كەلىسىم-شارت: 15 ميلليارد تەڭگە
شىعىس قازاقستاننىڭ الماتىداعى كۇندەرى باستالىپ كەتتى. وبلىس اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ باستاعان ءبىزدىڭ دەلەگاتسيا دوستىق ۇيىندە وتكەن ەكى ايماق كاسىپكەرلەرىنىڭ «بيزنەس ديالوگى ايماقتاردى دامىتۋ سەرپىلىسى» اتتى بيزنەس-فورۋمىنا قاتىستى. باسقوسۋ الدىندا عيماراتتىڭ اۋلاسى مەن كىرەبەرىس زالىندا وبلىسىمىزدىڭ وندىرىستىك ورىندارى ونىمدەرىنىڭ اۋقىمدى كورمەسى ۇيىمداستىرىلدى.
جيىندى اشقان الماتى قالاسىنىڭ اكىمى احمەتجان ەسىموۆ اتالمىش بيزنەس-فورۋمنىڭ بۇرىننان جوسپارلانعان شارا ەكەنىن ايتىپ، ەل وڭىرلەرىنىڭ ەكونوميكاسى ءبىرىن-ءبىرى تولىقتىرىپ وتىرۋى قاجەتتىگىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى.
مەن شىعىس قازاقستان وبلىسىن وتە جاقسى بىلەمىن، وندا ءجيى جولىم تۇسكەن-ءدى، بىرنەشە مارتە بولعانمىن. ول قارقىن الا دامىپ كەلە جاتقان الەۋەتى زور، ءال-اۋقاتى مىقتى ءوڭىر. شىعىستا ەكونوميكانىڭ بارلىق سالالارى وركەندەپ، جاڭا يننوۆاتسيالىق ءوندىرىس ورىندارى اشىلۋدا. سول سەبەپتى، شىعىس قازاقستان الماتى قالاسىنىڭ ىسكەر توپتارىن ماڭىزدى جانە ءتيىمدى سەرىكتەس رەتىندە ەرەكشە قىزىقتىرا بەرمەك، دەدى شاھار اكىمى.
ول، سونىمەن قاتار، وبلىس باسشىلىعىنا تاماشا ۇيىمداستىرىلعان كورمە ءۇشىن ءوز ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.
شىعىس قازاقستاننىڭ الماتىداعى كۇندەرى باستالىپ كەتتى. وبلىس اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ باستاعان ءبىزدىڭ دەلەگاتسيا دوستىق ۇيىندە وتكەن ەكى ايماق كاسىپكەرلەرىنىڭ «بيزنەس ديالوگى ايماقتاردى دامىتۋ سەرپىلىسى» اتتى بيزنەس-فورۋمىنا قاتىستى. باسقوسۋ الدىندا عيماراتتىڭ اۋلاسى مەن كىرەبەرىس زالىندا وبلىسىمىزدىڭ وندىرىستىك ورىندارى ونىمدەرىنىڭ اۋقىمدى كورمەسى ۇيىمداستىرىلدى.
جيىندى اشقان الماتى قالاسىنىڭ اكىمى احمەتجان ەسىموۆ اتالمىش بيزنەس-فورۋمنىڭ بۇرىننان جوسپارلانعان شارا ەكەنىن ايتىپ، ەل وڭىرلەرىنىڭ ەكونوميكاسى ءبىرىن-ءبىرى تولىقتىرىپ وتىرۋى قاجەتتىگىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى.
مەن شىعىس قازاقستان وبلىسىن وتە جاقسى بىلەمىن، وندا ءجيى جولىم تۇسكەن-ءدى، بىرنەشە مارتە بولعانمىن. ول قارقىن الا دامىپ كەلە جاتقان الەۋەتى زور، ءال-اۋقاتى مىقتى ءوڭىر. شىعىستا ەكونوميكانىڭ بارلىق سالالارى وركەندەپ، جاڭا يننوۆاتسيالىق ءوندىرىس ورىندارى اشىلۋدا. سول سەبەپتى، شىعىس قازاقستان الماتى قالاسىنىڭ ىسكەر توپتارىن ماڭىزدى جانە ءتيىمدى سەرىكتەس رەتىندە ەرەكشە قىزىقتىرا بەرمەك، دەدى شاھار اكىمى.
ول، سونىمەن قاتار، وبلىس باسشىلىعىنا تاماشا ۇيىمداستىرىلعان كورمە ءۇشىن ءوز ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.
