«دات» جوباسىنىڭ باس وقىرمانى - ەرمۇرات باپي كونفەرەنتسيا بارىسىندا كەلىپ تۇسكەن وقىرماندار ساۋالىنا جالعاستى جاۋاپ بەرىپ وتىر.

ەرمۇرات مىرزا زەينەتاقى رەفورماسى تۋرالى ويىن ايتا كەلىپ بىلاي دەيدى: «ال زەينەتاقى جۇيەسىندەگى رەفورمانىڭ ەڭ سوراقىلىعى - قازاق ايەلىنە 63 جاسقا دەيىن كەمىندە 3 ميلليوندىق زەينەت قورىن جيناۋعا ماجبۇرلەۋ ارقىلى ولاردى بالا تۋدان قاعۋ ساياساتى جاسالىپ جاتىر. بۇل ەكونوميكالىق ساياسات ەمەس، بۇل - قازاقتىڭ تۇقىمىن بىرتە-بىرتە قۇرتۋعا ارنالعان كوزگە كورىنبەس گەنوتسيد دەپ ەسەپتەيمىن».

- «دات»  گازەتىنىڭ اتى قازاقشا بولعانىمەن ىشىندەگى ماقالالارىنىڭ كوبى ورىسشا. قازاققا قاشان جۇمىس ىستەيسىزدەر؟!

سالەمنەن قارابۇلاقتىق.

- وسى سۇراق ماعان ءجيى قويىلادى. مەن دە جاۋاپ بەرۋدەن جالىقپايمىن: بىرىنشىدەن، قىلشىلداپ تۇرعان قازاق ماسەلەسىن ورىس تىلىندە قازاقي ۋايىممەن جازاتىن گازەتىڭىز بار ما؟ جوق! ەندەشە، ءبىزدىڭ گازەتتىڭ جارتى بولىگى جامان-جاقسى بولسىن وسى مىندەتتى اتقارۋعا ارنالعان. سوڭعى نومىرلەردىڭ بىرىندە شىققان قاناعات اعا جۇكەشەۆتىڭ «كاكايا روسسيا نام درۋگ» دەگەن ماقالاسىن وقىپ كورىڭىزشى - بالكىم سوندا گازەت تەك قانا قازاق تىلىندە بولسىن دەگەن رايىڭىزدار قايتارسىز. بالكى، سوندا «قازاققا جۇمىس ىستەپ» جاتقانىمىزعا كوزىڭىز جەتەر.

«دات» جوباسىنىڭ باس وقىرمانى - ەرمۇرات باپي كونفەرەنتسيا بارىسىندا كەلىپ تۇسكەن وقىرماندار ساۋالىنا جالعاستى جاۋاپ بەرىپ وتىر.

ەرمۇرات مىرزا زەينەتاقى رەفورماسى تۋرالى ويىن ايتا كەلىپ بىلاي دەيدى: «ال زەينەتاقى جۇيەسىندەگى رەفورمانىڭ ەڭ سوراقىلىعى - قازاق ايەلىنە 63 جاسقا دەيىن كەمىندە 3 ميلليوندىق زەينەت قورىن جيناۋعا ماجبۇرلەۋ ارقىلى ولاردى بالا تۋدان قاعۋ ساياساتى جاسالىپ جاتىر. بۇل ەكونوميكالىق ساياسات ەمەس، بۇل - قازاقتىڭ تۇقىمىن بىرتە-بىرتە قۇرتۋعا ارنالعان كوزگە كورىنبەس گەنوتسيد دەپ ەسەپتەيمىن».

- «دات»  گازەتىنىڭ اتى قازاقشا بولعانىمەن ىشىندەگى ماقالالارىنىڭ كوبى ورىسشا. قازاققا قاشان جۇمىس ىستەيسىزدەر؟!

سالەمنەن قارابۇلاقتىق.

