سوڭعى ەكونوميكالىق داعدارىستىڭ دەندەگەنى سونشالىقتى، ەل بيۋدجەتىنىڭ ورتايىپ، قازىناداعى قارا تەسىك كۇن ساناپ ۇلعايىپ كەلەدى. داعدارىس جاعدايىنداعى ءىس-قيمىلدار بيلىكتىڭ ۇزىن دالىزىندەگى اق جاعالىلاردى ابىگەرگە سالعان ەكەن.  قازاقستان ۇكىمەتى بيۋدجەتتىڭ جىرتىعىن جاماۋ ءۇشىن، ازيا دامۋ بانكىنەن 1 ميلليارد دوللار كولەمىندە قارىز الۋ تۋرالى كەلىسىمگە كەلگەن. بۇل تۋرالى abai.kz پورتالى informburo.kz سايتىنا سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى.

بۇگىن پارلامەنت ءماجىلىسى  دەپۋتاتتارى قازاقستان مەن  ازيا دامۋ بانكى اراسىنداعى 1 ميلليارد دوللار كولەمىندەگى قارىز الۋ تۋرالى كەلىسىمدەردى راتيفيكاتسيالادى.

«2015 جىلدىڭ 18-قاراشاسىندا قابىلدانعان №115 بۇيرىق نەگىزىندە قازاقستان ۇكىمەت مەن ازيا دامۋ بانكى اراسىندا 1 ملرد. دوللار قارجى تارتۋ تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىلعان. نەسيەگە الىنعان اتالمىش سوما 2016 جىلى بيۋدجەت تاپشىلىعىن (دەفيتسيت) تولتىرۋ ماقساتتارىنا جۇمسالاتىن بولادى. اتاپ ايتار بولساق،  ۇلتتىق ەكونوميكانى دامىتۋ جانە ەكونوميكانى باسەكەگە قابىلەتتەندىرۋ ماقساتىندا ستراتەگيالىق شارالاردى دايىنداۋعا باعىتتالادى»،- دەپ مالىمدەدى ءماجىلىستىڭ پلەنارلىق وتىرىسىندا قر قارجى ءمينيسترى باقىت سۇلتانوۆ.

ازيا دامۋ بانكى قازاقستان بيۋدجەتىن تولتىرۋ ءۇشىن بەرىپ وتىرعان 1 ميلليارد دوللاردى ارنايى جەڭىلدەتىلگەن باعدارلاما بويىنشا، 3 جىلدىق جەڭىلدىكپەن 5 جىلعى بەرىپ وتىر.

ال ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى ەربولات دوساەۆ،  بۇل ازيا دامۋ بانكى بەرىپ وتىرعان قارجىمەن قاتار، دۇنيە جۇزىلىك بانك تە قازاقستانعا ۇزارتىلعان مەرزىمدە قارىز بەرۋگە دايىن ەكەنىن ايتقان.

ء«بىز بۇل قاراجاتتاردى 2016 جىلعا ەكونوميكانى نىعايتۋعا، بيۋدجەتتىڭ  تاپشىلىعىن قارجىلاندىرۋ ماقساتتارىندا الىپ وتىرمىز. قازىر جوسپارىمىزدا ەكى بىردەي بانكتەن نەسيە الۋ جوسپارلانىپ وتىر. ونىڭ ءبىرىنشىسى – ازيا دامۋ بانكىمەن جاسالعان كەلىسىم. ەكىنشىسى – ەكۆيۆالەنتتى سومادا دۇنيە جۇزىلىك بانكپەن كەلىسىم»،-دەدى ءماجىلىستىڭ پلەنارلىق وتىرىسىندا قر ەكونوميكا ءمينيسترى ەربولات دوساەۆ.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، وسىنىڭ الدىندا قر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ «قر جانە دۇنيەجۇزىلىك بانك اراسىندا ۇزارتىلعان مەرزىمدە، ەكونوميكانى دامىتۋ ماقساتىندا نەسيە الۋ تۋرالى كەلىسىمدەردى راتيفيكاتسيالاۋ» تۋرالى زاڭ جوباسىنا قول قويعان.

اتالمىش كەلىسىم بويىنشا كەلەر جىلى دۇنيەجۇزىلىك بانك قازاقستان ەكونوميكاسىنا 40 ميلليون دوللار كولەمىندە نەسيە بەرۋى مۇمكىن.

سونىمەن قاتار،  الداعى جىلى قازاقستان حالىقارالىق دامۋ جانە رەكونسترۋكتسيا بانكىنەن 100 ميلليون دوللار كولەمىندە قارىز الۋى مۇمكىن.

