اقىرىس سەيتقازى. قازاق بوكسىنداعى توقىراۋ ۇزاققا سوزىلماۋى كەرەك
قازاق بوكسشىلارى ميلانداعى بىرىنشىلىكتى التىنسىز اياقتادى! 11 بوكسشىدان جارتىلاي فينالعا جالعىز جەتكەن سەرىك ساپيەۆ ءوز ەلىندە دە اسا تانىلا قويماعان اندرەي زامكوۆويدان جەڭىلىپ، الەمدى ءۇشىنشى رەت باعىندىرۋ باقىتىنان ايىرىلدى. ارينە، كۇللى الەمدى ەكى رەت كۇشىمەن مويىنداتىپ، قازاقتىڭ تۋىن تومەن تۇسىرمەگەن سەرىككە ەش رەنىش جوق. ال كۋبامەن قۇيرىق تىستەسىپ،ورىستاردىڭ دا تىزەسىن دىرىلدەتىپ، ازيانىڭ الدى بولىپ جۇرگەن قازاقستان قۇراماسىنىڭ بىرىنشىلىكتى جالقى قولامەن قورىتىندىلاۋى ءبىز كۇتكەن ناتيجە ەمەس. كەمىندە ءبىر التىن الامىز دەپ جۇرگەندە، وزبەك پەن موڭعولدىڭ شاڭىنا ىلەسە الماعانىمىز بۇل سالاعا وزگەرىس پەن جاڭارتۋ كەرەك ەكەنىنە ايقىن دالەل بولعانداي. 2008 جىلى كۋبا قۇراماسى وليمپيادا التىنىنسىز قالعاندا بارشا جۇرت ولاردىڭ كەلەشەگى كەمەل ەكەنىنە سەنگەن.ايتقانداي-اق بولدى، ىلە-شالا ماسكەۋدە وتكەن الەم كۋبوگىندا ولار بار مەدالدى جيناپ السا، بۇگىن اقتىق ايقاسى وتەتىن بىرىنشىلىكتە دە باستارىنان باق تايماعانىن دالەلدەپ باعۋدا. ءبىزدىڭ جاعداي دا وسىعان ۇقساس. ءتول مەكتەبى مەن جەڭىستى ءداستۇرى قالىپتاسقان قازاق بوكسىنداعى بۇل توقىراۋ ۇزاققا سوزىلماۋى ءتيىس. ول ءۇشىن باپكەرلەر قۇرامى اۋىسىپ، شىن تالانتتار سۇرىپتالىپ الىنۋ كەرەك. سونىمەن، ءبىزدىڭ قۇراماعا نە جەتپەدى؟ نەلىكتەن الەم چەمپيوناتىنان التىنسىز قايتتىق؟ كوكەيتەسكەن وسى ساۋالدارىمىزدى كولدەنەڭ توسىپ ءبىزدىڭ ءبىراز ازاماتتاردى مازالاۋىمىزعا تۋرا كەلدى.
قازاق بوكسشىلارى ميلانداعى بىرىنشىلىكتى التىنسىز اياقتادى! 11 بوكسشىدان جارتىلاي فينالعا جالعىز جەتكەن سەرىك ساپيەۆ ءوز ەلىندە دە اسا تانىلا قويماعان اندرەي زامكوۆويدان جەڭىلىپ، الەمدى ءۇشىنشى رەت باعىندىرۋ باقىتىنان ايىرىلدى. ارينە، كۇللى الەمدى ەكى رەت كۇشىمەن مويىنداتىپ، قازاقتىڭ تۋىن تومەن تۇسىرمەگەن سەرىككە ەش رەنىش جوق. ال كۋبامەن قۇيرىق تىستەسىپ،ورىستاردىڭ دا تىزەسىن دىرىلدەتىپ، ازيانىڭ الدى بولىپ جۇرگەن قازاقستان قۇراماسىنىڭ بىرىنشىلىكتى جالقى قولامەن قورىتىندىلاۋى ءبىز كۇتكەن ناتيجە ەمەس. كەمىندە ءبىر التىن الامىز دەپ جۇرگەندە، وزبەك پەن موڭعولدىڭ شاڭىنا ىلەسە الماعانىمىز بۇل سالاعا وزگەرىس پەن جاڭارتۋ كەرەك ەكەنىنە ايقىن دالەل بولعانداي. 2008 جىلى كۋبا قۇراماسى وليمپيادا التىنىنسىز قالعاندا بارشا جۇرت ولاردىڭ كەلەشەگى كەمەل ەكەنىنە سەنگەن.ايتقانداي-اق بولدى، ىلە-شالا ماسكەۋدە وتكەن الەم كۋبوگىندا ولار بار مەدالدى جيناپ السا، بۇگىن اقتىق ايقاسى وتەتىن بىرىنشىلىكتە دە باستارىنان باق تايماعانىن دالەلدەپ باعۋدا. ءبىزدىڭ جاعداي دا وسىعان ۇقساس. ءتول مەكتەبى مەن جەڭىستى ءداستۇرى قالىپتاسقان قازاق بوكسىنداعى بۇل توقىراۋ ۇزاققا سوزىلماۋى ءتيىس. ول ءۇشىن باپكەرلەر قۇرامى اۋىسىپ، شىن تالانتتار سۇرىپتالىپ الىنۋ كەرەك. سونىمەن، ءبىزدىڭ قۇراماعا نە جەتپەدى؟ نەلىكتەن الەم چەمپيوناتىنان التىنسىز قايتتىق؟ كوكەيتەسكەن وسى ساۋالدارىمىزدى كولدەنەڭ توسىپ ءبىزدىڭ ءبىراز ازاماتتاردى مازالاۋىمىزعا تۋرا كەلدى.
بولات ءجۇمادىلوۆ، وليمپيادا ويىندارىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرى، الەم چەمپيونى:
تالانتتار شىعادى تالاي...
راس، اپپەنين تۇبەگىنە اتتانعان ءبىزدىڭ قۇراما شىن مانىندە ءالسىز ەدى. مارتەبەسى بيىك باسەكەلەردە بۇرىن-سوڭدى ەل نامىسىن قورعاپ كورمەگەن بوكسشىلاردىڭ تىسققاقان شەبەرلەرمەن بەتپە-بەت جۇزدەسىپ، تاجىريبە ازدىعىنان جەڭىلىسكە ۇشىراۋى زاڭدى دا. بىراق، تالانتتى جاستاردىڭ ءوسىپ كەلە جاتقانىن جوققا شىعارۋعا بولمايدى. كەلەشەككە سەنۋىمىز كەرەك. الەم چەمپيوناتىندا التىن المادىق، ەندى قازاق بوكسى قۇرىپ-ءبىتتى، بولاشاعى جوق دەگەن جاڭساق پىكىردەن اۋلاق بولعان وتە دۇرىس شەشىم. قازاق جۇدىرىعىنىڭ قۇدىرەتىن تانىتاتىن تالانتتار شىعادى ءالى.
ەركەبۇلان شىناليەۆ، الەم بىرىنشىلىگى مەن وليمپيادا ويىندارىنىڭ قول جۇلدەگەرى:
قۇراماعا قايتا ورالامىن...
الەم بىرىنشىلىگىندە جەڭىلۋىمىزدىڭ باستى سەبەبى - قۇرامانىڭ جاستارمەن تولىعىپ جاڭارۋى. سەرىك ساپيەۆ پەن قانات ءابۋتالىپوۆ قانا شوقتىعى بيىك، شىن مىقتىلار جينالاتىن سايىستاردىڭ ءدامىن تاتقاندار. جاس بوكسشىلارعا ەڭ الدىمەن تاجىريبە جەتىسپەدى. ميلانداعى باسەكەدە ولار ۇلكەن ساباق الدى دەپ ويلايمىن. مەن جاتتىعۋ جۇمىستارىنا ەندى كىرىسكەلى جاتىرمىن. ءبىراز ءۇزىلىس الدىم، ەندى ۇلتتىق قۇراماعا قايتا ورالماق ويىم بار.
جاندوس ايتبايۇلى، «حابار» ارناسىنىڭ سپورت شولۋشىسى:
باپكەرلەردىڭ ءبارى ورنىن بوساتسىن...
التىنسىز قالعانىمىز ۇيات بولدى. بۇل جەردە سەرىككە ەش كىنا ارتۋعا بولمايدى، سەبەبى، قارسىلاسىنىڭ بويى مەن قولدارى ۇزىن. بۇرىن ەش جەردە كورىنبەگەن، دەمەك ەكى دۇركىن الەم چەمپيونىن ابدەن زەرتتەپ الدى. الىستان سوققى جۇمساماي، قويان-قولتىق ۇرىسقا بارۋ كەرەك ەدى ساپيەۆكە. ميلانداعى ساتسىزدىكتەن كەيىن باپكەرلەر قۇرامى تولىعىمەن اۋىسۋى كەرەك، ايتپەسە، بوكستان ىلگەرى باسۋشىلىق بايقالمايدى. جاستاردىڭ تاجىريبەسى جوق، پسيحولوگيالىق تۇرعىدان دايىن بولمادى دەپ اقتالا بەرگەنشە، پسيحولوگتارمەن جۇمىس ىستەگەن الدەقايدا ءتيىمدى بولار ما ەدى؟! «اۋىرىپ ەم ىزدەگەنشە، اۋىرمايتىن جول ىزدەگەن» دۇرىس قوي.
باۋىرجان الىقوجا، بوكس جانكۇيەرى:
«ايبا-دا ادامىمىز بولسا، شىركىن!»
سەرىك جەڭىلگەندە جانىم كۇيىپ كەتتى دەسەم وتىرىك ەمەس. قازاق بوكسشىلارى بىرىنەن سوڭ ءبىرى قاتاردان شىعىپ قالعاندا ءىشىم كۇيدى. ءبىر جاعىنان تورەشىلەر دە بۇرا تارتىپ، كەسە-كولدەنەڭ جاتىپ الدى جولعا. ايتپەسە، رۋستام سىۆاەۆتىڭ اياق الىسى تىم جاقسى ەدى. وزبەكتەر وزدى، ويتكەنى ايبا-دا ادامدارى بار. بىزگە دە جوعارىدان ادام سايلاۋ كەرەك، ايتپەسە الىسقا بارمايمىز. سونسوڭ، ارينە باپكەرلەردى ورنىنان الۋ كەرەك. بەيجىڭدە جالعىز التىن بولسا دا، جوعارى ماراپات بولدى عوي. ال، ميلاننان ەش ناتيجەسىز ورالدىق. قازاق بوكسىنىڭ قارقىنى قۇر قولامەن ولشەنبەۋى كەرەك.
اباي-اقپارات.