- وسى سۇراق ماعان ءجيى قويىلادى. مەن دە جاۋاپ بەرۋدەن جالىقپايمىن: بىرىنشىدەن، قىلشىلداپ تۇرعان قازاق ماسەلەسىن ورىس تىلىندە قازاقي ۋايىممەن جازاتىن گازەتىڭىز بار ما؟ جوق! ەندەشە، ءبىزدىڭ گازەتتىڭ جارتى بولىگى جامان-جاقسى بولسىن وسى مىندەتتى اتقارۋعا ارنالعان. سوڭعى نومىرلەردىڭ بىرىندە شىققان قاناعات اعا جۇكەشەۆتىڭ «كاكايا روسسيا نام درۋگ» دەگەن ماقالاسىن وقىپ كورىڭىزشى - بالكىم سوندا گازەت تەك قانا قازاق تىلىندە بولسىن دەگەن رايىڭىزدار قايتارسىز. بالكى، سوندا «قازاققا جۇمىس ىستەپ» جاتقانىمىزعا كوزىڭىز جەتەر.

ەكىنشىدەن، ءبىز گازەتتىڭ باسىم بولىگىن قازاق تىلىنە بىرنەشە رەت كوشىرىپ كوردىك - تيراجىمىز كۇرت قۇلادى. شاماسى، قازاق ءتىلىنىڭ قازىرگى بەيشارا حالىنە وسى جاعداي دا ءبىر بارومەتر بولا السا كەرەك. ال ءبىز تەك بازار نارىعى ارقىلى كۇن كورەتىن تاۋەلسىز گازەتپىز: دەمەۋشىمىز دە، جاناشىر وليگارحىمىز دا جوق. سوندىقتان تيراجدىڭ ءتۇسىپ كەتۋى - ءبىزدىڭ ماتەريالدىق جاعدايىمىزعا اسەر ەتەدى. ال ەگەر دەمەۋشىلىك ەتەمىز، گازەتتى تازا قازاق تىلىنە كوشىر دەپ كەلەتىن جاناشىر بولسا، ول ۇسىنىستى قولما-قول قابىلداۋعا دايارمىز. ال ازىرگە گازەتتىڭ جارتى بولىگىن قازاقشا شىعارماسقا امال جوق: رىنوك، قارابۇلاقتىق باۋىرىم!

- ەرەكە ءسىز تالاي ءجۋرناليستىڭ ەڭبەكاقىسىن بەرمەي، لاقتىرىپ كەتىپ ءجۇرسىز. ونى «دات»-تا ىستەگەن جۋرناليستەردەن ەستىپ، ءبىلىپ ءجۇرمىن. ادىلدىكتى تۋ ەتكەن ءسىزدىڭ ءوزىڭىز بىرەۋدىڭ ەڭبەك اقىسىن جەسەڭىز، وندا بيلىككە قالاي وكپەلەۋگە بولادى؟ وسى سۇراققا ناقتى جاۋاپ بەرمەسەڭىز ءسىزدىڭ كوك تيىندىق قۇنىڭىز جوق. گۋلميرا.

- گۇلميرا، شىراق! ەر ازاماتتىڭ قۇنىن كوك تيىنمەن ولشەگەن كەراۋىز ايەلدىڭ (كەشىرىڭىز - بالكي قىز بولارسىز، الدە ايەلدىڭ اتىن جامىلعان جالتاقوي جىگىتتەردىڭ ءبىرىسىز بە) سۇراعىنا جاۋاپ بەرمەسەم دە بولار ەدى. بىراق، وسى سۇراق تا مەنىڭ الدىمنان ءجيى شىعاتىندىقتان عانا تاعى ءبىر رەت ءۋاج ايتىپ كورەيىن. نەگىزى، مەنىڭ ءوز جەرلەسىم «قارابۇلاقتىق جىگىتكە» قايىرعان جاۋابىما زەر سالساڭىز - گازەتتىڭ جاعدايىن تۇسىنەر ەدىڭىز. مەن 15 جىلدان بەرى ەل-جۇرتتان تيىن-تەبەن جيناپ، وسى گازەتتى ولگەن اكەمنىڭ باسىنا ەسكەرتكىش قويۋ ءۇشىن شىعارىپ جۇرگەن جوقپىن: ءسىز سياقتى ۆيرتۋالدى الەمدە عانا باتىر بوپ جۇرگەن بۇقپانتاي بۇقارا بىردەڭە ءبىلسىن دەيمىن. سول ءۇشىن سوتتى بولدىم، سول ءۇشىن بۇل دۇنيەنىڭ تالاي قىزىعىن تارك ەتتىم.

