو مولودىح جەنششين - پوتەنتسيالنىح ماتەرەي، ەتو سپوسوبستۆوۆالو روستۋ چيسلا روجدەني، ناچينايا س 2000 گودا. داجە پريزىۆنيكوۆ ستانوۆيلوس بولشە، ەتو سمياگچالو پروبلەمى كومپلەكتوۆانيا ارمي.
ك سوجالەنيۋ، سەيچاس ەتوت پەريود زاكونچيلسيا. ۆوت سموتريتە: سەيچاس جيۆۋت ليۋدي، روديۆشيەسيا ۆو ۆرەميا ۆوينى، - يح بىلو مالو. سپاد روجداەموستي ۆ ۆوەننىە گودى پوروديل "دەموگرافيچەسكوە ەحو" - ون وترازيلسيا نا چيسلە دەتەي ي داجە ۆنۋكوۆ ۆوەننىح پوكولەني: يح توجە سراۆنيتەلنو مالو. ا زا نيمي شلي منوگوچيسلەننىە پوسلەۆوەننىە پوكولەنيا. پولۋچيلسيا "سلوەنىي پيروگ", كوتورىي ي سەيچاس پرەدوپرەدەلياەت وچەن منوگوە، چەگو مى نە موجەم يزمەنيت. سكازىۆايۋتسيا ي نەداۆنيە سوبىتيا. ۆ 90-ە گودى پروشلوگو ستولەتيا روجدالوس مالو دەتەي - نامنوگو مەنشە، چەم ۆ 80-ە، - تەپەر وني ۆستۋپايۋت ۆ ۆوزراست، كوگدا دولجنى سامي ستانوۆيتسيا روديتەليامي، ي ەتو سنوۆا وتزوۆەتسيا سپادوم چيسلا روجدەني. داجە ەسلي روجداەموست ۆ راسچەتە نا 100 جەنششين پوۆىسيتسيا، ساميح ەتيح جەنششين بۋدەت مالو، ي وني نە سموگۋت دات نۋجنوگو پريروستا چيسلا روجدەني، بەز كوتوروگو نەۆوزموجەن ي پريروست ناسەلەنيا.

تاكايا جە سحەما پريمەنيما ي ك پوجيلىم ليۋديام. ۆ 2001 گ. 60 لەت سپراۆيلي تە، كتو روديلسيا ۆ 1941 گ. ۆ 2002-م

- كتو پوياۆيلسيا نا سۆەت ۆ 1942-م، ي تاك دالەە.

ا تەپەر پوروگ 60-لەتيا پەرەشاگيۆايۋت منوگوچيسلەننىە پوكولەنيا، روديۆشيەسيا پوسلە ۆوينى. سەيچاس ۋ ناس 2009 گود، ي ساموە ۆرەميا وتمەتيت، چتو بولشە ۆسەگو دەتەي ۆ پوسلەۆوەننوي روسسي روديلوس روۆنو 60 لەت نازاد، ۆ 1949 گودۋ: چيسلو روجدەني پرەۆىسيلو 3 ميلليونا. زا ۆسيۋ پوسلەۆوەننۋيۋ يستوريۋ ەتو سلۋچيلوس تولكو دۆا رازا; ۆتوروي راز - ۆ 1954 گودۋ، پوسلە سمەرتي ستالينا: ۆيدنو، ۋ ليۋدەي پوياۆيليس كاكيە-تو نادەجدى. نو پيك بىل يمەننو ۆ 1949-م. سەيچاس ەتي منوگوچيسلەننىە پوكولەنيا ۆسە بولشە زاپولنيايۋت ۆەرحنيۋيۋ چاست ۆوزراستنوي پيراميدى.

