تولەن ابدىكۇلى. تۇعىر مەن عۇمىر (باسى)
«وزەكتى جانعا – ءبىر ءولىم
ەمەس، مىڭ ءولىم».
NN
(حيكايات)
198... جىلى كۇزدە اۋدان ورتالىعىنان شالعايدا جاتقان «جەڭىس» پوسەلكەسىنىڭ شەتىنە كەشتەتىپ شاعىن اۆتوبۋس توقتادى. اۆتوبۋستان، ۇستىندە سۇر پلاشش، باسىندا سۇر قالپاق، قولىنا تاياق ۇستاعان قاراسۇر ەگدە كىسى ءتۇستى. ءاجىم ايعىزداعان كوڭىلسىزدەۋ جۇزىنەن كارىلىكتەن بۇرىن سىرقاتتىڭ ازابىن كوبىرەك تارتىپ جۇرگەنى بايقالادى. سومكەسىن جەرگە قويىپ، اۋىر دەمالىپ، قالتاسىنان ورامالىن الىپ، تەرىن ءسۇرتتى. سودان كەيىن بەيبەرەكەتتەۋ سالىنعان شاعىن پوسەلكەگە، الدەنەنى ەسىنە تۇسىرە الماعانداي، اڭتارىلا قاراپ، ءبىراز تۇردى.
«وزەكتى جانعا – ءبىر ءولىم
ەمەس، مىڭ ءولىم».
NN
(حيكايات)
198... جىلى كۇزدە اۋدان ورتالىعىنان شالعايدا جاتقان «جەڭىس» پوسەلكەسىنىڭ شەتىنە كەشتەتىپ شاعىن اۆتوبۋس توقتادى. اۆتوبۋستان، ۇستىندە سۇر پلاشش، باسىندا سۇر قالپاق، قولىنا تاياق ۇستاعان قاراسۇر ەگدە كىسى ءتۇستى. ءاجىم ايعىزداعان كوڭىلسىزدەۋ جۇزىنەن كارىلىكتەن بۇرىن سىرقاتتىڭ ازابىن كوبىرەك تارتىپ جۇرگەنى بايقالادى. سومكەسىن جەرگە قويىپ، اۋىر دەمالىپ، قالتاسىنان ورامالىن الىپ، تەرىن ءسۇرتتى. سودان كەيىن بەيبەرەكەتتەۋ سالىنعان شاعىن پوسەلكەگە، الدەنەنى ەسىنە تۇسىرە الماعانداي، اڭتارىلا قاراپ، ءبىراز تۇردى.
ۇيلەر قىر باسىندا قاز-قاتار بولىپ كوشە تۇزەگەنمەن، وزەنگە تىرەلەتىن ويپاڭدا سۋاتقا توپىرلاعان مال سەكىلدى ساپىرىلىسىپ، قيقى-جيقى بولىپ كەتكەن. ورتا تۇستا قوس قابات ەكى-ءۇش ءۇي كورىنەدى، شاماسى، سوۆحوزدىڭ كەڭسەسى، تاعى باسقا قوعامدىق-مادەني عيماراتتار بولار. ودان ءارى جايقالعان اعاشتاردىڭ توبەسى، ونىڭ اراسىنان ەسكەرتكىش سەكىلدى بىردەڭە قاراۋىتادى.
اۆتوبۋستان تۇسكەن وزگە جولاۋشىلار تۇيىنشەكتەرىن كوتەرىپ، بالالارىن جەتەلەپ، اسىعىس-ۇسىگىس جان-جاققا تاراپ جاتىر. ءبىرشامادا اۆتوبۋس تا كەرى قايتتى. ەگدە كىسى، وسى جەرگە قاتە كەلگەن جوقپىن با دەگەندەي، توڭىرەگىنە جاتىرقاي قاراپ ءالى تۇر. الدەن ۋاقىتتا سومكەسىن الىپ، تاياعىنا سۇيەنە ىرعالا باسىپ، شەتتەگى ۇيگە قاراي ءجۇردى. جاقىنداي بەرە، الدەنە ەسىنە تۇسكەندەي، ويلانىپ توقتاي قالدى.
