استانا قالاسىندا سوتتالۋشى ازامات ايازبەكوۆتىڭ جازىقسىز ەكەندىگىن ايتىپ، بۇل قىلمىستىق ءىستىڭ اق-قاراسىن اجىراتىپ، تۇرمەدەن بوساتۋدى تالاپ ەتكەن اناسى مەن ايەلى بيىك قۇرىلىس كرانىنىڭ باسىنا شىعىپ الىپ، جەتى تاۋلىككە جۋىق نارازىلىق ءبىلدىردى. اقىرى قازاقستاننىڭ باس پروكۋراتۋراسى ازامات ايازبەكوۆتىڭ زاڭسىز سوتتالعانىن مويىندادى.

«اقشا بوپسالادى جانە بيلىك وكىلدەرىنە قارسىلىق كورسەتتى» دەگەن ايىپپەن جەتى جىلعا سوتتالعان 26 جاستاعى ازامات ايازبەكوۆ «جازاسىن» تۇرمەدە وتەپ جاتىر. جاقىندارى ازاماتتىڭ پوليتسيانىڭ وزبىرلىعىنىڭ قۇربانى بولعاندىعىن ايتىپ: «اقشا بوپسالادى دەپ كۇدىككە ىلىنگەندەرگە قارسى كۋالىك ەتۋدەن باس تارتقان ازاماتتى قىلمىستىق توپقا قاتىسى بار دەپ جازىقسىز سوتتادى» دەگەندى ايتادى.

ازاماتتىڭ كىناسىز ەكەنىن دالەلدەۋ ءۇشىن اناسى باعجان ايازبەكوۆا مەن ايەلى گۇلىم باباقوۆاء تۇرلى مەكەمەلەردىڭ تابالدىرىعىن توزدىرىپ، ادىلدىك تاپپاعان سوڭ، اقىرىندا توتەنشە ءارى قاۋىپتى قادامعا باردى. العاشقى جولى انا مەن جارى – ۇلكەن قازاندىقتىڭ مۇرجاسىنا شىقسا، ەكىنشى جولى – جاڭادان سالىنىپ جاتقان كوپقاباتتى ۇيلەردىڭ ءبىرىنىڭ جانىنداعى بيىك قۇرىلىس كرانىنىڭ باسىنا ورمەلەپ شىعىپ، نارازىلىق اكتسياسىن وتكىزدى. ازامات ايازبەكوۆتىڭ ءىسىن قايتا قاراۋ تۋرالى باس پروكۋراتۋرانىڭ قارسىلىق قاعازىنا ونىڭ تۋىستارى وسىنداي شاراسىز امال ارقىلى قول جەتكىزدى.

استانا قالاسىندا سوتتالۋشى ازامات ايازبەكوۆتىڭ جازىقسىز ەكەندىگىن ايتىپ، بۇل قىلمىستىق ءىستىڭ اق-قاراسىن اجىراتىپ، تۇرمەدەن بوساتۋدى تالاپ ەتكەن اناسى مەن ايەلى بيىك قۇرىلىس كرانىنىڭ باسىنا شىعىپ الىپ، جەتى تاۋلىككە جۋىق نارازىلىق ءبىلدىردى. اقىرى قازاقستاننىڭ باس پروكۋراتۋراسى ازامات ايازبەكوۆتىڭ زاڭسىز سوتتالعانىن مويىندادى.

«اقشا بوپسالادى جانە بيلىك وكىلدەرىنە قارسىلىق كورسەتتى» دەگەن ايىپپەن جەتى جىلعا سوتتالعان 26 جاستاعى ازامات ايازبەكوۆ «جازاسىن» تۇرمەدە وتەپ جاتىر. جاقىندارى ازاماتتىڭ پوليتسيانىڭ وزبىرلىعىنىڭ قۇربانى بولعاندىعىن ايتىپ: «اقشا بوپسالادى دەپ كۇدىككە ىلىنگەندەرگە قارسى كۋالىك ەتۋدەن باس تارتقان ازاماتتى قىلمىستىق توپقا قاتىسى بار دەپ جازىقسىز سوتتادى» دەگەندى ايتادى.