ناچيناەتسيا بىستروە سوكراششەنيە ناسەلەنيا ۆ ترۋدوسپوسوبنوم ۆوزراستە - ەگو پوكيدايۋت منوگوچيسلەننىە پوكولەنيا پوجيلىح، ا پوپولنەنيە وبەسپەچيۆاەتسيا زا سچەت مالوچيسلەننوي مولودەجي 90-ح گودوۆ روجدەنيا. سووتۆەتستۆەننو راستەت ناگرۋزكا نا ودنوگو رابوتايۋششەگو. ەسلي ەششە نەداۆنو چيسلو يجديۆەنتسەۆ - دەتەي ي پوجيلىح - ۆ راسچەتە نا ودنوگو ترۋدوسپوسوبنوگو بىلو 580 نا 1000, تو ك 2025 گودۋ ونو پرەۆىسيت 800 نا 1000 - روست نا 40%.

ەتو بۋدەت سەرەزنوە يسپىتانيە دليا ناشەي ەكونوميكي. ۆو ۆەس روست ۆستانەت ۆوپروس و سوتسيالنىح راسحوداح: زا سچەت چەگو يح پوكرىۆات؟ ناسەلەنيە ستارەەت، مى ي سەيچاس چۋۆستۆۋەم، چتو ەست ناپرياجەنيە س پەنسيوننىم وبەسپەچەنيەم. ۆسە ەتي ۆىزوۆى دولجنو پرينيات نا سەبيا گوسۋدارستۆو ي كاك-تو يح رازرۋليۆات.

- نام چتو، پەنسي ۋرەجۋت؟ وني ي بەز توگو ميزەرنىە!

- يا نە زنايۋ، چتو پرەدپريمۋت ۆلاستي، - موجەت بىت، پەنسي پونيجات نە بۋدۋت، نو ي پوۆىشات يح توجە نە بۋدۋت. پوگوۆاريۆايۋت و "پەرەراسپرەدەلەني" نالوگوۆوگو برەمەني، ناۆەرنوە، ۆۆەدۋت ي درۋگيە نەپوپۋليارنىە مەرى - يح پروستو نە يزبەجات.

ا ۆوزميتە تاكوي نەپروستوي ۆوپروس، كاك كومپلەكتوۆانيە ارمي. ۆەد تەرريتوريا سترانى نە ۋمەنشاەتسيا، پروتياجەننوست گرانيتس - توجە. ا چيسلو پريزىۆنيكوۆ رەزكو سنيزيتسيا: وني روديليس ۆ "نەۋروجاينوە" ۆرەميا - ۆ ناچالە ي سەرەدينە 90-ح گودوۆ.

- لەت چەرەز 5-6 نام ۆسە ەتو "اۋكنەتسيا"?

- نەسومنەننو. پروبلەما ۆوزراستنوي سترۋكتۋرى تاششيت زا سوبوي درۋگيە، نە مەنەە وسترىە. نا فونە وبششەگو سوكراششەنيا ترۋدوسپوسوبنوگو ناسەلەنيا وسلابەەت پريتوك مولودىح ليۋدەي ۆ سوستاۆ رابوچەي سيلى. كرومە توگو، چتو س سوبوي وني پرينوسيات مولودۋيۋ ەنەرگيۋ، وني نەسۋت ەششە ي نوۆىە يدەي، زنانيا.

يسسياكاەت ەتا سۆەجايا سترۋيا - ي چتو پولۋچاەتسيا؟ مى موجەم پوۆىسيت ۆوزراست ۆىحودا نا پەنسيۋ ي فورمالنو سمياگچيت دەفيتسيت ترۋدوسپوسوبنوگو ناسەلەنيا. نو چەگو مى موجەم جدات وت پەنسيونەروۆ، ۆوورۋجەننىح زنانيامي 70-80-ح گودوۆ پروشلوگو ستولەتيا؟

 

