سەنبى, 23 قاراشا 2024
46 - ءسوز 6097 0 پىكىر 17 قاراشا, 2014 ساعات 14:49

باۋىرجان باباجانۇلى. «قازان ۇرلاۋ» وپەراتسياسى

بۇگىن حالىقارالىق ستۋدەنتتەر كۇنى ەكەن عوي. قۇتتى بولسىن! ستۋدەنتتىك شاقتاعى قىزىقتار ەسىمە ءتۇسىپ وتىر...
قازىر بار ما، جوق پا، بىلمەيمىن، ءبىزدىڭ كەزىمىزدە جاتاقحانادا «قازان ۇرلاۋ» دەگەن ء«داستۇر» بولدى. ورتاق كۋحنيادا تاماق ىستەپ جاتىپ، ءدال پىسەتىن كەزدە «5-10 مينۋت تۇرا تۇرسىنشى» دەپ بولمەسىنە كەتەتىن تالاي قىز سان سوعىپ قالاتىن. سوڭى، ارينە، ايقاي-شۋ بولادى. كەيدە «ادرەس» بويىنشا ىزدەپ كەلىپ، تاۋىپ الاتىندار دا، تابا الماي سىرتىڭنان قارعاپ-سىلەپ جۇرەتىندەر دە بار. تاۋىپ السا، «ۇرىلاردىڭ» جاعدايى قيىن، تاماققا قوسا «اناۋ-مىناۋ» الىپ، اس يەلەرىن كۇتۋگە تۋرا كەلەدى. ياعني ۇرلىقتىڭ سوڭى ۆەشىرگە ۇلاسادى. وندايدا قىزداردىڭ كەتەردە: «اندا-ساندا ءوستىپ تاماق ۇرلاپ، ءبىزدى شاقىرىپ تۇرساڭدارشى...» دەپ كۇلەتىنى بار...
ءىزىڭدى بىلدىرمەي كەتەتىن ساتتەر بولادى. ال ءبىلىپ قويىپ، سىرتىڭنان سىلەيتەتىندەردىڭ قىبىن تابۋ قيىن. ولاردىڭ قاباعى قاتۋ بولادى. امانداسپايدى. ەندى تاعى ءبىر پروبلەما بار — قازاندى اپارىپ بەرۋ. مۇندايدا الدىن الا «ەلشى» جىبەرىلەدى. ول — ۇرلىققا قاتىسپاعان، تازا ادام بولۋى شارت. كورگىسى كەلمەيتىندەر «ەلشى» ارقىلى: «قازاندى العان ورنىنا قويسىن، سول جەردەن الامىز...» — دەپ سالەم ايتىپ جىبەرەدى. بۇل — ەشقانداي كەلىسسوزگە ورىن جوق دەگەن بەلگى. قازانىن العان جەرىڭە اپارىپ تاستاۋدان باسقا امال جوق. ال ەندى «ەلشىگە» ءسال كۇلە قاراسا، كەشكە بارىڭدى كيىپ، قازانعا قوسا... تورتىڭدى الىپ، سول بولمەگە قاراي اياڭدايسىڭ. اۋەلى قاباعى اشىلماي وتىرعان قىزدار تورتتى كورگەسىن ءسال كۇلىمدەي باستايدى. ءبىرازدان سوڭ كەشەگى وقيعا كۇلكىنىڭ «وبەكتىسىنە» اينالادى. وسىنداي «ساپاردان» سوڭ كەيدە كەشەگى «ۇرى» مەن «جابىرلەنۋشىنىڭ» اراسى جاقىنداپ كەتەتىنى، ءتىپتى ءورت سەزىمگە ۇلاساتىنى دا بار... 
«قازان ۇرلاۋ» وپەراتسياسى وڭاي ەمەس. وعان دا ەپ كەرەك. اۋەلى توعىز قاباتتىڭ ارقايسىنىڭ اسحانالارىنا «بارلاۋشىلار» جىبەرىلەدى. ولاردىڭ مىندەتى — قايدا، قانداي قازان بۇرقىلداپ جاتقانىن انىقتاۋ. «نىسان» ناقتىلانعاسىن، قازان ۇرلاۋعا ەڭ سىرالعى ەكى «ۇرى» جىبەرىلەدى. تاعى ەكى ادام ولاردىڭ «قاۋىپسىزدىگىن» قامتاماسىز ەتەدى. ياعني، الگىلەر قازاندى الىپ، زىپ بەرگەندە، جارىقتى ءسوندىرىپ تاستاپ، جولداعى ەسىكتەردىڭ ءبارىنىڭ اشىق بولۋىن قاداعالاۋى كەرەك. ءبىر قاباتتان ەكىنشى قاباتقا جۇگىرىپ بارا جاتقان «ۇرىنىڭ» الدىنان ەشكىم شىعىپ قالماۋى قاجەت. ال باسقالار بۇل كەزدە نان تۋراپ، شاي قويىپ، كۇتىپ وتىرادى. «ۇرىلار» كىرگەن زاماتتا ەسىك قۇلىپتالىپ، ۋ-شۋ باسىلعانشا ءتىپتى جارىق تا ءسوندىرىلىپ تاستالادى. «ەشكىم جوق». اي، ودان كەيىن جەگەن تاماقتان ءتاتتى اس جوق-اۋ ومىردە...
«وپەراتسيانىڭ» ءبارى ءساتتى اياقتالا بەرمەيدى. مىسالى، ءبىر كۇنى 17 جاتاقحانانىڭ 702 بولمەسىندە اش قاسقىرداي ۇلىپ وتىرعان بىزگە 2 قاباتتىڭ اسحاناسىندا قازان قايناپ جاتىر دەگەن حابار ءتۇستى. ەكى «ۇرى» ءپىسىپ قالدى-اۋ دەگەن مەزگىلدە قازاندى كوتەرىپ، 7 قاباتقا قۇستاي ۇشسىن. جارىق تا ءسوندىرىلدى، ادام كوپ جۇرمەيتىن ەكىنشى باسپالداقتىڭ بويىندا دا ەشكىم بولعان جوق، ءبىر سوزبەن ايتقاندا، «وپەراتسيا» ءساتتى اياقتالدى. تەك... قازاننىڭ قاقپاعىن اشقان باقىتتىڭ جان داۋىسى شىقتى. قازانعا ۇڭىلگەن ءبىز دە وشارىلىپ تۇرىپ قالدىق. ءبىزدىڭ مانادان بەرى ەت دەپ كۇتىپ وتىرعانىمىز... قىزداردىڭ شاشقا تاعاتىن بيگۋديى بولىپ شىقتى...
قايران، داۋرەن...

Abai.kz

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1466
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3241
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5385