ازاماتتىڭ كىناسىز ەكەنىن دالەلدەۋ ءۇشىن اناسى باعجان ايازبەكوۆا مەن ايەلى گۇلىم باباقوۆاء تۇرلى مەكەمەلەردىڭ تابالدىرىعىن توزدىرىپ، ادىلدىك تاپپاعان سوڭ، اقىرىندا توتەنشە ءارى قاۋىپتى قادامعا باردى. العاشقى جولى انا مەن جارى – ۇلكەن قازاندىقتىڭ مۇرجاسىنا شىقسا، ەكىنشى جولى – جاڭادان سالىنىپ جاتقان كوپقاباتتى ۇيلەردىڭ ءبىرىنىڭ جانىنداعى بيىك قۇرىلىس كرانىنىڭ باسىنا ورمەلەپ شىعىپ، نارازىلىق اكتسياسىن وتكىزدى. ازامات ايازبەكوۆتىڭ ءىسىن قايتا قاراۋ تۋرالى باس پروكۋراتۋرانىڭ قارسىلىق قاعازىنا ونىڭ تۋىستارى وسىنداي شاراسىز امال ارقىلى قول جەتكىزدى.

باس پروكۋراتۋرا: «سوت-تەرگەۋ امالدارى تولىق جۇرگىزىلمەي، سوت قىلمىستىق زاڭدى دۇرىس قولدانباعاندىقتان، جازىقسىز جان سوتتالعان» دەگەن ۇيعارىممەن ايازبەكوۆكە شىعارىلعان سوت ۇكىمىنە قارسىلىق ءبىلدىردى. ەندى ايازبەكوۆتىڭ ءىسى قايتا تەرگەۋگە جىبەرىلۋى ءتيىس.

جالپى، بۇل وقيعانىڭ قىسقاشا تاريحى مىناداي. 2010 جىلدىڭ كوكتەمىندە الماتىداعى قۇرىلىس كومپانيالارىنىڭ بىرىندە جۇمىس ىستەيتىن، ءۇش جاسار قىزى بار ءۇيلى-باراندى جىگىت ازامات ايازبەكوۆ اناسى باعجان ايازبەكوۆا تۇراتىن كوكشەتاۋ قالاسىنا كەلەدى.

2010 جىلى ءساۋىردىڭ 13-ءى كۇنى ايازبەكوۆتىڭ اناسىنىڭ كوكشەتاۋداعى پاتەرىنە جاي كيىم كيگەن پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى كەلىپ، وزدەرىن ««نۇر وتان» پارتياسىنىڭ قىزمەتكەرلەرىمىز» دەپ تانىستىرادى. بىراق بۇلار، شىن مانىسىندە، «اقشا بوپسالادى» دەپ ايىپتالعان ءبىر توپ جىگىتكە قارسى كۋالىك ەتەتىن ادام ىزدەپ جۇرگەن پوليتسەيلەر ەكەن. پوليتسەيلەردىڭ تىلىندە مۇنداي توپ «ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپ» (ۇقت) دەپ اتالادى. اناسى مەن ايەلى قۇقىق قورعاۋ مەكەمەسىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە: «ازاماتتىڭ بۇل قىلمىسقا ەشقانداي قاتىسى جوق» دەگەندى ايتادى.

ازاماتتىڭ اپكەسى دينارا ايازبەكوۆا بىلاي دەيدى: «الگى ۇقت-تىڭ جىگىتتەرىن ۇستاعان كەزدە تەرگەۋشىلەرگە دەرەكتەر جەتكىلىكسىز بولىپ، «جاس جىگىتتەر تۇرادى-اۋ» دەگەن كەزكەلگەن پاتەرگە كىرىپ، ادامداردى كۋا بولۋعا شاقىرادى. بۇل قارماققا ابايسىزدا ازامات ۇرىنىپ قالىپ، زارداپ شەگۋدە. پوليتسەيلەر ىنىمە: «ەسىمىڭدى قۇپيا ۇستايمىز، سەنى ەشكىم كورمەيدى، الگى جىگىتتەردى كورسەتسەڭ، تەرگەۋگە كومەكتەسەسىڭ» دەپ ۇگىتتەگەن. ازامات ولارعا: «مەن باسقا قالادا بولدىم، ەشكىمگە جالا جاپپايمىن» دەيدى.

