6 قازان ەلىمىزدە اەس قۇرىلىسى جونىندەگى جالپىحالىقتىق رەفەرەندۋم وتەدى. پرەزيدەنت توقاەۆ پارمەن بەرىپ، قازاقستان قوعامى ءۇشىن اسا ماڭىزعا يە وسى ەلەكتورالدى پروتسەسس وتەتىن بولىپ بەكىتىلدى.

اەس قۇرىلىسىنا قاتىستى قوعام پىكىرى ءارتۇرلى. ونى جاقتاۋشىلار دا، وعان قارسىلار دا بار جانە تاراپتار ءوز پىكىرلەرىن قوعام تالقىسىنا اشىق سالۋدا. دەسە دە، «اەس قۇرىلىسى تۋرالى شەشىمدى رەفەرەندۋم ارقىلى، حالىق پىكىرىمەن ساناسا وتىرىپ قابىلدايمىز»، - دەگەن ساياسي بيلىك ماڭىزدى ساياسي ناۋقاندى باستاپ كەتتى.

كەز كەلگەن ساياسي ناۋقاننىڭ تاعى ءبىر اجىراماس بولىگى – تاۋەلسىز باقىلاۋشىلار ەكەنى انىق. تاۋەلسىز باقىلاۋشىسىز وتكەن سايلاۋدى زاڭدى، ادىلەتتى ءارى شىنايى دەپ ايتۋعا بولمايدى.

رەفەرەندۋمعا بايلانىستى ەل بويىنشا باقىلاۋشىلىق جاسايتىن ۇيىمدار مەن باستاماشىل توپتاردىڭ سانى ارتۋدا. باقىلاۋشىلىق جاسايمىز دەپ باستاما كوتەرگەندەردىڭ ءبىرى ساياساتتانۋشى نۇربولات نىشانباي بولدى.

سۋرەت نۇربولات نىشانبايدىڭ پاراقشاسىنان الىندى.

ساياساتتانۋشى نۇربولات نىشانباي ءوزىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا «باقىلاۋ قىراندارى» اتتى تاۋەلسىز باقىلاۋشىلار توبىن جاساقتايتىنىن حابارلادى.

«ساياساتتانۋشى رەتىندە ماعان ەلىمىزدەگى، قوعامداعى ءار پروتسەسس قىزىقتى، ءارى ماڭىزدى. ازاماتتاردىڭ ساياسي بەلسەندىلىگى، ازاماتتىق قوعامنىڭ قالىپتاسۋىنا ىقپالى، سايلاۋعا حالىقتىڭ قانشالىقتى بەلسەندى قاتىسۋى ارقاشاندا مەن ءۇشىن ماڭىزدى.

جەكە تاجىريبەمدە، الەمنىڭ ءبىرشاما ەلىندە بولدىم، وقىدىم، تاجىريبە الماستىم. ۇققانىم، دامىعان كەز-كەلگەن ءبىرتۇتاس قوعام ءۇشىن سايلاۋ، رەفەرەندۋم مەملەكەتتىك دەڭگەيدە ماڭىزدى شارا. ەۋروپادا وقىدىم، مۇحيتتىڭ ارعى شەتىندەگى اۋستراليادا ءبىلىم الدىم. تەك ءبىلىم الماي، جەرگىلىكتى حالىقتىڭ تۇرمىس سالتى مەن الەۋمەتتىك بەلسەندىلىگىن قاتار مەڭگەردىم»، - دەگەن ساياساتتانۋشى ەۋروپا ەلدەرىننىڭ ەلەكتورالدى پروتسەسستەرىنەن كورگەن-تۇيگەندەرى مەن قازاقستانداعى ساياسي ناۋقانداردى سالىستىرا وتىرىپ، الدا بولاتىن رەفەرەندۋمدا تاۋەلسىز باقىلاۋشىلار توبىن جاساقتايتىنىن ايتادى.

«ەندى ءۇش اپتادان كەيىن ەلىمىزدە رەفەرەندۋم وتەدى. بۇل رەفەرەندۋمنىڭ ماڭىزى دا، ءمانى دە وزگەشە. سەبەبى وسىعان دەيىنگى رەفەرەندۋمدار پرەزيدەنت مەرزىمىن ۇزارتۋ،  كونستيتۋتسياعا قاتىستى بولسا، بۇل جولى اەس  سالىنا ما، جوق پا دەگەن سۇراققا حالىق تاڭداۋ جاسايدى. ساياساتتانۋشى بولعان سوڭ بۇنداي پروتسەسستەردەن قالىس قالا المايمىز»، - دەيدى ساياساتتانۋشى.

رەفەرەندۋم كۇنى رەسمي بەكىتىلگەنەن باستاپ ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندە، سونىڭ ىشىندە الماتى، استانا سەكىلدى قازاقستان ساياساتىنىڭ ماڭىزدى درايۆەرلەرىندە ساياسي ناۋقانداردى (سايلاۋ، رەفەرەندۋم) باقىلايتىن ۇيىمدار قازىر بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋدا.

«ساياساتتانۋشى رەتىندە بيىلعى ساياسي ناۋقاندا باقىلاۋشىلاردى دايىنداپ، رەفەرەندۋمنىڭ ءوتۋ بارىسىن قاداعالاپ، بايقاپ كورسەك دەگەن يدەيانى ۇسىنامىن. ماقسات – رەفەرەندۋمدى دەموكراتيالىق ينستيتۋت رەتىندە وتاندىق مودەلىن قالىپتاستىرۋدا ۇلەس قوسۋ. بۇل مەن ءۇشىن ۇلكەن تاجىريبە بولماق. باستى مىندەتىمىز رەفەرەندۋمنىڭ ءوتۋ بارىسىن باقىلاۋ. قازىر بۇل قوعامدىق باقىلاۋدى قالاي ىسكە اسىرا الامىز دەپ كۇنى-ءتۇنى ويلانىپ، قۇرىلىمى مەن ستراتەگياسىن قالىپتاستىرۋدامىز»، - دەيدى ول.

Abai.kz