- ا كاكوۆى پروگنوزى ناشيح يلي زارۋبەجنىح سپەتسياليستوۆ؟ سكولكو ۆ وبوزريموم بۋدۋششەم ۆ روسسي وستانەتسيا ناسەلەنيا؟
- پو سرەدنەمۋ ۆاريانتۋ ساموگو پوسلەدنەگو پروگنوزا وون، ا ەتا ورگانيزاتسيا پەرەسماتريۆاەت سۆوي پروگنوزى كاجدىە دۆا گودا، ك 2050 گ. ۆ روسسي بۋدەت 116 ملن. چەلوۆەك ۆمەستو سەگودنياشنيح 142 ملن. يا دۋمايۋ، ەتو ۆپولنە رەالنو. كستاتي، ەتا تسيفرا - 116 ملن. - ۋلۋچشەنا، پرەدىدۋششيە راسچەتى ي ۆوۆسە "وستاۆليالي" نام 102 ملن.
- پوتەري وگرومنىە...
- سوكراششەنيە پوچتي نا 20%. ەسلي مى ۋجە پوتەريالي تري لاتۆي، تو ك 2050 گودۋ ناشي دەموگرافيچەسكيە پوتەري موگۋت سراۆنياتسيا س ناسەلەنيەم تاكوي نەمالەنكوي سترانى، كاك كانادا.
- ا دەموگرافيا ۆ درۋگيح ستراناح؟..
- ناسەلەنيە سشا بۋدەت تولكو راستي، ۋ نيح روجداەموست پوۆىشە، چەم ۋ ناس. ك تومۋ جە ۆ شتاتاح پرينيمايۋت منوگو ميگرانتوۆ، حوتيا دليا نيح ەتو توجە نە وچەن پروستو. نو چەلوۆەچەسكي رەسۋرس - "مۋسكۋلى" ليۋبوي دەرجاۆى. ي وني ەتو، كاجەتسيا، سوزنايۋت.
ۋ ناس جە، ك سوجالەنيۋ، نەت چەتكوي ميگراتسيوننوي ستراتەگي. زاتو ەست وبەزليۋدەۆشي دالني ۆوستوك، گرانيچاششي س كيتاەم. دليا روسسي كيتايتسى كاك ميگرانتى ۆ بولشوم كوليچەستۆە جەلاتەلنى ۆ سامۋيۋ پوسلەدنيۋيۋ وچەرەد - ۋ ناس سليشكوم رازنىە دەموگرافيچەسكيە ماسسى. داجە سشا پوبايۆايۋتسيا مەكسيكانتسەۆ، پوگوۆاريۆايۋت و ۆوزموجنىح تەرريتوريالنىح پريتيازانياح س يح ستورونى. ا س كيتاەم موجەت بىت ەششە سلوجنەە.
حوروشو بى وريەنتيروۆاتسيا نا سووتەچەستۆەننيكوۆ زا رۋبەجوم. نو وني نە ەدۋت، دا ۆ تاكوم ماسشتابە يح پروستو ي نەت. پو پەرەپيسي 1989 گ.، زا پرەدەلامي رف جيلو 25 ملن. رۋسسكيح. س تەح پور منوگيە ۆەرنۋليس، منوگيە ۋجە ۋمەرلي، ا تە، كتو وستالسيا، ۆرياد لي پوەدۋت نا سۆويۋ يستوريچەسكۋيۋ رودينۋ. پريبالتيسكيە گوسۋدارستۆا ۋجە ۆ ەس، يح رۋسسكويازىچنىم پەرەسەلەنتسام روسسيا نە سموجەت پرەدلوجيت وسوبىە ۋسلوۆيا. نە رينۋتسيا ۆ روسسيۋ ي ميلليونى رۋسسكيح يز ۆوستوچنوي ۋكراينى، يز سەۆەرنوگو كازاحستانا.
وستاەتسيا پوتەنتسيال كورەننوگو ناسەلەنيا سرەدنەي ازي - كاك-نيكاك مى دولگو جيلي ودنوي سترانوي، يستوريچەسكي بليزكي، سوحرانيايۋتسيا كۋلتۋرنىە سۆيازي. نو دولجنا بىت پروگرامما يسپولزوۆانيا تاكوگو پوتەنتسيالا. ۆى و نەي چتو-نيبۋد زناەتە؟ يا - نەت. كوگدا مى گوۆوريم و سەمەينوي پوليتيكە، مى پونيماەم، و چەم يدەت رەچ. موجنو پو-رازنومۋ وتنوسيتسيا ك ماتەرينسكومۋ كاپيتالۋ - ەگو موجنو حۆاليت يلي كريتيكوۆات، نو ەتا مەرا ەست، و نەي ۆسە زنايۋت. ا پرو ميگراتسيوننۋيۋ ستراتەگيۋ روسسي سكازات نيچەگو نەلزيا - گوۆوريت نە و چەم.