«ولاي بولسا، سەنى دە وسى توپتىڭ ىشىنە قوسىپ جىبەرەمىز» دەپ كۇش كورسەتكەن پولتسەيلەر اقىرى دەگەندەرىنە جەتتى. مەنىڭ ءىنىمدى ۇرىپ-سوعىپ، ونى قولىنىڭ تامىرىن قيىپ جىبەرۋگە دەيىن ارانداتتى. كەيىن پوليتسياعا الىپ كەتىپ، ازاماتتىڭ ءومىرى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىكتى ءوز مويىندارىنا الماس ءۇشىن وعان: «بيلىك وكىلدەرىنە قارسىلىق تانىتتى» دەگەن جالا جاۋىپ، الگى ۇقت-قا قوستى دا جىبەردى.

سوت ۇكىمىندە اناسى تۇراتىن ءۇيدىڭ پودەزىندە سول كۇنى تۋىستارىمەن بىرگە بولعان ايازبەكوۆ قىزمەتتىك كۋالىكتەرىن كورسەتىپ، تەرگەۋگە شاقىرۋ قاعازىن بەرمەكشى بولعان «پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ زاڭدى تالابىن ەلەمەي قويعان» دەپ كورسەتىلگەن. بۇدان كەيىن پوليتسەيدى بالاعاتتاپ، قورقىتىپ-ۇركىتە باستاعان ايازبەكوۆ، ىشكى ىستەر باسقارماسىنا كەلۋدەن باس تارتقان-مىس. پوليتسەيلەر ونى اۋلاعا الىپ شىعىپ، قالالىق ىشكى ىستەر باسقارماسىنا جەتكىزبەك بولعاندا، ايازبەكوۆ «قارسىلىق كورسەتىپ، جۇلقىنعان-مىس...». 

ۇكىمدە: «1-پاتەردىڭ ەسىگى اشىلعان كەزدە ول كىرە بەرىستە تۇرعان ۇستەلدە جاتقان پىشاقتى جۇلىپ الىپ، تامىرىن قيا باستاعان. ايازبەكوۆ دەنەسىنە جاراقات سالماسىن دەگەن ماقساتپەن پوليتسيا كاپيتانى بەكتۇرعانوۆ ونىڭ قولىنان پىشاقتى تارتىپ الۋعا تىرىسقان. الايدا ايازبەكوۆ قولىنداعى پىشاقپەن وڭ قولىنىڭ بىلەزىگى مەن وڭ اياعىن قاساقانا كەسكىلەي بەرگەن» دەپ جازىلعان. سوتتالعان ايازبەكوۆتىڭ تۋىستارىنىڭ ايتۋىنشا، ءىس جۇزىندە ءبارى كەرىسىنشە بولعان. «ازاماتتى ۇرىپ-سوققان پوليتسەيلەر ونى پوليتسياعا ەشبىر نەگىزسىز ماجبۇرلەپ اكەتتى. پوليتسەيدىڭ دەنەسىندە ەشقانداي جاراقات بولعان جوق، ول مەديتسينالىق كومەككە جۇگىنبەدى» دەپ مالىمدەدى.

اقىرىندا، ادىلەتتىلىك ادىرەم قالىپ، 2011 جىلدىڭ قاڭتارىندا «اقشا بوپسالادى جانە بيلىك وكىلدەرىنىڭ قىزمەتىنە كەدەرگى كەلتىردى» دەگەن ايىپپەن ازامات ايازبەكوۆتىڭ دۇنيە-مۇلكى تاركىلەنىپ، ءوزى توعىز جىلعا قاتاڭ تارتىپتەگى تۇرمەگە كەسىلدى. وتكەن جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا اقمولا وبلىستىق سوتىنىڭ كاسساتسيالىق سوت القاسى ايازبەكوۆتىڭ جازاسىن جەڭىلدەتىپ، جازا مەرزىمىن 9 جىلدان 7 جىلعا دەيىن شەگەردى. بۇعان ازامات ايازبەكوۆتىڭ اناسى مەن ايەلىنىڭ العاشقى قارسىلىق اكتسياسىنىڭ ىقپالى بولدى. وزدەرىمەن بىرگە ازاماتتىڭ ءىنىسىن ەرتىپ العان اناسى مەن جۇبايى بىلتىر قاراشا ايىندا «ءوزىمىزدى ولتىرەمىز» دەپ مالىمدەمە جاساپ، استاناداعى قازاندىقتىڭ مۇرجاسىنىڭ باسىندا ءبىر تاۋلىككە جۋىق وتىرعان ەدى.

