حالىقارالىق وليمپيادا

     كوميتەتىنىڭ   پرەزيدەنتى  

 توماس باح مىرزاعا

اشىق حات.

قۇرمەتتى پرەزيدەنت مىرزا!

  حوك شىلدەنىڭ 31 كۇنى 2022 جىلعى قىسقى وليمپيادا الماتىدا نەمەسە بەيجىڭدە  وتەتىنى جايلى شەشىم شىعارادى. ءار ەلدىڭ ازاماتى ءۇشىن وليمپيادانىڭ ءوز مەملەكەتىندە وتكەنى ۇلكەن قۋانىش، ەلىنىڭ بۇكىل الەمگە تانىلۋى ابىروي. بىراق  وليمپيادادان دا قۇندى نارسەلەر بار ەكەنىن ەسكەرە وتىرىپ، وسىناۋ قازاقستان ءۇشىن ەلەۋلى وقيعاعا بايلانىستى شەشىم شىعارار ساتتە  قاتەلەسپەۋلەرىڭىزدى وتىنەمىز.  

 ەگەر سىزدەر ءبىزدىڭ بيلىكتىڭ ايتقانىنىڭ ءبارى شىندىق دەپ ويلاپ،  الماتىنى تاڭداساڭىزدار، وندا قاتەلەسەسىزدەر!    «شىندىق – كوپ، اقيقات – بىرەۋ»  دەمەكشى ءبىزدىڭ ۇكىمەت  وزىنە ءتيىمدىسىن عانا ايتادى. قازاقستان  نەگىزىنەن مۇناي، باسقا دا شيكىزات ونىمدەرىن ساتۋدىڭ ارقاسىندا عانا ءومىر ءسۇرىپ كەلەدى. بيلىكتىڭ ء«بىز كەرەمەتپىز، دامىپ وركەندەپ جاتىرمىز»  دەگەن داڭعازاسىنىڭ قاراپايىم حالىققا ەش قاتىسى جوق. حالىقتىڭ كوپشىلىگى تۇرمىس تاۋقىمەتىن تارتىپ، قيىندىقتا ءومىر سۇرۋدە. ولاردىڭ ورتاشا ايلىعى 200-300 دوللاردان اسپايدى. زەينەتكەرلەردىڭ زەينەتاقىسى كۇنكورىسىنە جەتپەيدى. مۇگەدەكتەردىڭ الاتىن جاردەماقىسى سىزدەر يتتەرىڭىزدىڭ تاماعىنا بولەتىن اقشادان دا از. تاعدىردىڭ جازۋىمەن  كەمتار تۋىلعان  بالالاردىڭ كوبى ءدارى الۋعا جاعدايى بولماي قينالۋدا، شەت ەلدەرگە بارىپ ەمدەلۋگە مۇمكىندىك تاپپاي قاسىرەت شەگۋدە. ەگەر قازاقتىڭ جارىمجان اۋرۋ بالالارى وتا جاساتۋعا اقشا تابا الماي ءولىپ كەتەتىن بولسا، ءبىزدىڭ بيلىكتىڭ وليمپيادا وتكىزۋگە مورالدىك قۇقى بار ما؟ قاراجات بولىنسە مىڭداعان بۇلدىرشىندەردىڭ ءومىرىن ساقتاپ قالۋعا بولار ەدى. 

