وقو-دا «اق ورامال» اكتسياسى باستاۋ الدى
ەلباسىنىڭ ۆاشينگتون قالاسىندا وتكەن يادرولىق قاۋىپسىزدىك جونىندەگى IV سامميتتە جاريالاعان «الەم. XXI عاسىر» مانيفەسىن ىلگەرىلەتۋدى قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ باستاماسىمەن قولعا الىنعان «اق ورامال» رەسپۋبليكالىق اكتسياسى وڭتۇستىكتە باستاۋ الدى. بۇل تۋرالى «قوعامدىق كەلىسىم» كمم ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلايدى.
قازاق ەلىنىڭ تاريحىندا فيلوسوفيالىق ماعىناسى تەرەڭ «اق oرامال» اكتسياسىنىڭ نەگىزىنە دانا حالقىمىزدىڭ ەجەلگى ءداستۇرى – تاتۋلاستىرۋ سالتى الىنعان. ياعني، ايەل-انانىڭ باسىنداعى ورامالىن شەشىپ، جاۋلاسۋشىلاردىڭ ورتاسىنا تاستاۋى ولاردىڭ جانجالدى توقتاتۋىنا سەبەپ بولعان.
«اق ورامال» اكتسياسىن وتكىزۋ ارقىلى قازاقستاندىقتاردى ەتنوستىق شىعۋ تەگىنە، الەۋمەتتىك، ءدىني نەمەسە باسقا دا ەرەكشەلىكتەرىنە قاراماستان بەيبىتشىلىك يدەياسى اياسىنا شوعىرلاندىرۋ.
وسى ماقساتتا اكتسيانىڭ ۇيىمداستىرۋشىلارى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىستىق قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى جانىنداعى انالار كەڭەسى «قوعامدىق كەلىسىم» مەكەمەسىمەن بىرلەسىپ وبلىستىق №1 پەريناتالدىق ورتالىعىندا بولىپ، دۇنيەگە نارەستە اكەلگەن جاس انالارعا اق ورامال جاۋىپ، سىي-سياپات جاسادى. دۇنيە ەسىگىن جاڭا اشقان سابيلەر ەلدىڭ ەلەۋلى ازاماتى بولسىن دەپ اق باتاسىن بەردى.
«انالار شاڭىراق شۋاعى» تاقىرىبىندا وتكەن يگى شارا نەكە سارايىندا جالعاسىن تاپتى. بالقيا كومەكباەۆا باستاعان ارداقتى انالار بايدىبەك اۋدانىنان كەلگەن ەلامان تۇراربەك پەن گۇلناۋرىز سەيتبەكتىڭ نەكە قيۋ سالتاناتتى راسىمىنە قاتىسىپ، قالىڭدىققا اق ورامال تارتۋ ەتتى. جاستارعا ورامالدىڭ قاسيەتى جايلى ايتىپ، يناباتتى كەلىن، اق جاۋلىقتى انا بولۋعا تىلەكتەستىگىن ءبىلدىردى. ءوز كەزەگىندە گۇلناۋرىز قازاقتىڭ سالتىنا ساي ورامالدى باسىنان تاستامايتىن ۇلگىلى كەلىن بولۋعا ۋادە بەردى.
وسىنداي ءىس-شارالاردى ءوڭىرىمىزدىڭ بارلىق اۋدان، قالالارىندا وتكىزۋ قولعا الىناتىندىعى تۋرالى «قوعامدىق كەلىسىم» كمم-دە وتكەن انالار كەڭەسىنىڭ كەزەكتەن تىس وتىرىسىندا ايتىلىپ، جەرگىلىكتى جەرلەردەگى انالار كەڭەستەرىنىڭ ءتورايىمدارىنا تاپسىرما بەرىلدى.
بەيبىتشىلىك پەن تاتۋلىقتى، قازاقتىڭ سالت-ءداستۇرىن دارىپتەيتىن «اق ورامال» اكتسياسى تامىز ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن جالعاسىپ، سوعىستا ەرلىك كورسەتكەن باتىرلاردىڭ، ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىنىڭ ەسكەرتكىشتەرىنە گۇل شوقتارىن جانە بەيبىتشىلىكتىڭ نىشانى رەتىندە اق ورامالدار قويىلىپ، جالپىرەسپۋبليكالىق اق ورامال تاققان انالاردىڭ شەرۋى ۇيىمداستىرىلادى.
Abai.kz