سونىمەن، ون جىلدا ءبىر بولاتىن حالىق ساناعىنىڭ ناتيجەسى جاريالاندى. امال قانشا، ساندا بولايىق، ساناتتا قالايىق دەپ ۇرانداتىپ باستالعان شارانىڭ سوڭى سۇيىلىپ، جۇرتتىڭ جۇيكەسىن جۇقارتتى. ءۇمىتتى كۇدىك الماستىردى.

الدىن الا ەسەپ بويىنشا قازاقتىڭ سانى ءوز جۇرتىندا 67 پايىزعا جەتكەنىن ەستىپ تاقيامىزدى اسپانعا اتتىق. الايدا، قۋانىشىمىز ۇزاققا سوزىلعان جوق، ءسال وتپەي-اق الگى سان ەكىگە كەمىپ، 65 پايىز بولىپ قالدى. كۇيىندىك. «بۇل مۇمكىن ەمەس» دەستىك. قازاقتىڭ سانىن ادەيى ازايتىپ وتىر دەدىك. ۇلتشىلىمىز بار، ۇلتجاندىمىز بار، وتانشىلىمىز بار، انشەيىن ۇرانشىلىمىز بار ءبارىمىز تۇلان تۇتتىق. تۇلدانىپ، بۇلدانىپ الدىق  تا، ءتاۋبا، وسىعان دا شۇكىر دەپ قويدىق.

ءسويتىپ، ساناقتىڭ سوڭعى ناتيجەسىن كۇتىپ جۇرگەنىمىزدە ارىن اقشاعا ايىرباستاپ جىبەرگەن اگەنتتىك ءتورايىمىنىڭ حالىقتى سان سوقتىرىپ كەتكەنىن بىلدىك. جەمقور بيكەشتىڭ جەگەنى جەلكەسىنەن شىقسىن دەمەسكە لاج جوق - بولىنگەن قارجىنىڭ ۇشتەن ەكىسىن قاقشىپ كەتىپتى. ارۋ اتىن جامىلعان ارسىز ايەل ەلدىڭ دە، ەلدىڭ وسكەنى مەملەكەتتىڭ مەرەيى دەپ جۇرگەن ەل اعالارىنىڭ دا ۇكىلى ءۇمىتىن ءبىرجولا كۇدىككە ايىرباستاپ كەتتى.

سونىمەن، ون جىلدا ءبىر بولاتىن حالىق ساناعىنىڭ ناتيجەسى جاريالاندى. امال قانشا، ساندا بولايىق، ساناتتا قالايىق دەپ ۇرانداتىپ باستالعان شارانىڭ سوڭى سۇيىلىپ، جۇرتتىڭ جۇيكەسىن جۇقارتتى. ءۇمىتتى كۇدىك الماستىردى.

الدىن الا ەسەپ بويىنشا قازاقتىڭ سانى ءوز جۇرتىندا 67 پايىزعا جەتكەنىن ەستىپ تاقيامىزدى اسپانعا اتتىق. الايدا، قۋانىشىمىز ۇزاققا سوزىلعان جوق، ءسال وتپەي-اق الگى سان ەكىگە كەمىپ، 65 پايىز بولىپ قالدى. كۇيىندىك. «بۇل مۇمكىن ەمەس» دەستىك. قازاقتىڭ سانىن ادەيى ازايتىپ وتىر دەدىك. ۇلتشىلىمىز بار، ۇلتجاندىمىز بار، وتانشىلىمىز بار، انشەيىن ۇرانشىلىمىز بار ءبارىمىز تۇلان تۇتتىق. تۇلدانىپ، بۇلدانىپ الدىق  تا، ءتاۋبا، وسىعان دا شۇكىر دەپ قويدىق.

ءسويتىپ، ساناقتىڭ سوڭعى ناتيجەسىن كۇتىپ جۇرگەنىمىزدە ارىن اقشاعا ايىرباستاپ جىبەرگەن اگەنتتىك ءتورايىمىنىڭ حالىقتى سان سوقتىرىپ كەتكەنىن بىلدىك. جەمقور بيكەشتىڭ جەگەنى جەلكەسىنەن شىقسىن دەمەسكە لاج جوق - بولىنگەن قارجىنىڭ ۇشتەن ەكىسىن قاقشىپ كەتىپتى. ارۋ اتىن جامىلعان ارسىز ايەل ەلدىڭ دە، ەلدىڭ وسكەنى مەملەكەتتىڭ مەرەيى دەپ جۇرگەن ەل اعالارىنىڭ دا ۇكىلى ءۇمىتىن ءبىرجولا كۇدىككە ايىرباستاپ كەتتى.

