«كوپ ءسوز – بوق ءسوز»
«ۇلى سوزدە ۇياتتىق جوق» دەۋشى ەدى عوي قازاق. تاقىرىپتى تاپ وسىلاي ەتىپ كورسەتۋىمىزدىڭ ءبىر سىنىق سەبەبى وسى بولسا، ۇلكەن سەبەبى بۇل ءسوز ەۆرازيا مەديا فورۋمىندا ايتىلدى. قازاق تىلىندە. سۋرەتشى قانا يبراگيموۆتىڭ اۋزىمەن.
قۇرمەتتى مەيماندار كەڭ زالدا ءبىر بىرىمەن ارقا-جارقا اڭگىمەلەسىپ، ابىڭ-گۇبىڭ بولىپ جاتقان. كەنەت سىزىلعان سىبىزعىنىڭ ءۇنى ەستىلدى دە،ورتاعا بەيتانىس ءبىر جىگىت شىعا كەلدى. مەيماندار ەلەڭ ەتىسە قالعان. كەنەت الگى جىگىت (سۋرەتشى قانات يبراگيموۆتى ايتىپ وتىرمىز) قوينىنان پاراقشالاردى سۋىرىپ الدى دا شاشا باستادى. ونىسىمەن قويماي الگىندەي ۇلى ءسوزدى داۋىستاي ايقايلاپ قىزىق جاسادى. ەندى فورۋم تۋرالى ناقتى اڭگىمەگە كوشەلىك.
«ۇلى سوزدە ۇياتتىق جوق» دەۋشى ەدى عوي قازاق. تاقىرىپتى تاپ وسىلاي ەتىپ كورسەتۋىمىزدىڭ ءبىر سىنىق سەبەبى وسى بولسا، ۇلكەن سەبەبى بۇل ءسوز ەۆرازيا مەديا فورۋمىندا ايتىلدى. قازاق تىلىندە. سۋرەتشى قانا يبراگيموۆتىڭ اۋزىمەن.
قۇرمەتتى مەيماندار كەڭ زالدا ءبىر بىرىمەن ارقا-جارقا اڭگىمەلەسىپ، ابىڭ-گۇبىڭ بولىپ جاتقان. كەنەت سىزىلعان سىبىزعىنىڭ ءۇنى ەستىلدى دە،ورتاعا بەيتانىس ءبىر جىگىت شىعا كەلدى. مەيماندار ەلەڭ ەتىسە قالعان. كەنەت الگى جىگىت (سۋرەتشى قانات يبراگيموۆتى ايتىپ وتىرمىز) قوينىنان پاراقشالاردى سۋىرىپ الدى دا شاشا باستادى. ونىسىمەن قويماي الگىندەي ۇلى ءسوزدى داۋىستاي ايقايلاپ قىزىق جاسادى. ەندى فورۋم تۋرالى ناقتى اڭگىمەگە كوشەلىك.
ەۋرازيالىق مەديا فورۋم الماتى قالاسىندا وسىمەن توعىزىنشى رەت ءوتتى. ادەتتە جىلدا عالامدىق ماسەلەلەر - گوندۋراستاعى جاعداي، يراننىڭ يادرولىق ساياساتى، يسلاندياداعى ۆۋلكان، تاعىسىن تاعىلارى - مەديا فورۋمنىڭ تورىندە ءسوز بولادى، ال ۇلكەن ساياساتتان گورى، ناعىز مەديا سالاسىنا قاتىستى، ونىڭ ىشىندە قازاقستانداعى ءسوز بوستاندىعى، قازاق جۋرناليستەرىنىڭ جاعدايى، «باق تۋرالى» زاڭنىڭ تۇيتكىلدەرى، ينتەرنەتتەگى ەركىندىك ماسەلەلەرى، ايماقتىق جۋرناليستيكانىڭ دامۋ دەڭگەيى دالىزدە، ءوز ارامىزدا ايتىلادى دا قالادى. ەڭ قىزىعى، وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن سىر بەرگەن مەديا فورۋم سوڭعى دەمى قالسا دا ۇيىمداستىرىلا بەرەتىن سياقتى. بيىلعى فورۋمعا جىلداعىداي كوپ قوناق كەلگەن جوق. ادەتتە الماتىعا 600-دەن استام شەتەلدىك ساراپشىنى شاقىرىپ وتىراتىن مەديا فورۋم ۇيىمداستىرۋشىلارى «بيىل نەگە مەيماندارىڭىز از؟» دەگەن ساۋالعا، بىرىنشىدەن، قارجى داعدارىسىن جەلەۋ ەتىپ، ەكىنشىدەن، يسلانديالىق جانارتاۋدى ايىپتادى. بىزدىڭشە، مۇنىڭ ءبىر قىرى مەديافورۋمنىڭ بيىلعى جاڭالىعى - مۇشەلىك جارنا تولەۋ باستاماسىنا بارىپ تىرەلەتىن سياقتى. ارينە، بۇل الەمدىك ءۇردىس، بىراق سوعان ساي ۇيىمداستىرۋ جاعى دا ءمىنسىز بولۋى كەرەك قوي...
