جارىلعاپ قالىبايدى نە ءۇشىن قاماۋعا الدى؟
«جۇلدىزدار وتباسى» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى جارىلعاپ قالىباي مىرزانى ءۇش كۇنگە اباقتىعا جاپقانى تۋرالى اقپارات شىقتى. ءىستىڭ ءمان-جايىن بىلمەككە حابارلاسقانىمىزدى تەلەفوندى جارىلعاپ قالىبايدىڭ ۇلى بەكزات قالىباي كوتەردى.
بەكزات قالىباەۆ:
«جۇلدىزدار وتباسى» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى جارىلعاپ قالىباي مىرزانى ءۇش كۇنگە اباقتىعا جاپقانى تۋرالى اقپارات شىقتى. ءىستىڭ ءمان-جايىن بىلمەككە حابارلاسقانىمىزدى تەلەفوندى جارىلعاپ قالىبايدىڭ ۇلى بەكزات قالىباي كوتەردى.
بەكزات قالىباەۆ:
- اكەم، 1 جانە 3 جاسار ەكى بالاسى، ايەلى جانە 77 جاستاعى اجەمىز ءبارى تۇركياعا بارىپ دەمالىپ جاتقان. 1 جاستاعى ءىنىم ماحامبەت اۋىرىپ بولماعان سوڭ، «سكات» اۋەكومپانياسىنىڭ ۇشاعىمەن قايتىپ كەلە جاتادى. جولدا ماحامبەت مازاسىزدانىپ، اكەم ونى جۇباتپاق بولىپ، كوتەرىپ الىپ ءارى-بەرى جۇرەدى. ونىڭ بۇل ءجۇرىسى جولسەرىك جىگىتكە ۇناماپتى. بالاسىن ۋاتىپ جۇرگەن اكەمدى الگى جىگىت ءبىر ەمەس، ەكى رەت قاعىپ وتەدى. ەكىنشى رەت قاعىپ وتكەندە اكەمنىڭ قولىنداعى شىرىن سۋسىنى توگىلىپ، كيىمىن بىلعايدى. اكەم جىگىتكە: «مۇنىڭ نە، ءبىر ەمەس، ەكى ەمەس مەنى نەگە قاعىپ وتەسىڭ؟» دەسە، الگى جىگىت: «ماعان ورىسشا سويلەڭىز!» دەپ تالاپ قويىپتى. اكەم بولسا: «قازاقستاندا تۇراتىن ءاربىر ادام قازاقشا بىلۋگە جانە سويلەۋگە مىندەتتى» دەپ، سونىمەن اڭگىمە ءبىراز جەرگە بارعان. ءسويتىپ، اكەمدى ۇشاقتىڭ اس ۇيىنە شاقىرىپ، سول جەردە الگى جىگىت كەشىرىم سۇراپ، ءۇستىن تازالاپ بەرگەن. سول كەزدە جىگىت: «مەن قازاقشا بىلمەيمىن، بىلگىم دە كەلمەيدى» دەگەن. اقىرى، اكەم كەلىپ ءوز ورنىنا جايعاسادى. ءبىر كەزدە جولسەرىكتەر جولاۋشىلاردان «جارىلعاپ قالىباي جول بويى مازامىزدى الدى» دەگەن ماتىندەگى حاتقا قول جيناتا باستايدى. ولاردىڭ بۇل ارەكەتىن اكەم تەلەفونىنا تۇسىرە باستاعان. سويتسە، ايجان دەگەن جولسەرىك اكەمنىڭ تەلەفونىنا جارماسىپ، تەلەفوندى تارتىپ الماقشى بولىپتى. جولاۋشىلاردىڭ كوبى ءورىستىلدى قازاقتار بولعاندىقتان، اكەمنىڭ قازاق ءتىلىن ءبىلۋ تۋرالى سوزدەرى ولاردىڭ دا «نامىسىنا» تيگەنگە ۇقسايدى.
ۇشاق الماتىعا كەلىپ قونعان جەردە اكەمدى پوليتسيا الىپ كەتكەن.
جارىلعاپ مىرزاعا ارا تۇسكەن «مەملەكەتتىك ءتىل» قوعامدىق قوزعالىسىنىڭ توراعاسى مۇحتار شاحانوۆپەن دە سويلەستىك.
مۇحتار شاحانوۆ:
- ۇشاقتار دا، اۋەجايلار دا سول سياقتى مەكەمەلەردىڭ بارىندە ءالى كۇنگە دەيىن قىزمەت كورسەتۋ تەك قانا ورىس تىلىندە جۇرگىزىلىپ كەلەدى. بۇل ءبىر عانا جارىلعاپ قالىبايدىڭ باسىندا بولعان جاعداي ەمەس، قانشاما قازاق بالاسى وسىنداي تىلدىك كەمسىتۋشىلىكتى باستان كەشىرىپ جاتىر. «مەملەكەتتىك ءتىل» قوعامدىق قوزعالىسىنىڭ توراعاسى رەتىندە ايتارىم، ءبىز بۇل ءىستى بۇلاي قالدىرمايمىز. ارنايى مالىمدەمە جاسايمىز. ۇكىمەتكە ەسكەرتەمىز. قاراپ تۇرساڭ، ءبۇتىن ۇلت تىلدىك تۇرعىدان كەمسىتۋشىلىككە ۇشىراپ جاتىر.
«سكات» اۋەكومپانياسىنىڭ شىمكەنت قالاسىنداعى باس كەڭسەسىنە حابارلاسقانىمىزدى تەلەفون تۇتقاسىن كوتەرگەن قىز ءبىزدىڭ قازاق تىلىندەگى ساۋالىمىزدى تۇسىنبەگەنىن ايتىپ، مەملەكەتتىك ءتىلدى مەڭگەرگەن قىزمەتكەركە قوستى. اتى-ءجونىن ايتۋدان باس تارتقان اۋەكومپانياسىنىڭ قىزمەتكەرى ءمان-جايدى سۇراپ ءبىلىپ، 15 مينۋتتان كەيىن حابارلاسۋعا ۋادە بەردى. 15 مينۋت ءوتتى. جاۋاپ جوق.
جۋرناليست بولات ءمۇرسالىم فەيسبۋك الەۋمەتتىك جەلىسىنە جارىلعاپ قالىبايدى ءۇش كۇنگە قاماۋعا الۋعا شىعارىلعان ۇكىمدى جاريالادى (سۋرەتتە). ۇكىمدە جارىلعاپ قالىباي قر اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكسىنىڭ 330 بابىنىڭ 1-ءنشى تارماعى (330-1-باپ. قوعامدىق ءتارتiپتi قامتاماسىز ەتۋگە قاتىساتىن ادامنىڭ زاڭدى تالابىنا باعىنباۋ) بويىنشا ايىپتى دەپ تابىلعانى جازىلعان.
«سكات» اۋەكومپانياسى تاراپىنان قانداي دا ءبىر جاۋاپ بولسا، قوسىمشا جاريالايتىن بولامىز.
Abai.kz