ال «لاقتىرۋ» ماسەلەسىنە ءسىز ايتقانداي «ناقتى جاۋاپ» كەرەك بولسا، گازەتتىڭ قارجىلىق قيىن جاعدايىنا شىداماي، ءار كەزدەرى بىرەر قىز-جىگىتتىڭ كەتىپ قالعانى راس. ماسەلەن، ءدال قازىرگى جاعدايدا گازەتتىڭ بۇگىنگى ۇجىمى ءۇش ايدان بەرى جالاقى العان جوق. وعان اقشامىزدىڭ جوقتىعى ەمەس، «كازپرەسس» جانە «داۋىس» سياقتى گازەت تاراتۋشى ءىرى كومپانيالاردىڭ ءتيىستى قارجىمىزدى ۋاقىتىلى قايىرماي وتىرعانى سەبەپ بولۋدا. ولاردىڭ بىزگە جالپى بەرەشەگى 10 ميلليون تەڭگەگە جەتتى. بىراق، ءۇش اي جالاقى الا المادىق دەپ، باقىتگۇل ماكىمباي مەن كەنجەتاي ايتباكيەۆ سياقتى 15 جىلدان بەرى تالماي، تايسالماي كەلە جاتقان شىنايى «داتتىقتار» كەتىپ قالعان جوق. سوندىقتان، ءبىز كاسسامىزعا اقشا تۇسسە، ءبىرىنشى كەزەكتە «دات» پاتريوتتارىنىڭ قارىزىن وتەيمىز، ودان ارتىلعانىن «جالاقى ىزدەپ»، «جان باعۋ» ءۇشىن كەلىپ-كەتەتىن «لاقتىرىلعاندارعا» بەرەمىز. ونداي ءۇش-ءتورت ادامنىڭ ءتىزىمى ءبىزدىڭ بۋحگالتەريادا تىركەۋلى تۇر: «ەر موينىنداعى قىل ارقان شىرىمەس» - «قولعا قارعا تىشقان» كۇنى بار-جوعى 200-300 مىڭ تەڭگەدەن اسپايتىن ول قارىزدان قۇتىلامىز. تاك چتو، «لاقتىرىلعاندارعا» ءسىزدىڭ قيماڭىز قىشىماسىن! ودان دا كوممۋنالدىق تاريفتەر مەن ءوزىڭىزدىڭ زەينەتكە شىعۋ جاسىڭىزدىڭ وسۋىنە نارازىلىق ءبىلدىرۋ ميتينگىلەرىنە بارىپ تۇرىڭىز. بالكىم، سوندا عانا «كوك تيىننىڭ» قۇنىن بىلەرسىز...

- ەر-اعا! عالىمجان مەن اكەجان تۋرالى پىكىرىڭىزدى بۇكپەسىز ايتساڭىز: ولاردىڭ اسىعىس "ايعا شاپقانى" اقىماقتىق بولدى ما، اڭعالدىق بولدى ما، ارانداتۋشىلىق بولدى ما؟ باۋىرىڭىز عوي.

- باۋىرىم، ءسىزدى تۇسىنەمىن... ... ال اكەجان ەلدەن بۇرىن «اسىعىستىق جاساماعاندا»، كەيىنگى «دۆك» دا، «اق جول» دا، «ازات» تا، «العا» دا، «جسدپ» دا بولماس ەدى. سوندىقتان سەمەيدەن شىققان ەكى جىگىت سول ساتتەگى ءوز ميسسيالارىن ورىندادى دەپ تۇسىنەمىن.

