دانا «حالقىمىز الىستان اربالاعانشا، جاقىننان دوربالا» دەيدى عوي، ءدال وسى جىلۋ ەلەكتر ستانتسيالارىن (جەس) رەسەي سالاتىنىن قۇپ كوردىم. شوشيتىن ەشتەڭەسى جوق.

بىرىنشىدەن، رەسەي الەمنىڭ ەڭ سولتۇستىك ايماعىندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان، اناۋ ساحادان باستىپ كامچاتكاعا دەيىن 40-50س سۋىق تەمپەراتۋرادا ءۇيدى ۇياداي ەتىپ جىلۋ بەرەتىن جەس-تەردى كوزدەرىن جۇمىپ تۇرىپ سالاتىن ماماندار ەلى.

ەكىنشىدەن، جەس-ءتى ءبىزدىڭ ءۇش وڭىردە كوكشەتاۋ، سەمەي، وسكەمەندە سالماق، ال ول جاقتاعى جەس-تەر كومىر وتىنىمەن جاعىلىپ ەلەكتر توعىن شىعاراتىن تەحنولوگيادا تۇر. بۇل جاعىنان، تەك رەسەيلىك كومپانيالارىنىڭ كومىرمەن جاعاتىن جەس-تەردى سالۋعا تاجىريبەسى مول. مۇندا ءبىر قىزىعى، بىزدەگى 66 پايىزعا توزىعى جەتكەن جەس-تەردى بىلتىردان بەرى جوندەۋ مەن قايتا سالۋعا جاريالاعان كونكۋرستارعا بىردە-ءبىر شەتەلدىك كومپانيا تۇسۋگى قۇلىقسىز بولعان. ويتكەنى، بۇل تەحنولوگيانى تەك رەسەيلىكتەر عانا بۇرىنعى كەڭەستىك جەس-تەردىڭ ۇلگىسىندە، بىراق زاماناۋي ستاندارتپەن سالادى ەكەن. مىنە، گاپ وسىندا.

جاقسى جەس-تەر سالىندى دەلىك، ونىڭ ەنەرگيا شىعارۋ قۋاتى قانداي بولماق؟ رەسمي اقپارات كوزدەرىنەن، كوكشەتاۋدا 1,1 گۆت-تىق، سەمەيدە 240 مۆت-تىق، وسكەمەندە 560 مۆت-ق ەنەرگيانى كومىر جاعۋ ونىمىنەن شىعاراتىن بولادى. ارينە، بۇل سول ءوڭىردى جىلۋمەن ءحام ەنەرگيامەن قامتاماسىز ەتۋگە تولىق جەتەدى.

كۇنى كەشە رەسەي پرەزيدەنتى ۆ.پۋتينمەن وسى جايىندا مەموراندۋمعا قول قويىلدى. قازىر رەسەيلىكتەر قىرعىزستاندا، موڭگوليادا، اۋعانىستاندا جەس-تەردى سالىپ جاتىر.

قازاقپىز عوي، ەندى بۇل جەس-تەر كىمنىڭ ەسەبىنەن سالىنادى دەگەن قيسىق سۇراقتاردىڭ بولۋى زاڭدى. ۇكىمەت تارابى، بۇل جوبالارعا ينۆەستورلار مەن حالىقارالىق قارجى ۇيىمدارىن تارتۋعا نيەتتى. ايتپاقشى، ەگەر رەسەي كومپانيالارى ينۆەستيتسيالاۋعا تارتىلسا، نۇر-ۇستىنە نۇر.

نەگىزى جەس-ءتى سالۋ ماسەلەسى قاشاننان بەرى وزەكتى. بىلتىردىڭ وزىندە، ەل بيلىگى اتالعان جەس-تەردىڭ توزىعى شىعىپ، اپاتتى وقيعالارعا تاپ بولعالى (ەستەرىڭىزدە بولسا ەكىباستۇزداعى جەس-ءتىڭ ىستەن شىعۋى) كۇندىز ۋايىمنان، تۇندە ۇيقىدان قالدى. الدىمىزدا قاقاعان قىس قىلىشىن سۇيرەپ كەلە جاتىر، ايماق تۇرعىندارىنىڭ الەۋمەتتىك كۇيزەلىسى مەن كومفورتتى ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيى وسى جەس-تەردىڭ قالىپتى جۇمىسىنا بايلانىستى. سوندىقتان، ەكى جاقتى كەلىسىمنىڭ قازاقستاندىق جەس-تەردىڭ سالىنۋىمەن ورتاق شەشىمنىڭ قابىلدانۋى، ەڭ اۋەلى حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ باستى پريوريتەتى ەكەنىن كورسەتتى.

جالپى رەسەيلىكتەر ەلىمىزدە جەس-تەردى قولجەتىمدى كومىر وتىنىنان ەنەرگيا شىعارۋعا اتسالىسسا، فرانتسۋزدار جەلدىڭ كۇشىمەن 1گۆت-ق ەنەرگيا قۋاتىن شىعارۋعا كىرىسەتىن بولدى عوي. بۇل ءسوزسىز، ەلىمىزدىڭ ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىگىن قالىپتاستىرۋعا، جاسىل ەنەرگيا كوزدەرىنىڭ تەحنولوگيالارىن مەڭگەرۋگە ءبىر تابان جاقىنداتادى. ەلىمىزدىڭ سىرتقى ساياساتىنىڭ كەشەگى ءبىر جەڭىسى دەپ قابىلدايىق…

ماقسات جاقاۋ

Abai.kz