«مىناۋ باياعى مەكتەپتىڭ ورىنى عوي»،- دەدى كۇبىرلەپ. ءيا، پوسەلكەنىڭ شەتىندە بولاتىن. ونىڭ ارجاعىندا – ينتەرنات. مىناۋ شاتىرلى بيىك ءۇي بۇرىنعى مەكتەپتىڭ ورىنىنا سالىنعان جاڭا مەكتەپ بولۋعا ءتيىستى. سول جاقتاعى شەتكى ءۇي سول كەزدەگى مەكتەپ ديرەكتورى سالىمگەرەيدىكى بولاتىن.
ءوز ويىنا ءوزى سەنىڭكىرەمەي، جولاۋشى سالىمگەرەيدىكى بولۋعا ءتيىستى شەتكى ۇيگە كەلدى. جاقىنداعاندا كوردى - ءۇي مۇلدە بولەك ءۇي. كوز الدىنداعى كورىنىس قايتادان جاتتانىپ، الىستاپ سالا بەردى. «ودان بەرى نە زامان، - دەدى ىشتەي ءوزى ويىنان ءوزى قورىققانداي بولىپ.- جەر بەتىنەن تۇتاس مەملەكەتتەر قۇرىپ كەتىپ جاتقاندا، قىرىق جىل بۇرىنعى جەركەپەنى ىزدەگەنىمە ءجون بولسىن...»
جولاۋشى قامىس شارباقپەن قورشالعان اۋلاعا كىرگەندە، وتىن جارىپ جاتقان جاس جىگىت، جۇمىسىن توقتاتۋعا سەبەپ تابىلعانىنا قۋانعانداي، بالتاسىن تاستاي سالا:
- اسسالاۋماعالايكۇم! - دەپ جۇگىرىپ كەلىپ امانداستى.
جىگىتتىڭ ەلگەزەكتىگىنە ءىشى جىلىعان جولاۋشى:
- اليكىسالام، اينالايىن،- دەدى ەنتىگە سويلەپ.- كىمنىڭ بالاسىسىڭ، شىراعىم؟
- كارىمنىڭ.
«بۇل قاي كارىم بولدى ەكەن، - دەپ ويلادى.- ونداي ادام بار ما ەدى؟.. بالكىم سىرتتان كەلگەن بىرەۋ بولار»...
- ە، بارەكەلدى. مەن الىستان – سوناۋ رەسەيدەن كەلە جاتقان، نەگىزىم وسى جەرلىك جولاۋشى ەدىم. جۇرەگىم قىسىلىپ، اۆتوبۋس توقتايتىن جەردەن وسى اراعا ارەڭ كەلدىم.
- ويباي، ۇيگە كىرىڭىز،- دەدى جىگىت ودان بەتەر ەلپىلدەپ.
ءۇيدىڭ ءىشى جۇپىنىلاۋ سەكىلدى. قىزىل كۇرتەشە كيگەن ارىقتاۋ جاس كەلىنشەك تورگە كورپە توسەدى. كوپ ۇزاماي داستارحان جايىلىپ، ءشاي كەلدى.
ءشاي ۇستىندە جولاۋشى ءۇي يەسىنىڭ اتا-تەگىن سۇرادى. جىگىتتىڭ ءوز اتى قايسار ەكەن، اكەسى 50-جىلداردىڭ اياعىندا الماتىدان ينستيتۋت بىتىرگەن سوڭ، وسىندا قىزمەتكە كەلىپ، سودان ءبىرجولا تۇرىپ قالعان، بىلتىر قايتىس بولىپتى. شەشەسى اۋدان ورتالىعىندا ۇلكەن ۇلىنىڭ قولىندا ەكەن. ارعى تەكتەرى اقمولانىڭ قىپشاقتارى كورىنەدى. بىراق قاي قىپشاق ەكەنىن جىگىت تاراتىپ بەرە المادى.
جولاۋشى: «ە، بارەكەلدى»،- دەگەننەن باسقا ەشتەڭە دەگەن جوق.