وسى رەتتە، ءساتى كەلىپ تۇرعاندا «سەرىكبولسىن، ەرمۇرات، تولەن، زاۋرەش، باقىت (تۇمەنوۆانى ايتام) وپپپوزيتسياعا باسى ءبۇتىن كەتىپ، اق-ادال بوپ ءجۇرۋدى وسىلاردىڭ تاعدىرىنا عانا جازىپ قويعان با؟!» دەگەن كەلەسى ساۋالعا دا جاۋاپ بەرە كەتەيىن. بۇنى دا تۇسىنەم - كىلەڭ سەمەيلىك-شىعىستىق جىگىتتەر دەگەنىڭىز-اۋ، شاماسى. ءدال بايقادىڭىز - وسى وڭىردەن وسىنداي وسقىرىنعان وپپوزيتسيا شىققان سوڭ، نازارباەۆ تا اياعىن اڭداپ باسۋعا كوشتى: بۇگىنگى بيلىكتىڭ، اكىمدەر مەن مينيسترلەر، اگەنتتىكتەر مەن كوميتەت توراعالارىنىڭ، كۇش كورسەتۋشى قۇرىلىمدار باسشىلارىنىڭ ءتىزىمىن تەكسەرىپ شىعىڭىزشى - بىردە-ءبىر شىعىستىق-سەمەيلىك جىگىتتى تاپپايسىز.

- ەراعا، سىزگە راحمەت! اللا جار بولسىن! ءسىز سياقتى ادامدار بولماسا، ءبىزدىڭ قوعام قايتەر ەكەن دەپ ويلايمىن كەيدە. بيلىك وزگەرمەي قازاقتىڭ جاعدايى جاقسارمايتىنى بەلگىلى. بيلىك وزگەرسە نە بولادى دەپ ويلايسىز؟ الدە قازىرگىلەرى كەتىپ، ءدال سوندايلار كەلە مە؟

- ەگەر بيلىكتىڭ اۋىسۋى ادال قوعامنىڭ ءادىل سايلاۋى جاعدايىندا وتەر بولسا، زامان وزگەرىپ سالا بەرەدى.

- قۇرمەتتى  ەرمۇرات اعا، گازەت شىعارۋ ىسىنە تولىق ايتىپ بەرسەڭىز. اۋىرتپاشىلىعى مەن كەلىپ كەتەر پايدا مەن شىعىن، جالپى تىركەلۋدەن تيراج جيناۋعا دەيىنگى مەكتەپتى قازاقستاندا سىزدەن ارتىق بىلەتىن ادام جوق دەپ ويلايمىن. ءوتىنىش، وسى ماسەلەنى تولىق اشىق ايتىپ بەرسەڭىز.

-مەنىڭ وسى abai.kz پورتالىندا جاريالانعان الدىڭعى سۇحباتىما «جاۋاپتى قىسقا قايىرىپ بەرىڭىز» دەگەن كوممەنتاتورلار تالابىن ەسكەرە وتىرىپ، بۇل سۇراعىڭىزعا جەكە كەزدەسۋدە جاۋاپ بەرسەم دەپ ويلايمىن. ەگەر ىجداھاتىڭىز بولسا، حابارلاسىڭىز - رەداكتسيادا جولىعىپ، وڭاشا سويلەسەيىك. تەلەفونىمىز - 267-39-29. ايىپ ەتپەڭىز!

- ەرەكە، 15 جىلدان بەرى ىستەپ كەلە جاتقان جۇمىسىڭىز اللادان قايتسىن. بيلىككە قارسى، سولاردىڭ بىلىق-شىلىعىن اشىپ كورسەتۋدە باسقا باسىلىمداردان ارتىق تۇرسىڭدار، سول ءۇشىن دە قازاق سىزگە قارىزدار. بىراق، ونى كازىرگى قازاق ەندى ءبىر ون جىلدان كەيىن ايتادى. وسى 15 جىلدا بىرنەشە جۋرناليستەرمەن جۇمىس جاسادىڭىز، وسىلاردىڭ ىشىنەن قايتىس بولعان مارات قابانبايدىڭ ورنى بولەك ەدى. ماكەڭنىڭ جازۋ ءستيلى، ءسوز ساپتاۋى، باستىسى: قازاقشىلىعى-ۇلتشىلدىعى وتە كەرەمەت ەدى. مارقۇم جۇماتاي سابىرجانۇلى دا سونداي ادام بولاتىن، جازبالارى جويقىن ەدى، جاتقان جەرلەرى جايلى بولسىن! وسى كىسىلەردەن ۇلگى العان جاس جۋرناليستەر كوپتەپ سانالادى دەپ ويلايمىن، بىراق كوبى ء"وزى بولعان قىز - توركىنىن تانىماس" بولىپ كەتتى.

