قاجىمۇقان عابدوللا. نەگە ءسۇيسىنىپ ، نەدەن سەسكەندىم؟..
ءنان پارتيا نوكەرلەرى باس قالادا تاعى دا باس قوسىپ، ءتوس قاعىستىرىپ، كەڭقولتىق كەڭەس قۇردى. ۇزىنقۇلاقتىڭ اقپارى بويىنشا، جيىلعان ىعاي مەن سىعاي 1200 كىسىگە جەتىپ-جىعىلادى دەيدى...
«ساياسي دوكتريناسىنىڭ جوباسى» دەيتىن اشىقساڭ – اس بولمايتىن، شولدەسەڭ – سۋ بولمايتىن قۇجاتتى قىرىق قۇراق قىلىپ قۇراپ، ايتەۋىر، «ءبىراۋىزدان» ماقۇلدادى. سوندا قاريانىڭ زەينەتاقىسىنا كوك تيىن قوسپايتىن، ديپلومى بار جاس مامانعا جۇمىس تاۋىپ بەرمەيتىن، ەلدە ەڭ بولماسا تيتتەي تۇيمە دە شىعاراتان شاعىن زاۋىت اشپايتىن دوكترينا كىمگە كەرەك؟ كىمنىڭ تەسىگىن جامايدى؟..
بىلجىراعان ادەمى ءسوز، بىلىققان ءباتۋاسىز ۋادە...
بىراق، ءبىر نارسەگە سۇيسىندىك، ەكى نارسەدەن سەسكەندىك...
سۇيسىندىرگەنى:ء نان ۇيىم ورتا تاپتىڭ سالىق سالماعىن ارتتىرۋعا جول بەرمەيتىندىگىن ايتىپ، جۇرتتىڭ قال-قاۋقارىنىڭ، الەۋەتتىڭ الەۋمەتتىك كۇشىنىڭ جوعارعى سالىقتاردى كوتەرە المايتىنىن مويىندادى.
ءنان پارتيا نوكەرلەرى باس قالادا تاعى دا باس قوسىپ، ءتوس قاعىستىرىپ، كەڭقولتىق كەڭەس قۇردى. ۇزىنقۇلاقتىڭ اقپارى بويىنشا، جيىلعان ىعاي مەن سىعاي 1200 كىسىگە جەتىپ-جىعىلادى دەيدى...
«ساياسي دوكتريناسىنىڭ جوباسى» دەيتىن اشىقساڭ – اس بولمايتىن، شولدەسەڭ – سۋ بولمايتىن قۇجاتتى قىرىق قۇراق قىلىپ قۇراپ، ايتەۋىر، «ءبىراۋىزدان» ماقۇلدادى. سوندا قاريانىڭ زەينەتاقىسىنا كوك تيىن قوسپايتىن، ديپلومى بار جاس مامانعا جۇمىس تاۋىپ بەرمەيتىن، ەلدە ەڭ بولماسا تيتتەي تۇيمە دە شىعاراتان شاعىن زاۋىت اشپايتىن دوكترينا كىمگە كەرەك؟ كىمنىڭ تەسىگىن جامايدى؟..
بىلجىراعان ادەمى ءسوز، بىلىققان ءباتۋاسىز ۋادە...
بىراق، ءبىر نارسەگە سۇيسىندىك، ەكى نارسەدەن سەسكەندىك...
سۇيسىندىرگەنى:ء نان ۇيىم ورتا تاپتىڭ سالىق سالماعىن ارتتىرۋعا جول بەرمەيتىندىگىن ايتىپ، جۇرتتىڭ قال-قاۋقارىنىڭ، الەۋەتتىڭ الەۋمەتتىك كۇشىنىڭ جوعارعى سالىقتاردى كوتەرە المايتىنىن مويىندادى.
مەملەكەتتىك بيۋدجەت – جاڭبىرمەن تولمايدى، حالىقتىڭ قالتاسىنان جينالادى. بۇل – تۇسىنىكتى. بىراق، الەم بويىنشا ەڭ تومەنگى كورپوراتيۆتىك جانە 10 پايىزدىق تابىس سالىقتارى ءبىزدىڭ ەلىمىزدە عانا بار. ەندى بۇنىڭ ادىلەتسىز تۇسى: ءبىز دە ميلليونەر دە، جۇمىسشى دا بىردەي ون پايىزدىق تابىس سالىعىن تولەيدى. مۇنىڭ ءوزى الەۋمەتتىك ادىلەتسىزدىك.