- ۆى وشيباەتەس، ۋ ناس توجە يمەەتسيا پروگرامما - نازىۆاەتسيا ونا "سودەيستۆيە دوبروۆولنومۋ پەرەسەلەنيۋ سووتەچەستۆەننيكوۆ يز-زا رۋبەجا..."
- ي سكولكو ك نام پريەحالو سووتەچەستۆەننيكوۆ؟ كاپليا ۆ مورە! چتوبى كومپەنسيروۆات گودوۆۋيۋ ەستەستۆەننۋيۋ ۋبىل ناسەلەنيا، نۋجنو پرينيمات راۆنوە ەي گودوۆوە كوليچەستۆو ميگرانتوۆ. نو ەتو - سوتني تىسياچ چەلوۆەك ۆ گود، مى نە گوتوۆى ك پريەمۋ تاكوگو كوليچەستۆا پريەزجيح. وبششەستۆەننوە منەنيە نە ۆ يح پولزۋ: نارود - پروتيۆ. نەلزيا يدتي پوپەرەك وبششەستۆەننوگو منەنيا، نادو سناچالا دوبيتسيا ەگو يزمەنەنيا. ەسلي مى نە حوتيم ەتنيچەسكيح كونفليكتوۆ، سوتسيالنىح ناپرياجەني، نۋجنا وگرومنايا پودگوتوۆيتەلنايا رابوتا، نەمالىە سرەدستۆا. يزرايل پرينيماەت بولشوە كوليچەستۆو يمميگرانتوۆ، نو تام دەيستۆۋەت سپەتسيالنوە مينيستەرستۆو، پەرەسەلەنتسام پرەدوستاۆليايۋت جيلە، لگوتى.
دا، ەست منوگو ليۋدەي، كوتورىە پريەحالي بى ۆ روسسيۋ. نو ەتو نە رۋسسكيە. رۋسسكيە - تە، كتو موگ ي حوتەل پريەحات، - بولشەي چاستيۋ ەششە ۆ 90-ە گودى ۆەرنۋليس ي بىلي نە وچەن گوستەپريمنو ۆسترەچەنى. جدات نوۆوي بولشوي ۆولنى ۆرياد لي پريحوديتسيا. ماسسوۆوگو ناپلىۆا ميگرانتوۆ ەتا پروگرامما نام نە داست.
ا ۆىحودتسەۆ يز سرەدنەي ازي مى راسسماتريۆاەم كاك ۆرەمەننىح "گاستاربايتەروۆ". كاكيە-تو تەكۋششيە ەكونوميچەسكيە پروبلەمى ەتو پوزۆولياەت رەشات، ا دەموگرافيچەسكيە، دا ي دولگوۆرەمەننىە ەكونوميچەسكيە - نەت.
- نو پوچەمۋ پراۆيتەلستۆو نە پرينيماەت نيكاكيح مەر؟
- "وترەمونتيروۆات" ناشۋ دەموگرافيچەسكۋيۋ سيتۋاتسيۋ نە تاك-تو پروستو. منوگو ۆوپروسوۆ، گدە پراۆيتەلستۆو ي سدەلات-تو نيچەگو نە ۆ سيلاح.
مى ۋجە ۆيدەلي، چتو نەلزيا يسپراۆيت پولوجەنيە زا سچەت روجداەموستي: ۋ ناس نەت تاكوگو كوليچەستۆا ماتەرەي، كوتورىە دالي بى بولشوە پوتومستۆو. نەلزيا ۆوزلاگات سليشكوم بولشيە نادەجدى ي نا سنيجەنيە سمەرتنوستي. كرومە توگو، ەسلي روجداەموست نيجە ۋروۆنيا پروستوگو ۆوزوبنوۆلەنيا پوكولەني - ا ونا ۋ ناس نامنوگو نيجە، - تو ي سامايا نيزكايا سمەرتنوست نە موجەت وبەسپەچيت ەستەستۆەننىي پريروست ناسەلەنيا.
وستاەتسيا پريۆلەچەنيە رەسۋرسوۆ سو ستورونى، و چەم مى تولكو چتو گوۆوريلي. تە جە سشا پرينيمايۋت وكولو 1 ملن. ۆ گود. ا ۆو فرانتسي، ۆ گەرماني، ۆ درۋگيح ەۆروپەيسكيح ستراناح، كوگدا زاپۋسكالي ينوستراننۋيۋ رابوچۋيۋ سيلۋ، دۋمالي، كاك مى سەيچاس، چتو ميگرانتى پورابوتايۋت، پوكا بۋدۋت نۋجنى، ي ۋەدۋت. نو ۆىشلو يناچە: نۋجدا ۆ ميگرانتاح نە وتپالا، دا منوگيە يز نيح ي نە زاحوتەلي ۋەزجات. ي ەۆروپەيتسام پريشلوس س ەتيم سميريتسيا ي زادۋماتسيا، كاك لۋچشە ينتەگريروۆات ميگرانتوۆ.


