بۇگىن ءماجىلىس وتىرىسىندا «AMANAT» فراكتسياسىنىڭ دەپۋتاتى جارقىنبەك امانتايۇلى قر پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى تامارا دۇيسەنوۆا مەن قر ىشكى ىستەر ءمينيسترى ەرجان سادەنوۆءتىڭ اتىنا دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى.

دەپۋتاتتىق ساۋالدا مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ اراسىندا ناسىباي قولدانۋدىڭ كەڭ ەتەك الىپ بارا جاتقانىنا توقتالادى.

«بۇل دەپۋتاتتىق ساۋالدا كوتەرىلەتىن ماسەلە ەمەس ەدى. الايدا 4-5 سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ ەش كەدەرگىسىز ناسىباي اتىپ جۇرگەنىن كورىپ، ەرىكسىز دابىل قاعۋعا ءماجبۇرمىز.

زاڭدا شەكتەۋ قويىلعانىنا قاراماستان، بۇل زياندى زات ساۋدا ورىندارىندا، بازارلار مەن دۇكەندەردە بالا دەپ، جاس دەپ قاراماي، ەركىن ساتىلۋدا. باعاسى دا قولجەتىمدى، ال زيانى شاش ەتەكتەن. ونىڭ ۇستىنە، بۇگىندە فورماسىن وزگەرتىپ، كادىمگى قالتاشاداعى شاي سەكىلدى قوراپتاپ، شاقشالاپ، تۇرلەندىرىپ ۇسىنۋدا. «جەۆاتەلنىي تاباك»، «سنيۋس»، «شايبا» دەگەن اتاۋلارمەن تارالۋدا.

ناسىباي – نە مادەنيەتكە، نە ادەپكە، نە گيگيەناعا ساي كەلمەيتىن جيىركەنىشتى قالدىقتاردان جاسالاتىن زات. وكىنىشكە قاراي، بۇرىن ونى تەك ۇلكەن ادامدار اتاتىن بولسا، قازىرگى كەزدە مۇنىمەن بالعىن جاستار، ءتىپتى بولاشاق انا بولار قىزدار دا اۋەستەنەتىن بولعان. ولاردىڭ سانى جىل سايىن ارتۋدا»، - دەيدى دەپۋتات.

بۇعان قوسا، ەل ءۇمىت كۇتىپ وتىرعان سپورتشى جاستار اراسىندا دا بۇل كەرى ادەتتىڭ قالىپتى جاعدايعا اينالعانىنا توقتالادى.

«كەيبىر دەرەكتەر بويىنشا، حالىقتىڭ 10 پايىزدان استامى ناسىبايدى قولدانادى ەكەن. ەڭ قاۋىپتىسى – ونىڭ قۇرامىندا قانداي ۋلى زاتتاردىڭ بار ەكەنىنىڭ بەلگىسىز بولۋى.

ادەتتە، ونىڭ قۇرامىندا حيميالىق زاتتار، اك، سەكسەۋىل، ارشا، توبىلعى اعاشتارىنىڭ كۇلى بولادى. ۋىتىن ارتتىرۋ ءۇشىن تاۋىقتىڭ ساڭعىرى، تۇيەنىڭ تەزەگى دە قوسىلادى ەكەن. ناسىبايدى مۇقيات زەرتتەگەن ماماندار بۇدان بولەك، وعان ەسىرتكى مەن پسيحوتروپتى زاتتاردىڭ دا قوسىلعانىن انىقتاعان. بۇلاردىڭ تۇتىنعان ادامدى تەز تاۋەلدىلىككە ۇشىراتاتىنى ءسوزسىز.

شۆەد عالىمدارى دا بۇعان زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، ناسىبايدىڭ قۇرامىنان حروم، نيكەل، كادمي، قورعاسىن، كۇشالا سەكىلدى حيميالىق زاتتاردى تاپقان. بۇلاردىڭ بارلىعى دا قالىپتى مولشەردەن الدەقايدا ارتىق بولعان.

ەلىمىزدىڭ دارىگەرلەرى ناسىباي اتۋدىڭ ادامدى تاۋەلدىلىككە ۇشىراتۋمەن قاتار، ءتۇرلى اۋرۋلارعا دا دۋشار ەتەتىنىن ايتادى. ءتىپتى ول قاتەرلى ىسىككە، ۇرپاقسىزدىققا اپاراتىنى عىلىمي دالەلدەنگەن.

قازاق ونكولوگيا جانە راديولوگيا عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتى ماماندارىنىڭ ايتۋىنشا، ناسىباي تۇتىنۋ اۋىز قۋىسىنىڭ قاتەرلى ىسىگىنىڭ دامۋىنا اكەلەدى ەكەن. ولار سوڭعى كەزدەرى ناسىبايدىڭ سالدارىنان قاتەرلى ىسىككە شالدىققاندار اراسىندا جاستاردىڭ كوبەيىپ كەتكەنىن جەتكىزدى.

سوندىقتان ەلدى ۋلاپ وتىرعان بۇل قاتەرلى دەرتتى اۋىزدىقتاپ، ونىڭ تارالۋىنا مۇلدەم توسقاۋىل قويۋ قاجەت»، - دەيدى ءماجىلىس دەپۋتاتى.

ودان ءارى: «اتاپ وتكەنىمىزدەي، ەلىمىزدە ناسىبايعا زاڭ جۇزىندە شەكتەۋ قويىلعانىمەن، ورىندالۋىندا وسالدىق تانىتىپ وتىرمىز.

ماسەلەن، ناسىباي ساۋداسىمەن ۇستالعاندارعا اۋەلى ەسكەرتۋ جاسالىپ، كەيىننەن نەبارى 5 ايلىق ەسەپتى كورسەتكىش مولشەرىندەگى ايىپپۇل سالىنادى ەكەن. ال شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلەرگە سالىناتىن ايىپپۇل مولشەرى – 20 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش قانا. ساۋداگەرلەر مۇنى شىبىن شاققان قۇرلى كورمەي وتىر.

سوندىقتان ۇلت دەنساۋلىعىنا نۇقسان كەلتىرەتىن، ۇرپاعىمىزدى ۋلايتىن، قازاققا جات ادەتتەن ارىلۋىمىز كەرەك. ارنايى ورگاندار ساۋدا ورىندارىنا قاتىستى شەشىم شىعارىپ، جاس ۇرپاقتى ۋلاپ وتىرعاندارعا قاتىستى كەشەندى شارا قابىلداۋى ءتيىس.

كەزىندە جات ەلدىڭ «نوسوۆوي» دەگەن سوزىنەن «ناسىبايعا» اينالىپ، قولدانىسقا ەنگەن بۇل زياندى ادەت تۋرالى بابالارىمىز بىلاي دەگەن ەكەن:

«جىگىتتەر، اتپاڭىزدار ناسىبايدى،
ناس اتساڭ لاس بولارسىڭ باسىبايلى».

ەندەشە، بەسىكتەن بەلى شىقپاعان جاس بۋىندى لاس ادەتتەن قورعايىق!»، - دەپ دابىل قاعادى.

Abai.kz