سۇراعىم: وسى "دات" جوباسى نەگىزىندە بولسىن، باسقالاي بولسىن، وسى مارقۇمداردىڭ سوڭىندا قالعان مۇرالارىن جيناقتاپ، حالىققا ۇسىنساڭىز ەدى. قازاقتىڭ ايتار راحمەتى وسى بولار ەدى.

- وتە جاقسى تىلەك! قولدايمىن! ءبىز كەزىندە - عاسىر باسىندا اكەجان اعا قاجىگەلديننىڭ كومەگى ارقاسىندا «دات» كىتاپحاناسى» دەگەن سەريامەن ەكى-ءۇش كىتاپ شىعارعان ەدىك. ولار نەگىزىنەن «قازاقگەيت» سوتىنا، بيلىكتىڭ قىلمىستى ارەكەتتەرىنە قاتىستى بولعان. سول سەريانى جەكە اۆتورلار ەڭبەگىنە وراي جالعاستىرساق دەگەن ارمانىم زور. امال نەشىك - قول قىسقا.

بىراق، بيىلعى مارات قابانبايدىڭ 60 جىلدىعىنا وراي مارقۇمنىڭ پۋبليتسيستيكالىق جيناعىن شىعارۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. قارجىسىن كوتەرەم دەگەن دەمەۋشىمىز دە بار.

ايتپاقشى، «دات»-تىڭ 10-15 جىلدان بەرى ۇزىلمەي كەلە جاتقان «دات، تاقسىر!»، «ديالوگ»، «بەتپە-بەت» دەگەن ايدارلارى اياسىندا شىققان جاريالانىمداردى جيناقتايتىن بولساق، ارقايسىسى قالىڭ-قالىڭ ءبىر-ءبىر توم بولادى ەكەن. ماسەلەن، جۇقامىر شوكەنىڭ ءتورت جىل قاتارىنان ۇزبەي جۇرگىزگەن سۇحباتتارى 40 باسپا تاباق كىتاپ بولادى.

- ەرەكە، اسسالاۋماعالەيكۇم! جەلدىڭ وتىندە ءجۇرسىز عوي. جاقىندا ماتاەۆ "الما-اتا" تۋرالى تانتىدى. مۇمكىن ساياسي تاپسىرىس شىعار، بىلمەدىم. باستى سۇراعىم، پاۆلودار اتاۋىن وزگەرتۋگە كوزقاراسىڭىز قالاي؟ بارلىعى ورىستاردان قورقىپ، سولارمەن ساناسۋ كەرەك دەپ ءجۇر عوي. قالاي ويلايسىز ولارمەن ساناسۋ كەرەك پە؟ بيلىك قاشانعى ساناسا بەرەدى؟ ەكىنشى سۇراعىم - زەينەتاقى جۇيەسىنە قاتىستى بولىپ وتىر. ۇكىمەت پەن پارلامەنتتىڭ جاساپ وتىرعانى "گەندەرلىڭ" ەمەس، "كەندىرلىك" ساياسات ەمەس پە؟

- ءسىز ايتقان جانە مەن قاتتى سىيلايتىن سەيتقازى اعا ماتاەۆ جۋىقتا پاۆلودار اتاۋىن «قوناەۆ» قالاسى دەپ وزگەرتەيىك دەگەن وي ايتتى. «كەرەكۋ» دەگەن تۇسىنىكسىز اتاۋعا قاراعاندا، دۇرىس ۇسىنىس دەپ ويلايمىن.

