جۇما, 29 ناۋرىز 2024
46 - ءسوز 8374 0 پىكىر 4 قاراشا, 2014 ساعات 09:14

ارۋاقتاردان كەشىرىم سۇراۋ دەگەن قايدا؟

قازاقستان جازۋشىلار وداعىنا 80 جىل تولعان ەكەن. 
تويلاۋ دا كەرەك شىعار. بىراق...
وكىنىشتىسى مىناۋ: مەرەكەلىك "قازاق ادەبيەتى" گازەتىن، وسى كۇنگە وراي جاريالانعان باياندامالار مەن ماقالالاردى وقىپ شىقتىم. ەگەر جازۋشىلار ۇلتتىڭ، قوعامنىڭ ارى، ۇياتى، نامىسى، جانايقايى دەگەندەرى راس بولسا، وندا ارىلۋ، ارۋاقتاردان كەشىرىم سۇراۋ دەگەن قايدا؟ 
بۇگىنگى جو-عى كەشەگى 1920-1950 جج. جو-نىڭ ءىزباسارى ەكەنى حاق. بۇدان ەشكىم باس تارتىپ كورگەن ەمەس. سول كەزدەگى قازاقتىڭ قالامگەرلەرىنە وسى ۇيىمنىڭ جاساعان قياناتى، قىساستىعى، قۋعىنداۋى تۋرالى نەگە ايتىلمايدى؟ 
جو-نىڭ قارارلارى، وتىرىستارىنىڭ ستەنوگراممالارى، ءبىر-بىرىنە جازعان سىنى، ارىزدارى، شاعىمدارى تالاي تالانتتى جازۋشىنىڭ، قازاق مارقاسقالارىنىڭ تاعدىرىن سىندىرىپ، ولاردىڭ قۋدالۋىنا، ءتىپتى ولىمىنە الىپ كەلگەن جوق پا؟ 
1920-1930 جىلدارداعى قازاق گازەتتەرىن وقىپ كورىڭىزدەرشى؟ دونوستىڭ ۇستىنە جازىلعان دونوستار عوي! بۇگىنگى زيالى قاۋىم ورتاسىنداعى ءبىراز داۋ-داماي، جىكشىلدىك سول 1920-1930 جىلداردان باستاۋ الىپ كەلە جاتقان جوق پا؟
كەڭەستىك، كەڭەسەكتىك فورماتتاعى جازۋشىلار قوعامنىڭ، ۇلتتىڭ ساناسىن بۇرمالادى، توتاليتارلىق ماشينانىڭ يدەولوگيالىق جۇمىسىن جاسادى. جو ەلىمىزدەگى توتاليتارلىق تەندەنتسيالاردىڭ ءورىس الۋىنا قىزمەت ەتتى، سولاردى اقتاپ، ۇگىتتەپ، ناسيحاتتادى. وسى ءۇشىن حالىق الدىندا كەشىرىم سۇراسا دا ارتىق بولماس ەدى. 
ارينە، بۇگىنگى جو-نىڭ باسشىلارى ادام اتقان جوق شىعار. بىراق، قوعامعا، ۇلتقا، بيلىككە جاقسى ۇلگى كورسەتۋى كەرەك ەدى. ابايعا تاعزىم ەتۋ كەرەك، وداققا مۇشە بولعان قازاق قالامگەرلەرىن ەسكە الۋ كەرەك. 
مەنىڭ ويىمشا، وسى كۇندەرى جو-نىڭ باسشىلىعى بولعان جايدى ايتىپ، اتىلعان، قۋدالانعان اقىن-جازۋشىلار، ولاردىڭ تۋىستارى الدىندا باسىن ءيىپ كەشىرىم سۇراۋى كەرەك ەدى. ارنايى قۇربان شالىپ، شەيىت بولعان الاش ازاماتتارىنا باعىشتاپ دۇعا قىلۋى كەرەك ەدى. قازاق قوعامىن توتاليتارلىق زاماننىڭ قىلمىستارىن اشكەرەلەۋگە شاقىرىپ، تازارۋ، ارىلۋ، وتارسىزدانۋ جۇمىسىن وزدەرىنەن باستاپ كەتۋى ءتيىس ەدى دەپ سانايمىن.
وكىنىشتى...
بالكىم بۇگىنگى جازۋشىلاردىڭ ۇلى دۇنيەلەردى جازا الماي جۇرگەنىنە وسى "كۇنا" مەن "كىنا" كەدەرگى جاساپ وتىرعان بولار. ۇلت، قوعام بولىپ ارىلساق، ءىشىمىز تازارسا، قانشاما ۇلتقا قاجەتتى شىعارماشىلىق ەنەرگيانى بوساتىپ، كادەگە جاراتا الار ەدىك.

(اۆتوردىڭ فەيسبۋكتەگى پاراقشاسىنان الىندى)

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1578
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2280
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3604