ءبىر تۇستا مەنىڭ دە بىردەڭە سۇراۋىم كەرەك شىعار دەگەن ويمەن قايسار دا:
- اعاي، كەشىرىڭىز، ءوزىڭىز كىم بولاسىز؟ – دەدى، دۇرىس ايتتىم با دەگەندەي، كەلىنشەگىنە ءبىر قاراپ.
جولاۋشى ءسال-ءپال ءۇنسىز وتىرىپ:
- مەنىڭ اتىم بوريس بولادى،- دەدى توڭىرەگىن تاڭداندىرا تۇسكىسى كەلگەندەي نىعارلاي سويلەپ. – بوريس نيكولاەۆيچ يۆانوۆ. - سودان كەيىن جۇمىساقتاۋ ۇنمەن: - ورىستىڭ اراسىندا جۇردىك، پاسپورتقا سولاي دەپ جازىلىپ كەتتى، - دەپ جۋىپ-شايعانداي بولدى.
جىگىت پەن كەلىنشەك تاڭ قالىپ، ءبىر بىرىنە قارادى.
- پوسەلكەنىڭ اتى دا، ءتۇر سيپاتى دا وزگەرىپ كەتىپتى. بۇرىنعى اتى اقشوقى بولاتىن. قازىر مۇلدە بوتەن جەر سەكىلدى. بىراق تانىس بەلگىلەر دە قالعانعا ۇقسايدى. مىنا شەتكى شاتىرلى ءۇي مەكتەپ ەمەس پە؟
- ءيا، مەكتەپ، - دەدى قايسار.
- سول ورىندا سوعىسقا دەيىن دە مەكتەپ بولاتىن. سەندەر وتىرعان وسى جەردە ەكى وتباسىنا ارنالعان شاعىن قورجىن ءۇي بولدى، سونىڭ ءبىر جاعىندا مەكتەپ ديرەكتورى سالىمگەرەي دەگەن كىسى تۇرۋشى ەدى. الگىندە سول ءۇي ەمەس پە دەپ بۇرىلعان ەدىم. جاقىنداعاندا كوردىم، ول ۇيلەردەن ءىز دە قالماعان سەكىلدى.
- اعاي، سالىمگەرەي اتا قازىر دە بار، وسىندا تۇرادى. – دەدى قايسار وقىس سالىمگەرەيدىڭ وسىندا ەكەنىنە ءوزى تاڭ قالعانداي ءبىر ۇنمەن.
- ا-ا؟ – دەدى جولاۋشى الدە شوشىنا، الدە تاڭدانا. سودان كەيىن: - وسىنداسى قالاي؟ - دەدى وسى ۇيدە مە دەگەندەي جان-جاعىنا قاراپ.
- جوق، وسى پوسەلكەدە دەگەنىم عوي. قاشىق ەمەس، ءتورت-بەس ۇيدەن كەيىن.
ءوزىنىڭ جوسپارىندا جوق ءبىر وقيعاعا كەز بولعانداي، جولاۋشى بىراۋىق ءۇنسىز ويلانىپ قالدى.
- بيىل سەكسەن تورتتە. – قايسار سالىمگەرەي تۋرالى اڭگىمەسىن جالعادى. – كەمپىرى قايتىس بولعان. جەسىر قىزىنىڭ قولىندا تۇرادى. شال ءالى تىڭ، توي-تومالاقتان، جينالىستاردان قالمايدى.
شاي ءىشىلىپ بولدى. كەلىنشەك «ەندى نە ىستەۋىم كەرەك» دەگەن سۇراۋلى جۇزبەن كۇيەۋىنە قارادى. كۇيەۋى ويلانباستان:
- تاماق سال، - دەدى.
- جوق، تاماققا اۋرە بولماڭدار. مەن سالىمگەرەيگە بارايىن. قايسار مەنى اپارىپ سالسىن. الدا رازى بولسىن، شىراعىم.
سىرتقا شىققاننان كەيىن، قايسار جولاۋشىنىڭ سومكەسىن الىپ، ءوزىن قولىنان جەتەلەپ الدى.