ازاماتتىڭ تۋىستارىنىڭ ايتۋىنشا، ونىڭ ەشبىر جازىعى جوق، الدەبىرەۋلەر اقشا بوپسالادى دەلىنگەن 2009 جىلدىڭ شىلدەسىندە ول كوكشەتاۋ قالاسىندا بولماعان. بىراق سوت ۇكىمىندە 2009 جىلى شىلدەدە ايازبەكوۆ پەن تاعى ەكى جىگىت كوكشەتاۋداعى دامحاناعا كەلىپ، ەكى جىگىتپەن توبەلەسكەن دەپ كورسەتىلگەن. ولاردىڭ ءبىرى: «اراسىندا ازامات بولعان توپ «ازاماتتىڭ قارىنداسى ياكي قۇربىسى بولىپ كەلەتىن الدەبىر بويجەتكەندى جابىرلەدىڭدەر» دەپ ءبىزدى نەگىزسىز كىنالادى» دەگەن تۇسىنىك بەرگەن.

ايازبەكوۆتىڭ تۋىستارى «اقشا بوپسالادى» دەگەن ايىپ جابىرلەنۋشىلەردىڭ ءبىرىنىڭ كەرەعار تۇسىنىكتەرىنەن باسقا ەشقانداي دالەلمەن ايعاقتالمادى» دەيدى. ولاردىڭ ايتۋىنشا، الگى جابىرلەنۋشى ءىىد-نە العاش جازعان ارىزىندا اقشا بوپسالاۋشىلاردىڭ ءبارىنىڭ ەسىمىن كورسەتكەنىمەن، ايازبەكوۆتى اتاماعان. كەيىن ول اۆتوكولىكتىڭ سالونىندا بولعان ادامداردىڭ سانىنان دا جاڭىلىسقان. ەكى كۋاگەر سوتتا ايازبەكوۆتى جىعا تانىماعان، «ۇزىن بويلى جىگىتتى» كورگەندەرىن عانا ايتقان.

ازاماتتىڭ اناسى باعجان ايازبەكوۆا باس پروكۋراتۋراعا بەرگەن وتىنىشىندە وقيعا بولعان مەزگىل مەن ورىننىڭ تەرگەۋ كەزىندە دە، سوت وتىرىسىندا دا اتالماعانىن جازادى. الگى شولاق مىلتىق، اشكەرەلەيتىن جازباسى بار تەلەفون مەن ايىپتالعاندار جۇرگەن كولىك تە ايعاق زات رەتىندە سوتتا كورسەتىلمەگەن. قىلمىس بولعان كۇنى، ياعني، 2009 جىلى شىلدەنىڭ 13-ىندە بالاسىنىڭ الماتى قالاسىندا بولعانىن سوت ەسكەرمەگەن. ول ءوزىنىڭ باستىعىنان قولحات ارقىلى قارىز اقشا الىپ، كەلەسى كۇنى ءدامحانالاردىڭ بىرىندە قىزىنىڭ تۋعان كۇنىن وتكىزگەن. ايازبەكوۆتى «الماتىداعى كافەدەن كوردىك» دەگەن كۋاگەرلەر مەن داياشىنىڭ سوزدەرىن سوت «شىندىققا جاناسپايدى» دەپ ەسەپكە الماعان.

