قىتاي ماسەلەسى قازاقستان قوعامىندا ۇنەمى نازاردا كەلە جاتقان ءارى جۇرت تاراپىنان قىزۋ تالقىعا تۇسەتىن تاقىرىپتاردىڭ ءبىرى. قىتايمەن بايلانىستى جەر ماسەلەسى دە نەشە مارتە قوعامدا ۇلكەن الاڭداۋشىلىققا سەبەپ بولعان. سوڭعى كەزدەرى قىتايدان قازاقستانعا اكەلىنەدى دەلىنگەن 51 زاۋىت ماسەلەسى دە قازاق ءباسپاسوزىنىڭ باستى تاقىرىبىنا اينالدى.  قىتاي مەن قازاقستان اراسىنداعى بايلانىستىڭ ءارتاراپتى جانە تەرەڭ ەكەنىن ەسكەرە وتىرىپ، ساراپشىلار قىتايتانۋ ينستيتۋتىن قۇرىپ، كورشى مەملەكەتتى جان-جاقتى زەرتتەپ، تانۋىمىز شارت ەكەنىن ايتىپ كەلەدى. بىراق، وندا ينستيتۋت ءالى اشىلعان جوق. تەك قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جانىنداعى قازاقستان ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتى قىتايلىق ارىپتەستەرىمەن جولىعىپ، تاجىربيە الماسىپ جۇرگەندىگى عانا بەلگىلى. ال، قىتايتانۋ ينستيتۋتىنىڭ قاجەتتىلىگى ءارى قۇرىلۋى كەرەكتىگى تاعى ايتىلدى. بۇل جولى مۇنداي ۇسىنىستى تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور قارجاۋباي سارتقوجاۇلى (سۋرەتتە) ايتتى.

«ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ باياندى بولۋى ءۇشىن بىزگە قىتايلارعا قاراتا جاڭاشا ساياسات ۇستانۋعا تۋرا كەلەدى. ول ءۇشىن قىتايدىڭ ءتىلىن، جانىن، پسيحولوگياسىن، تاريحى مەن مادەنيەتىن تەرەڭ زەرتتەپ، ناقتى جۇمىستار جاسايتىن قىتايتانۋ باعىتىنداعى «مىستان» ينستيتۋتتار قۇرۋ كەرەك» دەپتى پروفەسسور. تاريحشى مۇنداي ويىن ل.ن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتى قىتاي فيلولوگياسى كافەدراسى قۇرىلعاندىعىنىڭ بەس جىلدىعىنا وراي وتكەن «قازاقستانداعى قىتايتانۋ عىلىمى: تاريحى، بۇگىنى مەن بولاشاعى» اتتى ءداستۇرلى II حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا بارىسىندا ايتتى دەپ baq.kz جازادى.

تاريحشىنىڭ بۇل ءسوزى قىتايتانۋدىڭ قازاقستانعا ساياسي، ەكونوميكالىق، تاريحي جاقتان قانشالىقتى قاجەت ەكەنىن تاعى ءبىر رەت ايعاقتاپ وتىر.

نۇرا ماتاي

Abai.kz