* * *

- ۆ ميرە بولەە 6,5 ملرد. چەلوۆەك، ي سچيتاەتسيا، چتو پلانەتا پەرەناسەلەنا. موجنو لي ۆووبششە بوروتسيا زا پوۆىشەنيە روجداەموستي ۆ وتدەلنو ۆزياتوي سترانە، ەسلي نا زەملە ليۋدەي ي تاك "زاشكاليۆاەت"?

- ۆوپروس زاكوننىي. ترۋدنو ەحات پو لەۆوي ستورونە دوروگي س پراۆوستوروننيم دۆيجەنيەم. تاك جە ترۋدنو ۆ ودنيح سلۋچاياح دوبيۆاتسيا پوۆىشەنيا روجداەموستي، كوگدا ۆ درۋگيح ۆسە سيلى بروشەنى نا ەە سنيجەنيە. س توچكي زرەنيا ميروۆوگو راۆنوۆەسيا بىلو بى ەستەستۆەننو، چتوبى ليۋدي پەرەسەلياليس يز پەرەناسەلەننىح ستران ۆ دەپوپۋليرۋيۋششيە. نو پراكتيچەسكي ەتو سدەلات نەۆوزموجنو.
پو پروگنوزام، ۆ سەرەدينە XXI ۆەكا ۆ ازي بۋدەت جيت 5 ملرد. چەلوۆەك. روسسيا توجە چاست ازي، نو سلابوزاسەلەننايا. موجەم لي مى يسپراۆيت پولوجەنيە تولكو زا سچەت روستا روجداەموستي؟
داجە ەسلي ونا ي پوۆىسيتسيا، تو نە ۆەرنەتسيا ك ۋروۆنيۋ، كاكوي بىل ۆ روسسي دو كونتسا 20-ح گودوۆ پروشلوگو ۆەكا. ەسلي بى نام ۋدالوس پودنيات روجداەموست دو ۋروۆنيا فرانتسي، گدە نا ودنۋ جەنششينۋ روجداەتسيا وكولو 2 دەتەي، ەتو بىلو بى وچەن حوروشو، پوتومۋ چتو سەيچاس ۋ ناس 1,4. نو داجە ەسلي ەتا تسەل بۋدەت دوستيگنۋتا، ەتوگو نەدوستاتوچنو، چتوبى ناسەلەنيە نە ۋبىۆالو: نا 1 جەنششينۋ دولجنو روجداتسيا نە مەنەە 2,1 رەبەنكا - ي نە ودين گود، ا پوستوياننو.
- نىنەشني ەكونوميچەسكي كريزيس...
- حوتيا يا ي نە سپەتسياليست ۆ ەتوي وبلاستي، دۋمايۋ، چتو رانو يلي پوزدنو ون زاكونچيتسيا. ا دەموگرافيچەسكي - وستانەتسيا. ون گورازدو بولەە زاتياجنوي ي گلۋبوكي. چتو موجەت پرويزويتي پو وكونچاني ەكونوميچەسكوگو كريزيسا؟ ۆ ەكونوميكە ۆسە ستانەت نا سۆوي مەستا، ۆ ميرە ناچنەتسيا نوۆىي پودەم، ا ۆ روسسي ەلەمەنتارنو نەكومۋ رابوتات - چيسلەننوست ناسەلەنيا ۆ ترۋدوسپوسوبنوم ۆوزراستە ەجەگودنو سوكراششاەتسيا پوچتي نا ميلليون چەلوۆەك. كتو پوموجەت؟ ميگرانتى؟ ەتو رەالنىي رەسۋرس، نو مى نە ۋمەەم، نە زناەم، كاك يم پولزوۆاتسيا. سترانۋ نەوبحوديمو گوتوۆيت ك پەرەسەلەنتسام، وبياسنيات، چتو تاكيە ليۋدي نۋجنى، نۋجنا يح ينتەگراتسيا ۆ وبششەستۆو.