- اعا، بايقاڭىز! ءبىزدىڭ ءۇيدىڭ تۇسىندا سۆەت جوق. جولى دا ناشار. بىلاي قاراي تۋرا جۇرەيىك.
ءۇي-ءۇيدىڭ اراسىمەن ءجۇرىپ، بۇلار اۋلاسى اعاش شارباقپەن قورشالعان، توبەسىندە شاتىرى بار، سىرتى اپپاق تاپ-تۇيناقتاي ءۇيدىڭ قاسىنا كەلدى.
- كىرە بەرىڭىز، - دەدى قايسار شاعىن قاقپانى شالقايتا اشىپ. – يت جوق.
اۋلانىڭ ءىشى دە تاپ-تازا. ءۇي يەلەرىنىڭ تازالىق پەن تارتىپكە ءمان بەرەتىندەرى بايقالادى. بۇلار قاراكولەڭكە دالىزبەن ءجۇرىپ، وڭ جاقتاعى كيىزبەن تىستالعان ەسىكتى اشىپ، ىشكە كىرە بەرگەندە، الدارىنان سىرتقا شىعىپ كەلە جاتقان ايەلمەن سوقتىعىسىپ قالا جازدادى. ايەل اڭتارىلىپ شەگىنىپ، الدىمەن جول بەردى:
- جوعارى شىعىڭىزدار. - قالاشا كيگەن كيىمىنەن، شاش قويسىنان قىزمەتكەر ايەل ەكەنى كورىنىپ تۇر.
- اتاي، جوق پا؟ – دەدى قايسار الدەقالاي باسىن شايقاپ.
- ول كىسى الگى قازىردە ءبىر جاققا شىعىپ كەتىپ ەدى، كەلىپ قالار. تورگە شىعىڭىزدار.
سىرتتان كەلگەندەر اتايدىڭ كەلەتىنىنە دە، ايەلدىڭ شىن ىقىلاسپەن شاقىرىپ تۇرعانىنا دا سەنىڭكىرەمەگەندەي، وشارىلىپ تۇرىپ قالدى.
- مىنا اعاي الىستان كەلە جاتقان جولاۋشى، تەگى وسى جەرلىك. اتايدى بىلەدى ەكەن، كورەيىن دەپ ەدىم دەگەن سوڭ، الىپ كەلىپ ەدىم...- قايسار «ەندى قايتتىم» دەگەندەي جالتاقتاپ ايەلگە قارادى.
- ەندى وسى ارادا تۇراسىزدار ما، جوعارى شىقپايسىزدار ما؟ - دەدى ايەل قايساردىڭ باسى ارتىق سوزىنە قىنجىلعانداي ءبىر ۇنمەن.
قوناقتار تورگى بولمەگە ءوتتى. قالانىڭ پاتەرىندەي قابىرعاعا تىرەلگەن ستەنكا، ورتادا ستول، وڭ جاقتا ديۆان مەن ەكى كرەسلو تۇر. شالعايدا جاتقان پوسەلكە جۇپىنى بولعانمەن، مىناۋ ءۇيدىڭ مادەني تىرشىلىگى قاتاردان بيىك ەكەنى بايقالادى.
«باياعىدا دا مۇنتازداي كيىنىپ، شاشىن تاراپ، ءتىپ-تىك ءجۇرۋشى ەدى عوي» - دەپ ەسىنە الدى جولاۋشى ءبىر كەزدەگى ۇستازىن.
بۇلار قابىرعاعا ىلىنگەن فوتوسۋرەتتەرگە، سورەدەگى كىتاپتارعا قاراپ، تىم-تىرىس ۇزاق وتىردى. ايەل بۇلاردىڭ كەلگەنىن ۇمىتىپ كەتكەن سەكىلدى، ءوز شارۋاسىمەن سىرتتا ءجۇر.
الدەن ۋاقىتتا سىرتقى ەسىك سارت اشىلىپ:
- كىمدەر دەيسىڭ؟.. سۇرامايسىڭ با؟..نەمەنە؟ و، حۇداۋاندا! – دەپ دابىرلاي سويلەپ كىرگەن ادامنىڭ ءۇنى ەستىلدى.