ال زەينەتاقى جۇيەسىندەگى رەفورمانىڭ ەڭ سوراقىلىعى - قازاق ايەلىنە 63 جاسقا دەيىن كەمىندە 3 ميلليوندىق زەينەت قورىن جيناۋعا ماجبۇرلەۋ ارقىلى ولاردى بالا تۋدان قاعۋ ساياساتى جاسالىپ جاتىر. بۇل ەكونوميكالىق ساياسات ەمەس، بۇل - قازاقتىڭ تۇقىمىن بىرتە-بىرتە قۇرتۋعا ارنالعان كوزگە كورىنبەس گەنوتسيد دەپ ەسەپتەيمىن.

- ەرمۇرات اعا! ەل گازەتى دەپ دارىپتەلەتىن، زورلىقپەن جازدىرسا دا قورلىقپەن وقىتا المايتىن "ەگەمەن قازاقستان" گازەتىن ءسىز وقيسىز با؟ ءبىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەتكە ونىڭ شامامەن 500-دەيى كۇندە جەتكىزىلىپ تۇرادى. ءبىز ستۋدەنتتەر ونىڭ بەتىن دە اشپايمىز. مۇعالىمدەرىمىز دە قولىنا الۋلارى سيرەك. كىرەبەرىستە شاشىلىپ جاتىپ قوقىسقا كەتەدى.ىلعي ءنان كوكەنى ماقتاعان نارسەلەر كوزگە شالىنادى. ءسىزدىڭ گازەتىڭىزدى دۇڭگىرشەكتەن كەزەككە تۇرىپ الامىز ءار جۇما سايىن. ەكەۋىنىڭ ايىرماشىلىعىن كورىپ تۇرعان شىعارسىز؟ "ەگەمەننىڭ" سۇلتانى ساۋىتبەك ابدراحمانوۆتى تانيسىز با؟ كەزدەسە قالساڭىزدار قول الىسىپ امانداساسىزدار ما؟ اڭگىمەلەسە قالساڭىزدار نە تۋرالى ايتار ەدىڭىزدەر؟ دەموكراتياشىل باس وقىرمان مەن بيلىكسۇيگىش گازەت قوجايىنى دوس پا ەكەن دەگەنىم عوي...

- «ەگەمەن» تۋرالى ويىمدى ايتتىم. ونىڭ ىشىندە ساۋىتبەك ءا(ا)بدراحمانوۆ جونىندە دە ءبىر وي بار. دوس ەمەسپىن، قاستىعىم دا جوق. بىراق، اندا-ساندا كەزدەسە قالسا (اەراپورتتا), مەنەن ءبۇيى كورگەندەي قاشادى. نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن. اعا عوي - مەندە امانداسۋدان باسقا بوتەن وي جوق.

- ەرمۇرات باپي مىرزا ءسىزدى قۇرمەتتەيمىن!  دات-تىڭ وقىرمانىمىز، ىستەرىڭىز قايىرلى بولسىن!

1. ءوز وتباسىڭىز جايىندا ايتىپ بەرسەڭىز؟

2. قازاق وپپوزيتسياسى بار دەپ ەسەپتەيسىز بە؟

3. قازاق وپپوزيتسياسىنداعى قاي تۇلعانى وتە قاتتى سيلايسىز(پىكىرىن، كوزقاراسىن، ۇستانىمىن، جالپى باعىتىن)?

4. قازىرگى وپپوزيتسيانىڭ بەلسەندىلەرىنىڭ بارلىعى شەتتەگى ساياسي كۇشتەردىڭ ىقپالىمەن قيمىلدايدى دەگەن پىكىرگە نە ايتاسىز؟

5. جانبولات ماماي دەگەن جىگىت جايىندا پىكىرىڭىز؟

6. قازاق وپپوزيتسياسىنداعى سەركەلەردىڭ (2006-2013 ارالىعىندا بەلسەندى بولىپ جۇرگەن) كەمشىلىكتەرىن ءتىزىپ شىعىپ ءبىر كىتاپ جازۋ يدەياسىنا قالاي قارايسىز؟