- موجەت لي بىت تاكوە، چتو روسسيا يسچەزنەت س پوليتيچەسكوي كارتى ميرا؟ پو توي پريچينە، چتو ۆسە مى ۆىمرەم، كاك مامونتى كوگدا-تو. يلي پوتومۋ، چتو نابەرەم-تاكي ميگرانتوۆ، رۋسسكيح ستانەت كاتاستروفيچەسكوە مەنشينستۆو، ي ۋجە درۋگوي، "نە ناش" پارلامەنت يزمەنيت نازۆانيە گوسۋدارستۆا؟
- نىنەشنيە 142 ملن. چەلوۆەك - پريامو سكاجەم، ەتو نەمالو. نا پلانەتە ۆووبششە نەمنوگو نارودوۆ ستول منوگوچيسلەننىح. شۆەدوۆ يلي گوللاندتسەۆ كۋدا مەنشە، نو وني نە بوياتسيا يسچەزنۋت. چتو تاكوە امەريكانتسى؟ ەتو ليۋدي، پريەحاۆشيە سو ۆسەگو سۆەتا، نو وبەدينيۆشيەسيا ۆ سشا وبششەي كۋلتۋروي، ەە ماتەريالنىمي ي مورالنىمي تسەننوستيامي.
پوچەمۋ تاك نە موجەت سۋششەستۆوۆات روسسيا؟ پۋسكاي ك نام پويدەت پوتوك ميگرانتوۆ، نو ەسلي وني بۋدۋت جيت پو زاكونام روسسي، ۆوسپريمۋت ەە كۋلتۋرۋ، سوۆسەم نە سلابۋيۋ...
- ا ەسلي نە بۋدۋت ي نە ۆوسپريمۋت؟
- تاك و توم ي رەچ! ەتو ي ەست پروبلەما ينتەگراتسي ميگرانتوۆ، و كوتوروي نادو دۋمات ۆ پەرۆۋيۋ وچەرەد. ۆەد امەريكا نە پەرەستاەت بىت امەريكوي يز-زا توگو، چتو پرينيماەت ميگرانتوۆ سو ۆسەگو سۆەتا.
نۋجنا رازۋمنايا پوليتيكا، پونيمانيە رەالنوستەي. چەم بولشە مى بۋدەم سوزداۆات سەبە يلليۋزي ي ۆووبراجات، چتو موجەم وتگوروديتسيا وت ۆنەشنەگو ميرا، تەم بولشە ۋ ناس بۋدەت ناكاپليۆاتسيا نەرەشەننىح پروبلەم.

ۆلاديمير چۋپرين
«موcكوۆسكي كومسومولەتس» گازەتى 19 مامىر 2009 جىل

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1559
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2249
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3498