ستاتيستيكا اگەنتتىگى حالىق ساناعىنىڭ ناتيجەسىن جاريالاپ، ەل حالقى 16 ملن. 196 مىڭ 800 ادامعا جەتكەنىن، ونىڭ ىشىندە قازاقتاردىڭ سانى 63,6 پايىز بولعانىن مالىمدەدى. ماسقارا، الگى 65 پايىزىمىز ارمان بولىپ قالىپتى. اگەنتتىك باسشىسى ءاليحان سمايىلوۆ حالىقتى سابىرعا شاقىرعىسى كەلدى مە، ايتەۋىر، الدارقاتىپ باقتى. اگەنتتىكتىڭ بۇرىنعى باسشىلارى ۇرلىقتارىن جاسىرۋ ءۇشىن ساناقتىڭ ناتيجەسىن اسىعىس جاريالاعان، سوندىقتان قاتە كەتكەن، ءارى 300 مىڭ ادام ەكى رەت سانالىپتى دەيدى. قازاقتىڭ سانىن تاعى ءبىر جارىم پايىزعا ازايتىپ جىبەرگەن اگەنتتىك باسشىسىنىڭ اقيقاتتان اۋىلى الىس ءوز سوزىنە ءوزى سەنىپ وتىرعانى وكىنىشتى، ارينە. جوق، ءبىز ونى سوگەيىك دەپ وتىرعان جوقپىز. ونداي ويدان اۋلاقپىز، راس. ول بار بولعانى بىلىققا باتقان مەكەمەنىڭ تىزگىنىن تۇزەۋگە جىبەرىلگەن مەملەكەتتىك قىزمەتكەر عانا. بىراق، كەز كەلگەن ادامنىڭ، مەيلى، ول شەنەۋنىك بولسىن، وزگە بولسىن ازاماتتىق كوزقاراسى بولۋى كەرەك قوي. اسىرەسە اڭگىمە ەلدىڭ ەرتەڭىنە كەلىپ تىرەلگەندە.

ءبىزدىڭ ويىمىزشا، ساناقتىڭ ناتيجەسى دۇرىس ەمەس. ناۋقانعا بولىنگەن قارجىنىڭ ۇشتەن ەكىسى قولدى بولعانىن بىلە تۇرا، ناتيجەنىڭ ناقتى ەمەس ەكەنىن قالاي بىلمەي قالامىز؟! حالىق ساناعى بىتكەن سوڭ كوپكە دەيىن «مەنى ەشكىم ەسەپكە المادى» دەگەندەردىڭ قاراسى ۇزىلمەدى عوي. حالىق ساناعىنىڭ سالعىرت جۇرگىزىلگەنىن بارلىق باسىلىمدار جازدى.

اگەنتتىك تاراتقان مالىمەتكە قاراعاندا قازاقستاننىڭ حالقى ون جىلدا بار بولعانى ءبىر ميلليون ادامعا ارتىپتى. ال، بۇعان دەيىن كوپتەگەن دەموگراف عالىمدار وتانىنا ورالعان قازاقتاردىڭ كەلگەنىن ءوسىپ-ونگەنىمەن قوسقاندا ءبىر ميلليونعا جەتكەنىن ايتىپ جۇرگەن. سوندا ون جىلدا قوسىلعان ءبىر ميلليون ادام تۇگەل قازاق بولعانى عوي. ەندەشە، ستاتيستيكالىق مالىمەتتەگى پايىزدىق كورسەتكىشتەردە قاتەلىك كەتكەن شىعار، شاماسى. بىراق، ونى كىم مويىندايدى. ەشكىم. ەڭ وكىنىشتىسى دە وسى. جارتى اي بۇرىن حالىق ساناعىن تۇيىندەۋگە 70 ميلليون تەڭگە سۇراپ ەدى سمايىلوۆ مىرزا. جەتپىس ميلليوننىڭ بۋى بۋىنىنا ءتۇستى مە، ساننان نەگە شاتاستى ەكەن؟..

63,6. بۇل سانعا سەنۋ قيىن. ال، ءسىز سەنەسىز بە؟

الەمدە قانشا قازاق بار؟

2005 جىلعى دەموگرافيالىق زەرتەتۋلەر ناتيجەسىنە سۇيەنىپ شىعارىلعان ەسەپ بويىنشا الەمدەگى قازاقتاردىڭ سانى (ستاتيستيكالىق اگەنتتىك قىزمەتكەرلەرىنىڭ بىلىكتىلىگىنە سەنبەگەندىكتەن بەس جىل بۇرىنعى مالىمەتتى بەرۋگە ءماجبۇرمىز):

قازاقستان 8 ملن. 720 مىڭ
وزبەكستان 1 ملن. 500 مىڭ
رەسەي 800 مىڭ
تۇركمەنستان 90 مىڭ
قىرعىزستان 40 مىڭ
ۋكراينا 15 مىڭ
تاجىكستان 12 مىڭ
بەلارۋس 5 مىڭ
گرۋزيا 3 مىڭ
ازەربايدجان 3 مىڭ
مولدوۆا 3 مىڭ
ليتۆا 2 مىڭ
ارمەنيا 1 مىڭ
ەستونيا 1 مىڭ
قىتاي 1 ملن. 296 مىڭ
موڭعوليا 157 مىڭ
اۋعانستان 45 مىڭ
تۇركيا 30 مىڭ
يران 15 مىڭ
اقش 10 مىڭ
گەرمانيا 7 مىڭ
كانادا 5 مىڭ
فرانتسيا 4 مىڭ
پاكىستان 3 مىڭ
انگليا 2 مىڭ
شۆەتسيا 1 مىڭ
اۆستراليا 0,9 مىڭ
اراب امىرلىگى 0,8 مىڭ
اۆستريا 0,6 مىڭ
ارگەنتينا 0,4 مىڭ
ءۇندىستان 0,3 مىڭ

«زاڭ گازەتى» 09.01.2010 №19

http://zanmedia.kz/