7. ەگەردە قۇداي ءساتىن سالىپ قر پرەزيدەنتى بولىپ كەتسەڭىز نە ىستەيسىز؟

8. ءدال قازىرگى قازاقستان جاعدايىندا رەۆوليۋتسينى قولدايسىز با؟

9. ءوز باعىتىڭىزدان تيتتەي دە بولسا كەمشىلىك بايقايسىز با؟

10. قازاق جاستارىنا قانداي كىتاپ وقۋعا كەڭەس بەرەر ەدىڭىز؟

11. 11-ءنشى سىنىپ وقۋشىلارىنا قانداي ماماندىق تاڭداۋدى كەڭەس ەتەر ەدىڭىز؟

12. ءدىني كوزقاراسىڭىز جايىندا بىرەر ءسوز ايتساڭىز.

13. قازاقستاندى بولاشاعى بار ەل دەپ ەسەپتەيسىزبە؟

14. وزبەكستاننىڭ بولاشاعى تۋرالى قانداي ويداسىز؟

15. "قازاق مافياسى" جايىندا نە بىلەسىز؟ پىكىرىڭىزدى بىلسەك. جالپى وسى تاقىرىپتا "دات" تا زەرتتەۋ ماقالا جارىق كورسە دەگەن تىلەك بار ەدى.

قۇرمەتپەن، ساتىبالدى قويلىباەۆ. الماتىدان.

- وي، ساكە، قازاق بالاسىنا سۇراق قالدىرماعان ەكەنسىز. دەگەنمەن، مەنىڭ باسىمدى باقانداي 15 سۇراققا باعالاعان نيەتىڭىزگە راحمەت!

1.ءوزىم 12 بالانىڭ ۇلكەنىمىن، باۋىر-قارىنداستارىم امان-ساۋ. بۇيىرتقان بالا-شاعا بارشىلىق...

2.وپپوزيتسيا بار، بىراق ول الا-قۇلا: ءبىرى - دەموكراتتار، ەكىنشىسى - ۇلت پاتريوتتارى، ءۇشىنشىسى - بلوگەرلەر، ءتورتىنشىسى - الەۋمەتتىك ادىلەت ىزدەگەندەر، بەسىنشىسى - بيلىكتىڭ جىرىمەن كۋحنيادا بايبىشەسىنىڭ قۇلاق-ەتىن جەيتىندەر. الا-قۇلالىعى - باستارى بىرىكپەيدى. بىراق، وسىلاردىڭ ىشىندە «كۋحنيانىڭ باتىرلارى» ءبىر ساتتە الاڭدى تولتىرىپ، «جيرەن رەۆوليۋتسيانىڭ» جاۋىنگەرلەرىنە اينالاتىن كۇش بولا ما دەگەن وعاشتاۋ بولسىن ويىم بار.

3.جيىرما، وتىز، قىرىق... ءجۇز مىڭ قازاقتى الاڭعا باستاپ شىعاتىن تۇلعانى باعالايتىن بولامىن.

4. «شەتتەگى وپپوزيتسياڭىز» - بۇگىندە اكەجان مەن مۇحتار بولسا كەرەك. ەل ىشىندەگىنىڭ بەرگىسىن - تۇرمەگە قاماپ، ارعىسىن - اتىپ تاستايتىن بولعان سوڭ، ءسىز ايتقان كۇشتەر شەتكە كەتپەگەندە قايتسىن؟! ءبىزدىڭ قوعامعا قالاي جانە كىمنىڭ ىقپالىمەن قيمىلداسا دا - ءبىر قيمىل قاجەت-اق.

5.جانبولات - جاس جىگىت قوي: الاي-بۇلاي دەۋ - مەنىڭ 50-دەن اسقان باسىما سىن.

6.ونىسىز دا وق پەن سوتتىڭ استىندا جۇرگەن سەركەلەردىڭ كەمشىلىكتەرىن تەرىپ قايتەمىز، ودان دا جاقسىلىقتارىن ايتىپ، قايراتتارىنا قانات بايلايىق.

7.مەن ءۇشىن پرەزيدەنت بولار ءسات تۋا قويماس. ونداي اڭسارىم جوق. ال الدا-جالدا قۇداي ايداپ، ونداي سورعا تاپ بولسام، ءبىرىنشى كەزەكتە حالىقپەن اقىلداسار ەدىم.