ءۇي يەسىنىڭ كەلگەنىن سەزىپ، ەكەۋى ورىندارىنان تۇرعاندا، ەسىكتەن شاشى اپپاق قۋداي، قاباعى مەن كىرپىگىنە دەيىن اپپاق، توڭىرەگىنە شاقىرايا قاراعان كىشكەنتاي شال كورىندى.
جارىسا سالەم بەرگەن ەكەۋىنە ەرىنىنىڭ ۇشىن جىبارلاتا، جاقىنداپ كەلىپ امانداستى دا، «تانىمادىق قوي» دەگەندى بىلدىرە، بەيتانىس جولاۋشىنىڭ قولىن جىبەرمەي، ويلانىپ قالدى.
- مەن ءسىبىر جاقتان كەلەمىن، ساكە،- دەدى جولاۋشى كۇلىمسىرەپ. – ەلدەن ەرتە كەتكەنمىن. وسى جاققا جول تۇسكەن سوڭ، سىزگە سالەم بەرەيىن دەپ كەلىپ ەدىم.
- ە، بارەكەلدى، شىراعىم،- دەپ، ءمان-جايعا ءتۇسىنىپ، شال پلاششىن شەشە باستادى.
شال كرەسلوعا جايعاسقاندا، قايسار ورىنىنان تۇردى:
- اتا، مەن كەتتىم. مىنا اعاي ءسىزدىڭ ءۇيدى سۇراعان سوڭ، اكەپ تاستايىن دەپ كەلگەنىم عوي.
- جارايدى، شىراعىم.
قايسار كەتكەننەن كەيىن، ەكەۋى اڭگىمەنى نەدەن باستارىن بىلمەگەندەي، ءۇنسىز وتىرىپ قالدى.
جولاۋشى ەنتىگە دەمالىپ، ورامالىن الىپ، تەرىن ءسۇرتىپ، كوزىنىڭ قيىعىمەن اندا-ساندا ءۇي يەسىنە قاراپ قويادى. ءبىر كەزدەگى كيىكتىڭ اسىعىنداي ىپ-ىقشام، سىپا دا سىرباز جىگىت كىپ-كىشكەنتاي شۇيكەدەي شال بولىپتى. كوزى جىپىلىقتاپ، شەكە تامىرى ادىرايىپ، باياعى بەيمازا شاقارلاۋ مىنەزدەن بەلگى بەرىپ تۇرعانداي. حيميا پانىنەن ساباق بەرەتىن، وتە ۇقىپتى، ءبىلىمدى مۇعالىم ەدى.
كەنەت، الدە جول ازابىنان، الدە اۋرۋدان، جولاۋشى اياق استىنان قىسىلىپ، جانتالاسا قالتاسىنان ءدارى الىپ، اۋزىنا سالدى دا، ونان سايىن بورشا-بورشا بولىپ تەرلەپ، جاعاسىن اعىتتى. ءجانتاسىلىم كۇيدە ەنتىككەن جولاۋشىنى كورىپ، ءۇي يەلەرى ءۇرپيىسىپ قالدى. جولاۋشى الدەن ۋاقىتتا ەسىن جيعانداي بولىپ، وزىنە ۇرەيلەنە قاراعان ءۇي يەسىنە ءۇن قاتتى.
- دەنساۋلىقتان ايرىلعانىمىزعا كوپ بولعان. جولدا ءولىپ قالام با دەپ قورقىپ ەم... ايتەۋىر، امان جەتكەن سەكىلدىمىن. وعان دا ءتاۋبا!
- قيسايىپ جاتساڭىزشى... اتىڭىز كىم بولادى؟
- اتىمدى ازىرگە بوريس دەپ قابىلداڭىز. شامام جەتكەندە ءتۇسىندىرىپ ايتارمىن...
جولاۋشى ديۆانعا قيسايدى دا، ءوزىنىڭ بوتەن ءۇيدى ابىگەرگە سالعانىنا ىڭعايسىزدانعانداي: «اپىراي، اپىر-اي»، - دەي بەردى باسىن شايقاپ.