ايتا كەتەيىك، بۇل قۇجاتتاردى راتيفيكاتسيالاۋ بارىسىندا ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنىڭ كوزقاراستارى ەكىگە جارىلعان.

مىسالى، دەپۋتات مۇحتار تىنىكەەۆتىڭ پىكىرىنشە، ءماجىلىس بۇل قۇجاتتاردى راتيفيكاتسيالاماۋ كەرەك.

ء«بىزدىڭ ونسىز دا ىشكى جانە سىرتقى قارىزدارىمىز بار. بىزگە تاعى 100 ميلليون نە ءۇشى كەرەك؟ سوندا الگى ۇنەمدەۋ ساياساتى قايدا قالدى؟ سىزدەر، بۇل 100 ميلليون دوللار جاڭا جۇمىس ورىندارىن اشۋ ءۇشىن كەرەك دەيسىزدەر. بىزدە ونسىز دا جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىقتارى بار ەمەس پە؟ جۇمىسپەن قامتۋ ءۇشىن، ءتۇرلى باعدارلامالار قابىلدادىق. ماماندىقتارعا قايتا دايارلاۋ كەرەك. سوندا ءبىز دۋالدى وقىتۋ دەگەندى نە ءۇشىن قابىلدادىق؟ قۇرمەتتى ارىپتەستەر، مەن بۇل زاڭ جوباسىنا قارسىمىن»،-دەدى دەپۋتات مۇحتار تىنىكەەۆ (http://informburo.kz/novosti/100-mln-dollarov-zaymyot-kazahstan-u-mbrr-na-sozdanie-rabochih-mest.html).

راس، مۇنايدان تۇسكەن اقشانى بارماق باستى، كوز قىستىلىقپەن  تالان-تاراجعا تۇسىرگەن ۇكىمەت ەندى بيۋدجەتتەگى «قارا تەسىكتى» قارىز ارقىلى تولتىرۋعا كوشكەن ەكەن.

وسىنىڭ الدىندا، قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى : ء«بىز بۇگىنگى داعدارىس تۋرالى بىلگەنبىز، بىراق قانشالىقتى قيىن تيەتىنىن بىلمەدىك. ءبىزدىڭ ەكسپورتتىق تاۋارلارىمىز – مۇناي، گاز مەتاللدار باعاسى قۇلدىرادى. جىل ورتاسىندا 115 دوللار تۇرعان مۇناي قازىر 40 دوللاردىڭ توڭىرەگىندە. ونىڭ ۇستىنە كورشىلەس رەسەيدەگى جاعداي دا قازاقستانعا اسەرىن تيگىزىپ وتىر. مۇنىڭ بارلىعى بارلى،ى ءبىزدىڭ بيۋدجەتتىڭ كىرىسىن 180 ميلليارد تەڭگەگە كەمىتتى» دەپ ەدى.

ءتۇيىن: داعدارىس الەمدە ەمەس، رەسەيدە جانە سوعان ەرگەن ەلدەردە عانا بولىپ جاتقانى جاسىرىن ەمەس.  ەل بيلىگىن قولعا العاندار  «كوپۆەكتورلى» ەمەس، «رەسەيۆەكتورلى»  ساياسات ۇستانىپ كەلگەنىن ەندى بايقاعانداي بولدىق.

قازاقستاننىڭ سىرتقى قارىزى (جسق) 2015 جىلدىڭ العاشقى توقسانىندا 154 ميللارد دوللاردى قۇراعان.

ەندى وعان 1 ميلليارد 140 ميلليون دوللاردى قوسىڭىز. ال ءماسىموۆ ۇكىمەتى قارىزدى ءۇستى-ۇستىنە توپەلەتۋگە شەبەر-اق.

قازاقستاننىڭ نەگىزگى بايلىعى جەر استىندا عانا ەمەس، جەر ۇستىندە دە جاتىر. مىسالى، 24 جىلدا قازاقستانعا تارتىلعان ينۆەستيتسيا كولەمى 200 ميلليارد دوللاردان اسىپ جىعىلعان. ونىڭ 100 ميللياردى استانا قالاسىنا سالىنىپتى. ال قازاقستاننان شەتەلدەرگە، وفشورلارعا شىعارىلعان قارجى كولەمى، بەيرەسمي دەرەكتەر بويىنشا 350 ميلليارد دوللاردان اسىپ جىعىلادى.  بۇل تۋرالى ءماسىموۆ ۇكىمەت مىڭق ەتپەيدى. تاعى قارىز الامىز. ودان سىزگە سوقىر تيىندا بۇيىرمايدى. دامەتپەڭىز... 

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz