«وتباسى جانە بالا قۇقىعى»
باسقۇدىق اۋىلىنداعى №9 ورتا مەكتەپتە مۇنايلى اۋ-داندىق «ازاماتتىق باستاما» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ باستاماسىمەن «وتباسى جانە بالا قۇقىعى» تاقىرىبىندا سۇحبات الاڭى ۇيىمداستىرىلدى.
سۇحبات الاڭىنىڭ ماقسا-تى-ءجاسوسپىرىم قىلمىسىنىڭ ءورشۋ كەزەڭدەرىنە جانە سەبەپتەرىنە تالداۋ جاساي وتىرىپ، مۇددەلى تاراپتاردىڭ ىنتىماقتاستىعىن نىعايتۋ، اتا-انالارعا بالالاردىڭ ءوز قۇقىقتارىن قورعاۋ جانە مىندەتتەرىن دۇرىس اتقارۋعا كەڭەس بەرۋ.
اتالمىش شاراعا سەلولىق وكرۋگ اكىمىنىڭ ورىنباسارى م.جۇماباەۆ، اۋداندىق ءبىلىم ءبولىمىنىڭ باسشىسى ب.كەزباەۆ، اۋداندىق ىشكى ىستەر ءبولىمىنىڭ كامەلەتكە تولماعاندار جونىندەگى اعا ينسپەكتورى، پوليتسيا كاپيتانى ج.سارباسوۆا، وبلىستىق بالالار قۇقىعىن قورعاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى ب.الىبەكوۆا ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار، بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى جانە اتا-انالار، وقۋشىلار قاتىستى.
جيىندا «مۇنايلى اۋدان-دىق ازاماتتىق باستاما» قوعامدىق بىرلەستىگى تاراپىنان بىرقاتار ۇسىنىستار ايتىلدى. ولار جەرگىلىكتى اتقارۋشى بيلىككە، وسى ماسەلەمەن اينالىساتىن مەكەمەلەرگە جانە ازاماتتىق قوعام ينستيتۋتتارىنا، باق-قا وتباسى قۇن-دىلىقتارى مەن سالت-ءداستۇردى ناسيحاتتاۋ جانە ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن بەلسەندى جۇرگىزۋ، اتا-انالاردىڭ بالالارى-نىڭ جاساعان قىلمىسى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىگىن كۇشەيتۋ، اكىمشىلىك جانە قىلمىستىق جا-ۋاپكەرشىلىككە تارتۋعا دەيىن بارۋ، ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ ازاماتتىق قوعام ينستيتۋتتارىمەن بىرلەسىپ، بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋعا بەلسەندى اتسالىسۋى قاجەت ەكەنىن العا تارتتى.
باسقۇدىق اۋىلىنداعى №9 ورتا مەكتەپتە مۇنايلى اۋ-داندىق «ازاماتتىق باستاما» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ باستاماسىمەن «وتباسى جانە بالا قۇقىعى» تاقىرىبىندا سۇحبات الاڭى ۇيىمداستىرىلدى.
سۇحبات الاڭىنىڭ ماقسا-تى-ءجاسوسپىرىم قىلمىسىنىڭ ءورشۋ كەزەڭدەرىنە جانە سەبەپتەرىنە تالداۋ جاساي وتىرىپ، مۇددەلى تاراپتاردىڭ ىنتىماقتاستىعىن نىعايتۋ، اتا-انالارعا بالالاردىڭ ءوز قۇقىقتارىن قورعاۋ جانە مىندەتتەرىن دۇرىس اتقارۋعا كەڭەس بەرۋ.
اتالمىش شاراعا سەلولىق وكرۋگ اكىمىنىڭ ورىنباسارى م.جۇماباەۆ، اۋداندىق ءبىلىم ءبولىمىنىڭ باسشىسى ب.كەزباەۆ، اۋداندىق ىشكى ىستەر ءبولىمىنىڭ كامەلەتكە تولماعاندار جونىندەگى اعا ينسپەكتورى، پوليتسيا كاپيتانى ج.سارباسوۆا، وبلىستىق بالالار قۇقىعىن قورعاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى ب.الىبەكوۆا ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار، بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى جانە اتا-انالار، وقۋشىلار قاتىستى.
جيىندا «مۇنايلى اۋدان-دىق ازاماتتىق باستاما» قوعامدىق بىرلەستىگى تاراپىنان بىرقاتار ۇسىنىستار ايتىلدى. ولار جەرگىلىكتى اتقارۋشى بيلىككە، وسى ماسەلەمەن اينالىساتىن مەكەمەلەرگە جانە ازاماتتىق قوعام ينستيتۋتتارىنا، باق-قا وتباسى قۇن-دىلىقتارى مەن سالت-ءداستۇردى ناسيحاتتاۋ جانە ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن بەلسەندى جۇرگىزۋ، اتا-انالاردىڭ بالالارى-نىڭ جاساعان قىلمىسى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىگىن كۇشەيتۋ، اكىمشىلىك جانە قىلمىستىق جا-ۋاپكەرشىلىككە تارتۋعا دەيىن بارۋ، ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ ازاماتتىق قوعام ينستيتۋتتارىمەن بىرلەسىپ، بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر كوزقاراسىن قالىپتاستىرۋعا بەلسەندى اتسالىسۋى قاجەت ەكەنىن العا تارتتى.
ماڭعىستاۋ وبلىستىق «بالالار قۇقىعىن قورعاۋ» باس-قارماسىنىڭ باسشىسى بالنۇر الىبەكوۆا: «وتباسىندا جەتكىنشەك ەر بالانى تاربيەلەۋ – بۇل قاراپايىم ەمەس ماڭىزدى جانە جاۋاپكەرشىلىكتى تالاپ ەتەتىن ۇلكەن ءىس. وسى تۇستا اتا-انا ولاردىڭ جان دۇنيەسىن ءتۇسىنىپ، دەر كە-زىندە باعىت-باعدار كورسەتسە، بۇل ولاردىڭ بالا تاربيەسىن-دەگى تاپقىرلىعى بولىپ سانالادى. ەر بالا بويىندا بولىپ جاتقان كەز كەلگەن وزگەرىستەردى ەسكەرىپ، اتا-انا بالامەن جۇرگىزەتىن تالىمدىك، تاربيەلىك ىستەردى ولاردىڭ بارلىق قىرىنان زەرتتەي، ىشكى «مەنىنە» اسەر ەتەتىندەي ەشقانداي ءىس-ارەكەتكە بارماي، جاقىن دوسىنداي اقىل-كەڭەس بەرە وتىرىپ جۇرگىزۋى قاجەت. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ەگەر ءسىزدىڭ بالاڭىزدىڭ ومىردە بەلگىلى دەڭگەيدە جەتىستىككە جەتۋىن قالاساڭىز، جەكە تۇلعا رەتىندە، مامان رەتىندە اشىلۋىنا كومەك بەرۋ قاجەت. بۇل اتا-انا ءۇشىن، بالالار ءۇشىن جانە قوعام ءۇشىن وتە ءتيىمدى»،- دەپ اتاپ ءوتتى.
– جەتكىنشەكتەردىڭ قىل-مىسقا ۇرىنۋ سەبەپ-سالدارى ءار ءتۇرلى. سولاردىڭ نەگىزگىلەرىنە توقتالىپ وتسەك. الدىمەن وتباسىنداعى بەرەكەسىزدىك، اتا-انانىڭ ماسكۇنەمدىككە سالىنىپ، باسقا دا جاعىمسىز قىلىقتارعا جول بەرۋى بالا تاربيەسىنە كەرى اسەر ەتىپ، ونىڭ مىنەز-قۇلقىنا تەرىس اسەر ەتەدى.
كامەلەتكە تولماعانداردىڭ جوعارىدا كورسەتىلگەندەي قىلمىستىق ارەكەتتەرگە بارۋىنا نەگىزىنەن ولاردىڭ الەۋمەتتىك-تۇرمىستىق جاعدايلارىنىڭ تومەن بولۋى مەن اتا-انا تاربيەسىنىڭ جوقتىعى، كۇندىز-ءتۇنى كوگىلدىر ەكراننان توقتاۋسىز بەرىلىپ جاتقان قاتىگەزدىكتى ۋاعىزدايتىن شەتەل فيلمدەرىنىڭ جاسوسپىرىمدەر ساناسى-نا ىقپال ەتكەنى ءسوزسىز. سونىڭ ناتيجەسىندە جاستار مەن جاسوسپىرىمدەر اراسىنان نەبىر جان-تۇرشىگەرلىك قاتىگەزدىكتەر بوي كوتەرۋدە. بۇعان اتا-انالار مەن مەكتەپ وقىتۋشىلارىنىڭ بالا تاربيەسىنە سەلقوستىقپەن قاراۋى دا جول بەرگەنى اقيقات.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تۋرالى كودەكسىنىڭ 113,114-باپتارى بويىنشا كامەلەتكە تولماعاندارعا الكوگول ىشىمدىكتەرىن، تەمەكى جانە تەمەكى بۇيىمدارىن ساتۋعا تىيىم سالىنادى. الايدا، بۇل تالاپتىڭ بۇزىلۋىنا جول بەرۋشىلەردى كەزدەستىرۋگە بولادى،- دەدى اۋ-داندىق ىشكى ىستەر ءبولىمىنىڭ كامەلەتكە تولماعاندار ءىسى جونىندەگى اعا ينسپەكتورى ج.سارباسوۆا.
سونداي-اق، شارانىڭ سوڭىندا اتا-انالار مەن وقۋشىلار تاراپىنان ءار ءتۇرلى ماسەلەگە بايلانىستى سۇراقتار قويىلىپ، ءتيىستى جاۋاپتار بەرىلدى.
Abai.kz