بۇدان باسقا دا بىزدە قوردالانىپ قالعان الەۋمەتتىك ماسەلە شاش-ەتەكتەن. وكىنىشكە قاراي، ءبىز قارجىنى حالىقتىڭ مۇددەسىنە ەمەس، وليمپيادا وتكىزۋگە جۇمساماقشىمىز. ۇلتتىق ۆاليۋتانىڭ قۇنسىزدانىپ، مۇناي باعاسى ءتۇسىپ، داعدارىس قىسقان كەزدە ءبىزدىڭ بيلىكتىڭ وليمپيادا وتكىزەمىز دەپ اقشانى جەلگە شاشۋى – بارىپ تۇرعان باسسىزدىق. نورۆەگيا، شۆەتسيا  سياقتى، تاعى باسقا باي، دامىعان ەلدەردىڭ ءوزى: «وليمپيادا ءبىزدىڭ ەكونوميكاعا اۋىرتپالىق سالادى»، – دەپ حالقىنىڭ قامىن ويلاپ، ودان باس تارتىپ جاتقاندا، قازاقستانعا نە جورىق! ونىڭ سەبەبى  مىنادا: ءبىزدىڭ بيلىك ءتۇرلى داڭعازا كونفەرەنتسيالار مەن فورۋمدار وتكىزىپ، ماقتانىپ، داراقىلانىپ، شەتەلدىكتەرگە جاقسى اتتانىپ كورىنۋگە قۇشتار.

تاعى ءبىر ەرەكشە ەسكەرەتىن جايت – جەمقورلىق  ىندەتى جايلاعان بىزدەگىدەي ەلدە وليمپيادا وتكىزۋگە بولمايدى! سەبەبى بولىنگەن قاراجات مىندەتتى تۇردە ۇرلانادى. 2011 جىلعى ازيادا وتكىزگەننەن تۇسكەن تابىستان گورى، سول ازيادا وتكىزۋگە بولىنگەن اقشانى ۇرلاعان جەمقورلاردان شەككەن زيان بىرنەشە ەسە اسىپ ءتۇستى. ازيادا وتكىزۋگە قاجەت دەپ سالىنعان نىساندار ءوز باعاسىنان 3-4 ەسە قىمباتقا سالىنعانى كەيىننەن انىقتالدى. قازىر بۇكىل الەم كوز تىككەن  ەكسپو-17-گە بولىنگەن قارجىدان باسشىلار ميلليونداعان دوللار ۇرلاپ، قۇرىلىس كەشەۋىلدەپ جاتىر. وسىدان-اق 2022 جىلعى قىسقى وليمپياداعا بولىنەتىن قارجى ۇرلاناتىنى تۇسىنىكتى ەمەس پە؟ ءبىزدىڭ ەلدىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى – ەشقانداي مەملەكەتتىك ساتىپ الۋدى  پارا بەرمەي جەڭە المايسىز.  ءبىزدىڭ ۇكىمەت، الماتى قالاسىنىڭ وليمپيادا وتكىزۋ قۇقىعىن جەڭىپ الۋى ءۇشىن، سىزدەرگە پارا ۇسىنۋى ابدەن مۇمكىن. ۋاقىتى كەلگەندە بۇنىڭ اق-قاراسىن انىقتاپ، حالىقارالىق كوميسسيا قۇرىپ تەكسەرتەمىز. 

قۇرمەتتى پرەزيدەنت مىرزا!  الماتى  قالاسى  وليمپيادا وتكىزۋ قۇقىعىن  جەڭىپ العان  كۇننىڭ وزىندە دە، ول وتپەي قالۋى مۇمكىن. وعان بىرنەشە سەبەپ بار. بىرىنشىدەن قارجى تاپشىلىعى. سوچي وليمپياداسىنا  50 ملرد. دوللار جۇمسالدى. بىزگە ونىڭ جارتىسى كەتكەننىڭ وزىندە ەكونوميكامىزعا اۋىر سالماق تۇسەدى. ءبىزدىڭ بيلىك ءبىراز سپورتتىق نىساندار سالىنىپ قويىلعان دەيدى. جارىستىڭ الدىندا سپورت كەشەندەرىنىڭ بارلىعى كۇردەلى جوندەۋدەن وتەتىنى انىق. ونىڭ كەيدە جاڭا نىسان سالعاننان دا  قىمباتقا تۇسەتىنى ءمالىم. بۇعان قاراجاتتى قايدان الامىز؟ الدە گرەكيا سياقتى ءبىر وليمپيادا وتكىزۋگە قارىز الىپ، سونى ءومىر بويى وتەي الماي ءجۇرۋىمىز كەرەك پە؟