8.ءدال قازىرگى قازاقستاننىڭ جاعدايىندا رەۆوليۋتسيا تۋدىرا قويار حالىق جوق. قالىڭ حالىقتىڭ قالتاسىنا تۇسكەن تاريف پەن پەنسيا ماسەلەسىندەگى ميتينگىگە مىڭنان اسار-اسپاس ادام قاتىسسا، رەۆوليۋتسيانىڭ رەتىن كورۋ قيىن سياقتى.

9.كەمشىلىكتەن كەندە ەمەسپىن. بيلىكتى دوس ەتە الماي ءجۇرمىن...

10.شىنىمدى ايتسام، سوڭعى التى اي بۇرىن باستاعان كىتابىمدى ءالى بىتىرە الماي ءجۇرمىن - ۋاقىت تىم تاپشى. سوندىقتان اناۋ-مىناۋ اقىل ايتۋدان اۋلاقپىن. تەك «چتيۆومەن» ۋاقىتىن قور قىلاتىندارعا تۇسىنبەيمىن.

11.تالانتىڭ تاسىپ بارا جاتپاسا، زاڭگەردىڭ وقۋىنا تۇسە كورمەڭدەر. بۇگىندە ءبىر ءشيدىڭ ءتۇبىن تەۋىپ قالساڭ، قۇرىعاندا بەس زاڭگەر قاشا جونەلەدى. بىزدەگى 16 ميلليون حالىقتىڭ 3 پايىزعا جۋىعى زاڭگەرلەر ەكەن. ءتاۋىرى - قازىرگى زامان كوممۋنيكاتسياسىنا قاتىستى ءبىلىم العان دۇرىس شىعار...

12.اسا ءدىندار ەمەسپىن. بىراق جىلىنا ءبىر رەت ەلدە قالعان اتا-انامنىڭ باسىنا بارىپ، قۇران وقىتىپ، قاتىم ءتۇسىرىپ قايتام. ءبىزدىڭ شىعىس ايماققا ناعىز يسلام ءدىنى 17-ءشى عاسىردىڭ سوڭىندا كەلىپتى. وعان دەيىنگى مىڭداعان جىلدار بويى تاڭىرگە تابىنىپ كەلگەن حالىقتىڭ ۇرپاعى اينالاسى 3-4 ءجۇز جىلدىڭ ىشىندە يسلامعا ءيىپ كەتتى دەگەنگە يلانا المايمىن. ءوز باسىم، اجەم ۇيرەتىپ كەتكەندەي، تۋعان ايعا كۇمىس كورسەتىپ، جارىلقاۋ تىلەيمىن. ارۋاققا اينالعان انامنىڭ بەت-بەينەسى كوز الدىمنان كەتپەسە، ءوزىم كورمەگەن باسقا قۇدىرەتكە قالاي سەنەم؟..

13.بۇگىنگى بيلىكپەن بولاشاق بۇلىڭعىر كورىنەدى. بىراق، ماڭگىلىك كىم بار: بۇ دا كەتەر، حالىق قالار...

14.وزبەكستاننىڭ ىشكى جالپى ونىمىندەگى ورتا جانە شاعىن بيزنەستىڭ ۇلەسى 60 پايىزعا جۋىق ەكەن. ال بىزدە ول كورسەتكىش 20 پايىزعا جەتپەيدى. ەرتەڭ الدا-جالدا مۇنايدىڭ باعاسى كۇرت قۇلاسا، ايەلدەردىڭ زەينەت جاسىن تاعى دا 10-15 جىلعا كوتەرۋگە ءماجبۇر بولامىز. ال كادىمگى دۇكەندەر مەن ءشايحانالار ەسەبىنەن 60 پايىز ءىجو ءونىم جيناپ وتىرعان وزبەك ولمەيدى.

15. «قازاق مافياسى» جونىندە شىعارماشىلىق يدەياڭىز بولسا، رەداكتسياعا حابارلاسىڭىز - بىرىگىپ تالقىلايىق.

(جالعاسى بار)

Abai.kz