قازىر ەلىمىزدە داۋلەتتى ادامدار توبى قالىپتاستى. بۇل زاڭدى قۇبىلىس. داۋلەتتى ادامداردىڭ كوپتىگى ەشكىمگە زيان ەمەس. ايتكەنمەن، اۋقاتتى ادام ءوز بايلىعىن وسى كۇنگە جەتكىزگەن ەلدىڭ دامۋىنا باعىتتاۋى قاجەت. سوندىقتان، سالىقتىڭ جوعارعى مولشەرىن داۋلەتتى ادامدارعا عانا سالۋ – ءارى ادىلەتتى، ءارى دۇرىس. ەليتالىق باسپانا، قىمبات اۆتوكولىكتەر ورتاشا شارۋادا جوق، سوسىن، اراق-شاراپ، تەمەكى سەكىلدى دۇنيەلەرگە جاناما سالىق ەنگىزۋ دە قاجەت.
ال، ءبىزدى بىرىنشى سەسكەندىرگەنى: 2014 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ، مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسى 50 پايىزعا ارتادى. دالىرەك ايتساق، قاراپايىم قاتارداعى اۋىل اكىمشىلىگى مامانىنىڭ ەمەس، ءمۇيىزى قاراعايداي «ا» كورپۋسى مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەرىنىڭ، ياعني، «مەملەكەتتىك بيۋدجەت» دەپ اتالاتىن الىپ تايقازاننىڭ ماڭايىنا سورپانىڭ مايىن قالقىپ ءىشىپ، شايقاپ توگىپ جۇرگەن بايباتشالاردىڭ جالاقىسى ەكى ەسەگە دەيىن وسەتىن بولدى. ءسىرا، بۇل – «ا» كورپۋسىنىڭ «اتامانى»، پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى كارىم ءماسىموۆتىڭ باستاماسىنىڭ جەڭىسى شىعار... بىراق، ءوز باستىعىنان 30 ەسە از جالاقى الاتىن ورتانقول مەملەكەتتىك قىزمەتكەر الەۋمەتتىك تەڭسىزدىكتى كورىپ وتىرىپ، ءتيىمدى جۇمىس ىستەي قويار ما ەكەن؟!.
...ەكىنشى سەسكەنۋىمىزدەن ءوزىمىزدىڭ ەسىمىز شىقتى. ەلباسى ادەتتەگىدەي قازاقستان حالقىنا العىسىن ءبىلدىرىپ، اقىرىندا، بىلاي دەدى: «ءبىز بابالارىمىز سان عاسىرلار بويى اڭساعان ارمانعا قول جەتكىزگەنىمىزدى ماقتان ەتە ءبىلۋىمىز كەرەك. ۇلتىمىزدىڭ ۇلى تاريحىنىڭ جاڭا تاراۋى قۋاتتى دا تابىستى تاۋەلسىز مەملەكەتتىڭ شەجىرەسى بولىپ جازىلۋدا. ايتاتىن ءسوز بىرەۋ-اق: ەلدىڭ بىرلىگى – قازاقتىڭ بىرلىگى. قازاقستان حالقى ەرلىك پەن بىرلىكتىڭ ۇلگىسىن كورسەتتى. سونىڭ ارقاسىندا وسىنداي تابىستارعا جەتتىك. تاۋەلسىزدىكتىڭ قيىنشىلىقپەن كەلىپ، ونى ۇستاپ قالۋ وڭاي ەمەس ەكەنىن حالقىمىز ءبىلدى. وسىنى ءتۇسىنىپ، ءبىر جۇدىرىقتاي جۇمىلىپ وتىرعان حالقىما شىن جۇرەگىمنەن باقىت تىلەيمىن!..»
بۇل نە؟ شارشاپ-شالدىققان، ءبىرجولا بولدىرعان ادامنىڭ ءسوزى مە؟
الدە، قيماي قوشتاسۋ ما؟!.
Abai.kz