الماتىنىڭ ورنى بارشامىز ءۇشىن ءاردايىم بولەك، ول قازاقستاننىڭ مادەني جانە قارجىلىق ورتالىعى بولىپ قالا بەرەدى. مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا وڭىرلەر اراسىنداعى ساۋدا-ەكونوميكالىق قارىم-قاتىناستاردى دامىتۋىمىز قاجەت. بيزنەس-فورۋمدى وتكىزۋدەگى باستى ماقساتىمىز سىزدەرگە وبلىسىمىزدىڭ مۇمكىندىكتەرىن تاعى ءبىر مارتە پاش ەتىپ، ارىپتەستىگىمىزدى ودان ارمەن جالعاستىرۋ. ايماقتار نەعۇرلىم ءبىر-بىرىمەن جۇمىلا جۇمىس ىستەسە، حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى دا ارتا تۇسپەك، دەگەن وبلىس اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ شىعىس قازاقستاندا كاسىپكەرلىكتى دامىتۋعا كەدەرگى كەلتىرەتىن ءتۇرلى باسى ارتىق قۇجاتتاردى ازايتۋ بويىنشا قاناتقاقتى جوبانىڭ جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقانىن دا اتاپ كورسەتتى. بۇدان سوڭ ايماق باسشىسى قالا اكىمدىگىنە شاقىرتۋلارى ءۇشىن العىسىن ايتىپ، جينالعاندارعا وبلىسىمىزدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق كورسەتكىشتەرى، الەۋەتى تۋرالى، ايماقتاعى اۋىل شارۋاشىلىعى، تۋريزم سالالارى بويىنشا قولعا الىنعان تىڭ جوبالار جايىندا كەڭىنەن باياندادى.
ەل ايماقتارىنىڭ ءوزارا ىقپالداستىعى اياسىنداعى اتالمىش فورۋم بارىسىندا وبىسىمىزدان وندىرىسشىلەر مەن كاسىپكەرلەر قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى يۋري شۆايچەنكو، «سەماز» كاسىپورنىنىڭ باسشىسى اسەمحان دوسقوجانوۆ، «كمك» حولدينگىنىڭ باس ديرەكتورى كيريلل پولسكي ءسوز سويلەدى، ولار ءوز جوبالارىن تانىستىرىپ، الماتىلىق ىسكەر ازاماتتاردى ارىپتەستىككە شاقىردى.
ءوڭىر جەتىستىكتەرىنىڭ كورمەسىنە شىعىستان 50 جەكە كاسىپكەر مەن 25 ءىرى ءوندىرىس ورنىنىڭ وكىلدەرى قاتىستى، اتاپ ايتار بولساق، «ازيا اۆتو» اق، «سەمەي اسبەست تسەمەنت بۇيىمدارى زاۋىتى» جشس، «بۇقتىرما تسەمەنت كومپانياسى» اق، «قازاقتسەمەنت» جشس، «فاۆوريت» جشس، «سزنپ-پرومسەرۆيس» جشس، «قاراجىرا لتد» جشس، «يادرولىق تەحنولوگيالار پاركى» اق، «ماي» اق جانە باسقالار.
وسى كۇنى-اق ەكى ايماق كاسىپورىندارى اراسىندا 15 ميلليارد تەڭگەنىڭ ون شاقتى كەلىسىمشارتى جاسالدى. ونىڭ ىشىندە 10 ميلليارد تەڭگەنىڭ ەكى كەلىسىمىنە وبلىس اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆتىڭ جانە الماتى قالاسىنىڭ اكىمى احمەتجان ەسىموۆتىڭ قاتىسۋىمەن قول قويىلدى. ولار الماتىلىق «تەمىربەتون-1» جشس مەن سەمەي تسەمەنت زاۋىتى اراسىندا جانە الماتىلىق «اقساي-نان» مەن شىعىس قازاقستان ۇن تارتۋ كومبيناتى اراسىندا جاسالعان مەموراندۋمدار. «اقساي-نان» الماتىنىڭ جارتىسىن نان ونىمدەرىمەن قامتيدى، ولار ەندى شىعىستىڭ ۇنىن تۇتىناتىن بولادى.
