باسقا مەملەكەتتەرگە قاراعاندا، قىتايدان كەلەتىن قانداستارىمىزدىڭ جولى اۋىر. سوعان بايلانىستى، وتكەن جىلى ماجىلىستە كوشى-قون زاڭى تالقىلانعان كەزدە سونى جەڭىلدەتۋگە تىرىستىق. گۇلنار سەيتماعامبەتوۆا جەتەكشىلىك ەتكەن جۇمىس توبىندا ەكى ماسەلە ەڭ كوپ تالقىعا ءتۇستى. ءبىرىنشىسى – سول قىتايدان ورالعان قازاقتاردىڭ سوتتىلىعىنىڭ بار، نە جوقتىعىنا بايلانىستى «انىقتاما»، ەكىنشىسى – ۇرىمجىدەگى ۆيزانىڭ كەزەگى. بەكەر وبالى نە، دەپۋتاتتار بۇل كەدەرگىنى جويۋعا بارىن سالىپ باقتى.  

سوندا ءبىز وقۋعا كەلەتىن جاستارعا كەزەكسىز ۆيزا بەرۋدى زاڭداستىرۋعا ۇسىنىس جاساعانبىز. بۇل ۇسىنىس دەپۋتات نۇرتاي سابيليانوۆ جاعىنان كوتەرىلىپ، ءۇش وتىرىستا تالقىعا تۇسكەن. بىراق، سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ وكىلى كەرىم قوجامبەرديەۆ مىرزا باسشىسىمەن اقىلداسا كەلىپ، ەتنيكالىق قازاقتارعا ءۇش جىلعا كوپ مارتەلى ۆيزا بەرۋ ءتارتىبىن جولعا قويۋعا ۋادە بەرىپ، ءبىزدىڭ ن.سابيليانوۆ جاعىنان بەرگەن ۇسىنىسىمىزدى قايتارتىپ تاستاعان.

مىنە، سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى سول ۋادەسىندە تۇردى. قۇدايعا شۇكىر، قىتايدان وزگە مەملەكەتكە شىعۋعا قۇجاتتارى تولىق 800 مىڭنان استام ەتنيكالىق قازاق بار ەكەن. ەندى سول قانداستارىمىزدىڭ قازاقستانعا كەلۋگە نيەت بىلدىرگەندەرىنە ءبىزدىڭ كونسۋلدىق قىزمەت ءبىر جولدا 3 جىلعا جارامدى ۆيزا بەرەتىن بولدى.

بۇل تۋرالى كەشە استانادا ءباسپاسوز ءماسليحاتىن وتكىزگەن قازاقستاننىڭ قىتايداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى شاحرات نۇرىشەۆ مالىمدەدى. سونىمەن، قانداستارىمىزدىڭ ساۋداباەۆ ساۋداسىن بىتىرگەن ۆيزا ماسەلەسى تاريحتا بولماعان دەڭگەيدە شەشىلدى. ەرلان ىدىرىسوۆ ەرلەدى! بۇل شەشىمگە بۇكىل الاش جۇرتى العىس ايتىپ جاتىر!

ەندى، تاستاي قاتىپ تارامىسى جىبىمەي وتىرعان – ىشكى ىستەر ءمينيسترى ق.قاسىموۆ مىرزا عانا! ءوزى قول قويعان  «شەتەلدىكتەرگە جانە ازاماتتىعى جوق ادامدارعا قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ۋاقىتشا جانە تۇراقتى تۇرۋعا رۇقساتتار بەرۋ قاعيداتى» دەگەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ №992 بۇيرىعىنىڭ  10 تارماعىنىڭ 7-تارماقشاسىنا «ەگەر حالىقارالىق شارتتا وزگەشە كوزدەلمەسە، قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنان كەلەتىن ەتنيكالىق قازاقتاردى قوسپاعاندا;» دەگەن ءبىر اۋىز ەسكەرتپە قوسۋعا قۇلقى جوق! ايتا-ايتا شارشادىق. قىتايدان كەلگەن ورالمان اعايىن، مىنە، تۇراقتى تىركەۋگە تۇرا الماي، ءالى سورلاپ ءجۇر! كۇندە ءۇش ۋاق قارعانادى ولار!

اينالىپ كەلگەندە، ءبارى ءمينيستردىڭ مەملەكەتشىلدىگى مەن كاسىبي ساۋاتىنا بايلانىستى بولىپ تۇر!

ايتپەسە، ە.ىدىرىسوۆ شەشكەن ءتۇيىندى ق.قاسىموۆ نەگە شەشە المايدى؟!! ەكەۋى ەگىز قوزى سەكىلدى – ءبىر مەملەكەتتىڭ بىرەۋى ىشكى، بىرەۋى سىرتقى ىستەر ءمينيسترى!

اۋىت مۇقيبەك، استانا

Abai.kz