العاشقى كورگەن ايەل مۇنىڭ قاسىنا كەلىپ:
- دارىگەر شاقىرتساق قايتەدى؟ – دەدى.
- جوق، ابىگەر بولماڭىز.
ءسۇتپىسىرىم ۋاقىت شاماسىندا قوناق تا وزىنە ءوزى كەلگەندەي بولدى. ءدارىسى دە كوپ ەكەن، بىرىنەن سوڭ ءبىرىن ءىشىپ، بىراۋىق ءۇنسىز جاتتى.
ءۇي يەلەرى، مازاسىن المايىق دەگەندەي، مۇنى بولمەدە جالعىز قالدىرىپ، شىعىپ كەتتى. جولاۋشى، جۇرەگىنىڭ قىسقانى ءسال-ءپال باسىلعانداي بولىپ، دۇنيە قايتا كەڭىپ، تىرشىلىكتىڭ راحاتىن سەزگەندەي ءبىر كۇيدە ماۋجىراپ جاتقان.
كوزى ءىلىنىپ كەتكەن ەكەن، ءتۇس كوردى. تۇسىندە اي دالادا ءتورت-بەس ادام جول بويىندا اۆتوبۋس كۇتىپ تۇر. قۇداي-اۋ، جاپان تۇزدە نەعىلعان اۆتوبۋس؟ كوكجيەكتە قالقىعان ساعىم. توڭىرەكتە تىرشىلىك بەلگىسى بىلىنبەيدى. جەلكىلدەگەن بوز سەلەۋ مەن شيلەر، ودان ءارى اعارعان شاعىل قۇمدار كوزگە تۇسەدى. قانشا كۇتكەندەرى بەلگىسىز. بالكىم ءبىر كۇن، الدە بىرنەشە كۇن. كەنەت، ءتوزىم تاۋسىلىپ، ءۇمىت ءۇزىلىپ تۇرعان كەزدە، قايدان پايدا بولعانى بەلگىسىز، الدارىنا شاعىن اۆتوبۋس كەلىپ توقتاپ جاتىر ەكەن. كوڭىلىندە الدەبىر قۋانىش سەزىمى جىلت ەتكەندەي بولدى. اۆتوبۋسقا وتىرايىن دەپ ۇمتىلا بەرگەندە ويانىپ كەتتى.
ەڭ عاجابى، وسى ءتۇستى ول ەرتەدە، بالكىم، جاس كەزىندە، ءبىر رەت كورگەن ەدى. ءدال سول كۇيى. قۋ دالا. سارعايىپ كۇتۋ. مۇنىڭ بۇكىل ءومىرى ءوزى دە انىقتاپ بىلمەيتىن بىردەڭەنى كۇتۋمەن وتكەندەي ەدى. بىراق وندا اۆتوبۋس كەلمەيتىن. ەندى مىنە قانشا جىلدان كەيىن سول ءتۇستى ەكىنشى رەت كورگەندە، زارىعا كۇتكەن اۆتوبۋسقا كەزىگىپ وتىر.
جولاۋشى ءتۇسىن قالاي جورىرىن بىلمەي، ايتەۋىر كوكىرەگىندە جىلت ەتكەن ءبىر قۋانىش سەزىمىن كوڭىلىنە مەدەت قىلىپ، شۇكىرشىلىك ەتتى.
بولمەگە سالىمگەرەي كىرىپ، قوناقتىڭ جاعدايىن سۇرادى.
- شۇكىر،- دەدى بۇل كوتەرىڭىكى داۋىسپەن ءوزىنىڭ ساۋىعىپ قالعانىن بىلدىرە.
كوپ ۇزاماي شاي كەلدى. قوناقتىڭ امان-ساۋ باسىن كوتەرگەنىنە ءبارى دە قۋانىشتى ەدى.
