الەمدەگى نوسەر جاۋىن-شاشىن جيىلىگى 30 پايىزعا ارتقان
رەسەي كليماتولوگى الەكسەي كوكورين قازاقستان مەن رەسەيدە بولىپ جاتقان سۋ تاسقىنىنا قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى. بۇل تۋرالى Abai.kz ينفورمبيۋرو پورتالىنا سىلتەمە جاساپ، حابارلايدى.
كليماتولوگتىڭ ايتۋىنشا، جاھاندىق جىلىنۋ پروتسەسى الەمنىڭ قۇرعاق بولىكتەرىندە الدەقايدا جىلدام ءجۇرىپ جاتىر. مۇنداي جاعدايدا وڭىردە جاۋىن-شاشىن كوبەيگەنىمەن، قۇرعاق ايماقتار ودان سايىن قۇرعاي تۇسەدى.
"قازىر جەر شارىنىڭ بارلىق بولىگىندە جاھاندىق جىلىنۋ بولىپ جاتقانىن بىلەسىز. اسىرەسە، جەردىڭ قۇرعاق بولىكتەرىندە جىلىنۋ پروتسەسى كوبىرەك بايقالىپ وتىر. مەنىڭ ويىمشا، بۇل پروتسەسس قازاقستاندا ەكى ەسە قاتتى ءجۇرىپ جاتىر. جەر شارىنىڭ كوپ جەرىن مۇحيتتار الىپ جاتقاندىقتان، جاۋىن-شاشىن كوپ. تەمپەراتۋرانىڭ گرادۋسى كوتەرىلگەن سايىن جاۋىن-شاشىن مولشەرى دە بىرنەشە پايىزعا وسەدى. مۇنداي كەزدە تەك جاۋىن-شاشىن كوبەيىپ قويماي، قۇرعاق ايماقتار ودان سايىن قۇرعاي تۇسەدى. مىسال رەتىندە افريكا، ورتا ازيا مەن جەرورتا تەڭىزى ماڭىنداعى ەلدەردى ايتۋعا بولادى. قازاقستان تۋرالى ايتار بولساق، ونىڭ وڭتۇستىك بولىگىندە قۇرعاقشىلىق بايقالادى", – دەدى الەكسەي كوكورين.
ونىڭ بولجامى بويىنشا، الەم كومىرتەگى بەيتاراپتىعىنا جەتپەگەن جاعدايدا جىلۋ تولقىندارى 3 ەسە كوبەيەدى.
"XIX عاسىردا 10 جىلدا ءبىر رەت قاتتى جاۋعان جاۋىن-شاشىن قازىر 30 پايىزعا جيىلەگەن. ارينە، بۇل كورسەتكىش بارلىق جەردە بىردەي ەمەس، ءبىر جەردە 30 پايىز، ءبىر جەردە 50, تاعى ءبىر جەردە 7 پايىز بولۋى مۇمكىن. جالپى العاندا، جاۋىن-شاشىن بۇرىنعىعا قاراعاندا جيىلەگەنىن ايتىپ وتىرمىن. دەسە دە، ونىڭ مولشەرى ون ەسە وسپەيدى، بۇكىل الەمدى سۋ باسىپ كەتپەيدى. دەگەنمەن، مەملەكەتتەر قازىر بولىپ جاتقان جاعدايدان قورىتىندى شىعارىپ، ساباق العان دۇرىس", – دەدى كليماتولوگ.
Abai.kz