وكىنىشكە قاراي، جۋرناليستەر قاۋىمى فورۋمعا تاعى دا نارازى بولدى. بىرىنشىدەن، «مەديا» دەگەن اتاۋىن اقتاي الماي وتىرعان فورۋم شەتەلدىك مەيمانداردى الاقانىنا الىپ كۇتسە دە، جۋرناليستەرگە جۇمىس ىستەيتىن مۇمكىندىكتى بەرە الماي وتىرعان سياقتى. سەبەبى فورۋمنىڭ العاشقى كۇنى مەديا-ورتالىقتا كومپيۋتەرلەر بولسا دا، ينتەرنەت اتاۋلى بىرنەشە ساعات بولمادى. اقپارات تاراتۋشى اگەنتتىكتەر فاكس ارقىلى اقپارات جىبەرۋگە ءماجبۇر بولدى. بۇل دا جۇمىسقا ۇلكەن تەجەۋىش. ءبىز ۇيىمداستىرۋ كوميتەتىنە تىكەلەي قاتىسى بار ۆلاديمير رەريحتى دالىزدە ۇستاپ الىپ، وسى ماسەلەنى ايتقانىمىزدا، ول بىزگە: «شاعىمدارىڭىزدى جازىپ، ۇيىمداستىرۋشىلارعا جولداڭىز» دەپ، قىسقا قايىردى. ەكىنشىدەن، مەملەكەتتىك ءتىلدى مەنسىنبەيتىن سىڭاي تانىتىپ قوياتىن فورۋمدا ەكى-اق جۇمىس ءتىلى بار: ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرى. بىراق بۇل قازاق جۋرناليستەرىنىڭ دە «جۇمىس ءتىلىن» كومپيۋتەرلەردەن سىزىپ تاستاۋ كەرەك دەگەن ءسوز ەمەس شىعار... ماسەلەن، نەشەتۇرلى قىزىقتارمەن جابدىقتالعان كومپيۋتەرلەردىڭ كوبىندە قازاقشا شريفت دە بولمادى. ءبىز تاعى دا ۇيىمداستىرۋشىلارعا بارىپ، نارازىلىعىمىزدى جەتكىزىپ، ءبىراز ۋاقىت وتكىزىپ، كومپيۋتەرلەرگە قازاقشا شريفتەردى ەنگىزدىردىك. قازاقشا اۋدارىلعان ءباسپاسوز-رەليزدەرىن كورسەڭىز، جانىڭىز اشيدى. ورىسشا اقپارات تولىقتاي قامتىلىپ، دەر كەزىندە تاراتىلىپ جاتسا، قازاقشاسى كەشىكتىرىلىپ جانە قىسقاشا بەرىلىپ وتىراتىن سياقتى. وسىدان كەيىن قازاق جۋرناليستەرىنىڭ كاسىبي دەڭگەيى تومەن، ولار جەدەل اقپارات تاراتپايدى دەپ قالايشا ايىپتاۋعا بولادى؟ ءبىز اۋدارماشى بولىپ شارشادىق: ءورىستىلدى ارىپتەستەرىمىز ءبىر جۇمىس اتقارىپ وتىرسا، ءبىز ەكى جۇمىستى بىردەي اتقارۋعا ءماجبۇر بولدىق. ءارى جۋرناليست، ءارى اۋدارماشىمىز. ەندى ءۇشىنشى قىزمەتكە يە بولدىق. قاتە ءباسپاسوز-حابارلامالارىنىڭ كوررەكتورىمىز!
ۇشىنشىدەن، بۇل فورۋم تەك قانا «تۇراقتى مەيمانداردىڭ» جيىنىنا اينالعان سياقتى. جىلدا سول باياعى ساراپشىلار، مەيماندار... جاڭالىق جوق. ايتپاقشى، قانات يبراگيموۆتىڭ «اكتسياسىنان» كۇن ىلگەرى «گولوس رەسپۋبليكي» گازەتىنىڭ جۋرناليستەرى «وبسە، كوزىڭدى اش!» دەپ، فويەدە وزىندىك فلەش-موب ۇيىمداستىرۋ ارقىلى مەيمانداردىڭ نازارىن جۋرناليستەرگە بۇرماق بولعان ەدى، بىراق ولاردى كۇزەتشىلەر ليفتىدەن شىعارماۋعا تىرىسىپ، ۇزاق تۇردى. اقىر اياعىندا فلەش-موب ويداعىداي ءوتتى. بالكىم، بيىلعى فورۋمنىڭ جاڭالىعى دا سۋرەتشى قاناتتىڭ ايقايى مەن تاۋەلسىز جۋرناليستەردىڭ ۇرانى بولسا كەرەك. . ۇيقىلى-وياۋ «فورۋم» ءدۇر سىلكىندى...
بەس قاسقا.
الماتى. ەۆرازيا مەديا فورۋمىنان
سۋرەتتى تۇسىرگەن ەركىن قۋاتايۇلى