ايەل دە كۇلىمسىرەپ:
شاي ۇستىندە دە اڭگىمە ءجۇرىپ كەتە قويعان جوق. ءۇي يەلەرىنىڭ «اۋدانعا قاشان كەلدىڭىز»، «اۆتوبۋس ءجۇرىپ تۇرعان شىعار»، «قاراسيىردىڭ جامان بوگەتىنەن امان وتتىڭدەر مە» دەگەن سەكىلدى ۇساق-تۇيەك سۇراقتارىنا جولاۋشى قىسقا عانا جاۋاپ بەرەدى. اڭگىمە ايتقىڭ كەلمەسە، ودان ارمەن دەگەندەي سالىمگەرەي دە شاقىرايا شالقايىپ، سەلقوستاۋ وتىر.
ءبىر زاماندا ەت كەلدى. ۇلبىرەپ پىسكەن باعىلاننىڭ ەتى ءيسى بۇرقىراپ تابەتتى قوزعاپ-اق تۇر. بۇل ءۇيدىڭ ءدامى تاماقتى تالعاپ ىشەتىن قارت ادامعا ارنالىپ جاسالاتىنى بايقالادى. بىراق قوناق اۋىز تيگەنى بولماسا، ەشتەڭە جەپ جارىتپادى.
- ەت ءدامدى ەكەن... جارىقتىق، بۇل جاقتىڭ ەتى وسىنداي عوي،- دەپ ءوزىنىڭ جەي الماي وتىرعانى تاماقتىڭ ساپاسىنا قاتىسى جوق ەكەنىن بىلدىرگەندەي بولدى.
ەتتەن كەيىن ايەل ۇستەل ءۇستىن جيناستىرىپ، وزدەرى شەشىلىپ سويلەسسىنشى دەگەندەي، ەسىكتى جاۋىپ شىعىپ كەتتى. سالىمگەرەي كرەسلوعا وتىرىپ، قوناققا ديۆاندى كورسەتتى:
- وتىرىڭىز، ايتپەسە، قيسايىپ جاتساڭىزشى.
- جوق، وتىرايىن، - دەدى جولاۋشى. ەكەۋى دە اڭگىمەگە ىڭعايلانعانداي ءتۇر ءبىلدىردى.
- ال، - دەدى سالىمگەرەي قوناعىنا قاراپ. ونىسى ەندى ءجونىڭدى ايتاتىن كەز كەلگەن شىعار دەگەندى بىلدىرگەندەي بولدى.
جولاۋشى تومەن قاراپ، نەدەن باستارىن بىلمەگەندەي، ءبىرشاما وتىردى دا:
- «ادامنىڭ باسى - اللانىڭ دوبى» دەيدى ەكەن، ساكە، - دەدى الدە قالاي داۋسى قارلىعىپ. - مەن دە ءبىر سونداي دوپشا دومالاپ، تاعدىردىڭ تالكەگىنە تۇسكەن جانمىن. ءومىرىم كۇن مەن ءتۇن سەكىلدى. قىسىلماي، قينالماي ەسكە الاتىن ساتتەرىم دە بار، ايتۋعا اۋزىم بارمايتىن تۇستارىم دا از ەمەس. بىراق سونىڭ ءبارى قالاي بولدى: الدە ءوزىمنىڭ جىبەرگەن قاتەلىگىمنەن بە، الدە ماڭدايىما جازىلعان عۇمىر وسى بولدى ما، ول جاعى ءبىر قۇدايعا ايان. كىنامنىڭ نە ەكەنىن ءوزىم دە بىلمەيمىن، ايتەۋىر، ءومىر بويى ەركىمنەن تىس، سانامنان تىس ءبىر زورلىقتىڭ ىقپالىندا جۇرگەندەيمىن...
جولاۋشى اڭگىمەسىن ارىدەن – بالالىق شاعىنان باستادى. سالىمگەرەي الدەنەنى ەسىنە تۇسىرە الماي تۇرعانداي، قوناعىنا سۇراۋلى جۇزبەن قاراپ، ەمىنىپ قالعان.
ءبىر تۇستا ەسىك بولماشى اشىلىپ، ايەلدىڭ ءجۇزى كورىندى دە، بۇلاردىڭ ۇزاق اڭگىمەگە كەتكەندەي تۇرلەرىن كورگەن سوڭ، ەسىكتى قايتا جاپتى.
(جالعاسى بار)
Abai.kz