ء بىز سەمەيدىڭ تسەمەنت زاۋىتىمەن بەس جىلدان بەرى جۇمىس ىستەپ كەلەمىز، كاسىپورىننىڭ ءونىمىنىڭ ساپاسى جانە ولاردىڭ تەز جەتكىزىلۋى كوڭىلىمىزدەن شىعادى، وسى ءتيىمدى ىنتىماقتاستىقتى ودان ءارى وركەندەتۋگە مۇددەلىمىز، دەيدى «تەمىربەتون-1» سەرىكتەستىگىنىڭ باس ديرەكتورى مۇرات بيسكۋلتانوۆ.
«فاۆوريت» سەرىكتەستىگى جۇقا تاقتاي شىعاراتىن ەلىمىزدەگى جالعىز كاسىپورىن. ولار ەندى اعاش قالدىقتارىنان ءتىس شۇقىعىشتار شىعارۋدى قولعا الماق، مۇنداي قاجەتتى بۇيىمدى ەلىمىزدە ەشكىم وندىرمەيدى ەكەن، جوبا قۇنى 22,8 ميلليون تەڭگە. ءوندىرىس ورنىنىڭ مەنەدجەرى ناتاليا اگافونوۆانىڭ ايتۋىنشا، كاسىپورىن مۇندا ءوز ونىمدەرىن وتكىزەتىن جاڭا نارىق تابۋ ءۇشىن كەلىپ وتىر. ناتيجەلەرى دە جوق ەمەس. ولار بيىل الماتىدا ورنالاسقان «قازاقستان تەمىر جولى» كومپانياسىنىڭ بولىمشەسىنە 66 ميلليون تەڭگەنىڭ، ال الماتى ۆاگون جوندەۋ زاۋىتىنا 47 ميلليون تەڭگەنىڭ دايىن ءونىمىن، نەگىزىنەن تاقتايلار مەن فانەرانىڭ بىرنەشە تۇرلەرىن ساتىپتى. فورۋم بارىسىندا ولار اتالمىش كاسىپورىنمەن ۇزاقمەرزىمدى كەلىسىمدەر جاساسىپ، وزدەرىنە جاڭا سەرىكتەستەر تاپتى.
ارينە، مىنا كورمەگە قاتىسىپ وتىرعان كاسىپورىندار وڭىردەگى بارلىق ونەركاسىپ ورىندارىنىڭ شاعىن عانا بولىگى. شىعىس قازاقستاننىڭ جالپى ايماقتىق ءونىمى قازىر 1 تريلليون 300 ميلليارد تەڭگەگە جاقىنداپ كەلەدى. بىزدە ءوندىرىستىڭ بارلىق دەرلىك سالاسى بار جانە ولار قارقىندى دامۋدا. ەندىگى مىندەت سولار شىعارعان ءونىمدى وتكىزۋ، وزگە وڭىرلەرمەن بىرلەسكەن كاسىپورىندار قۇرىپ، ورتاق جوبالاردى قولعا الۋ، ينۆەستيتسيا تارتۋ. اسىرەسە، ءبىز الماتى، پاۆلودار جانە قاراعاندى وبلىستارىمەن، سونىمەن قاتار الماتى شاھارىمەن وڭىرارالىق ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋعا دەن قويىپ وتىرمىز، دەدى وبلىستىق كاسىپكەرلىك جانە يندۋستريالىق-يننوۆاتسيالىق دامۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى شاكارىم بۇقتىعۇتوۆ.
كورمەگە كەلگەن جەرگىلىكتى كاسىپورىن وكىلدەرى مەن ىسكەر ازاماتتار وبلىسىمىزدىڭ وندىرىستىك ورىندارىنا، تاۋارلارىنا جانە بىزدەگى ىسكە اسىرىلىپ جاتقان ىرگەلى جوبالارعا اسقان قىزىعۋشىلىق تانىتتى. اتالمىش بيزنەس-فورۋمنىڭ الەۋەتى زور ءوڭىر ەكى اراسىنداعى ءوزارا ءتيىمدى قارىم-قاتىناستارعا سونى سەرپىن بەرىپ، كەلەشەگى كەمەل شارالاردىڭ باستاۋى بولعانى انىق.
بۇگىن شىعىس قازاقستاننىڭ اۋىلشارۋاشىلىق تاۋارلارى جارمەڭكەسى ءوتىپ، وڭىردەن شىققان زيالى قاۋىممەن، سپورتشىلارمەن، ستۋدەنتتەرمەن كەزدەسۋلەر، ونەر شەبەرلەرىنىڭ كونتسەرتى بولادى.
اباي-اقپارات