ءيا، ازامات ايازبەكوۆتىڭ ۇكىمىن قايتا قاراۋدى تالاپ ەتكەن اناسى مەن ايەلى جەتى تاۋلىككە جۋىق استاناداعى قۇرىلىس كرانىندا وتىردى. ايەلدەر باس پروكۋراتۋرانىڭ بارلىق سوت اكتىلەرىنە قاتىستى قارسىلىق قاعازى قولدارىنا تيگەن سوڭ، ماۋسىمنىڭ 4-ءى كۇنى بيىك كراننان جەرگە ءتۇستى. «سوت-تەرگەۋ امالدارى تولىق جۇرگىزىلمەي، سوت قىلمىستىق زاڭدى دۇرىس قولدانباعاندىقتان جازىقسىز جان سوتتالعان» دەپ تاپقان باس پروكۋراتۋرانىڭ تالابى بويىنشا، ا.ايازبەكوۆتىڭ ءىسى سوت قاراۋىنا قايتا جىبەرىلدى. باس پروكۋراتۋرانىڭ قارسىلىعىندا «ايازبەكوۆتىڭ اقشا بوپسالاۋداعى كىناسى تۋرالى سوت قورىتىندىسى جابىرلەنۋشى گەلمانوۆ، كۋاگەرلەر قانافين مەن بايمانوۆتىڭ تۇسىنىگى نەگىزىندە شىعارىلعان. سوتتالۋشى مەن ونىڭ قورعاۋشىسىنىڭ قىلمىس جاسالعان كۇنى ازامات ايازبەكوۆتىڭ الماتى قالاسىندا بولعانى تۋرالى دالەلدەرى تەكسەرىلمەگەن» دەپ جازىلعان.

ءسويتىپ، ارىس ازاماتتىڭ تاعدىرىن اراشالاپ قالۋ ءۇشىن جاقىن جاندارى ءوز ومىرلەرىن قاۋىپ-قاتەرگە تىكتى. سوندا قازاق قوعامىندا ادىلدىككە جەتۋدىڭ جالعىز جولى – ءولىم بولعانى ما؟.. الدە، «ولەمىن» دەپ قورقىتپاساڭ – قورقاۋ اتانعانىڭ اتانعان با؟..

مەنىڭ ءبىر تاڭ قالعانىم: اڭىراعان اناسى مەن جىلاعان جۇبايى جەتى كۇن، جەتى ءتۇن بويى بيىك كراننىڭ باسىندا ءولىم مەن ءومىردىڭ ورتاسىندا وتىرعاندا، انشەيىندە ادىلدىك ىزدەگىش حالىقارالىق ۇيىمدار، مىسالى، ە.جوۆتيس باسقاراتىن حالىقارالىق ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ قوعامى جانە وپپوزيتسيالىق پارتيالار مەن ادالدىقتى ايقايلاپ ايتقاندا الدىنا جان سالمايتىن ءباسپاسوز قۇرالدارى قايدا قارادى؟..

الدە، «سايتانعا دا جان كەرەك» دەپ بۇعىپ قالدى ما نەمەسە ناقتى ادامنىڭ تاعدىرى ءسوز بولعاندا، ءبىزدىڭ بيلىك سەكىلدى مۇلگىپ كەتتى مە؟..

ادامنىڭ ءومىرىن شىبىن شاققان قۇرلى كورمەيتىن قوعامدا ادىلدىك پەن دەموكراتيا تۋرالى ايتۋعا بولا ما، ءوزى؟..

سۋرەتتەردە:

1. جازىقسىز جەتى جىلعا سوتتالعان ازامات ايازبەكوۆ جۇبايى گۇلىم باباقوۆامەن بىرگە.

2. جازىقسىز سوتتالعان ازامات ايازبەكوۆتىڭ جۇبايى گۇلىم باباقوۆا (سول جاقتا) مەن اناسى باعجان ايازبەكوۆا (وڭ جاقتا) جۋرناليستەرگە باس پروكۋراتۋرانىڭ جوعارعى سوتقا بەرگەن قارسىلىق حاتتاماسىن كورسەتىپ تۇر.
3.  گۇلىم باباقوۆا مەن باعجان ايازبەكوۆا جۇك كوتەرگىش كراننىڭ ۇستىندە وتىر.

  Abai.kz