   بولاشاققا دەپ جيناپ جۇرگەن ۇلتتىق قورداعى قارجى كۇن ساناپ ازايۋدا. بيۋدجەت تاپشىلىعى ارتۋدا. جۇمىسسىزداردىڭ سانى كوبەيۋدە. بۇنىڭ ارتى حالىقتىڭ تۇرمىسىنىڭ كۇرت تومەندەۋىنە الىپ كەلىپ، سوڭى نارازىلىقتار مەن تولقۋلارعا ۇلاسۋى ابدەن مۇمكىن. ونداي جاعدايدا سىزدەردىڭ: «وليمپيادا وتكىزەتىن مەملەكەت، جىنىستىق ازشىلىق وكىلدەرىنە تۇسىنىستىكپەن قاراپ، ولاردىڭ قۇقىعىن بۇزباي گەي شەرۋلەرگە توسقاۋىل قويماۋى كەرەك»، – دەگەن تالاپتارىڭىز وتقا  ماي قۇيعانداي اسەر ەتەدى. ول كەزدە «بۇل مۇسىلمانداردى قورلاۋ»، دەپ يم سودىرلارىنىڭ نازارى وسىندا اۋادى. بۇنداي جاعدايدا ەشكىم دە سپورتشىلاردىڭ قاۋىپسىزدىگىنە كەپىلدىك بەرە المايدى. 

قازىر قازاقستان ەۋرازيالىق وداققا مۇشە بولدى.  ءبىز وعان ءوز ەركىمىزبەن ەمەس، رەسەيدىڭ  ۇركىتىپ، قورقىتۋىنان كىرگەنىمىز ايقىن. بۇكىل الەم رەسەيدىڭ ۋكرايناعا جاساعان باسقىنشىلىعى ءۇشىن سانكتسيا جاريالاپ، قىسىم كورسەتىپ جاتقان كەزدە، ءبىز  ونىمەن وداقتاس بولىپ وتىرمىز. كورشىمىز سوعىستىڭ از-اق الدىندا تۇر. بولاشاعى بۇلىڭعىر ءرۋبلى قۇنسىزدانىپ،  ەكونوميكاسى كۇن ساناپ قۇلدىراۋدا. بۇل ءبىزدىڭ ەكونوميكامىزعا تىكەلەي اسەر ەتۋدە. ونىڭ ۇستىنە پۋتين جاقىندا «ورتاق اقشا بولادى»  دەدى. ونداي بولسا ءبىز تاۋەلسىزدىگىمىزدەن تولىق ايىرىلىپ،  «كەمەدەگىنىڭ جانى ءبىر»،  دەمەكشى قۇردىمعا رەسەيمەن بىرگە كەتەمىز. وسىنداي جاعدايدا قايداعى وليمپيادا وتكىزۋ!                                                

قۇرمەتتى پرەزيدەنت مىرزا!  شەشىم قابىلداۋعا اسىقپاڭىزدار، تاعى دا ويلانىڭىزدار. ماسەلەنى ءبىر جاقتى قاراماي ساياسي، الەۋمەتتىك جاعىنا نازار اۋدارىڭىزدار. الماتى  قالاسى 2022 جىلعى قىسقى وليمپيادا وتكىزۋ قۇقىعىن جەڭىپ العان جاعدايدا، ەگەر ول جوعارىدا ايتىلعان سەبەپتەرگە بايلانىستى وتپەي قالسا، وندا باستى كىنالىنىڭ ءبىرى ءسىز بولاسىز جانە سوعان جاۋاپ بەرەسىز. بىزدىكى ەسكەرتۋ. جاقسىلاپ ويلانىڭىزدار! ابىروي سىزدەرگە دە، بىزگە دە كەرەك!

قازاق ۇلتتىق كەڭەسى

(حاتتىڭ اعىلشىن تىلىندە جازىلعان نۇسقاسى حوك-كە جىبەرىلەدى). 

Abai.kz