شاياندا بودەنە ءوسiرۋدi كاسiپ ەتiپ، ءناسiپ تاۋىپ جۇرگەن كۇلاش يمانبەكوۆا اۋىلدا جۇمىس جوق دەگەنگە سەنبەيدi. ء«بارi دە ادامنىڭ وزiنە بايلانىستى. قاراپ وتىرعانشا تiرلiك جاساۋ كەرەك» دەگەندi العا تارتقان كاسiپكەر كەلiنشەكتiڭ بيزنەس باستاۋى دا قىزىق. الدىمەن عالامتوردى اقتارعان. بودەنە ءوسiرۋدiڭ قىر-سىرىن سول جاقتان وقىپ-بiلiپ، كورiپ-ۇيرەنiپتi. سوسىن بازاردان 15 بودەنە ساتىپ الادى. شاياندىق كاسiپكەر كەلiنشەكتi, اسiرەسە، بودەنە جۇمىرتقاسىن 37,8 گرادۋس تەمپەراتۋرادا ۇستاۋ ارقىلى 17 كۇندە بالاپان شىعارۋعا بولادى دەگەن اقپارات قىزىقتىرعان. ال، بۇل بالاپاندار بiر جارىم ايدا جۇمىرتقالايدى. ايتپاقشى، بودەنە ءار 16 ساعات سايىن جۇمىرتقالايدى.

– الدىمەن 78 بالاپان شىعاردىق. قازiر 200-گە جۋىق بودەنە باعىپ وتىرمىز. ينكۋباتسيا مەرزiمi 17 كۇندi قۇرايدى ەكەن. جاڭا شىققان بالاپانداردى ەكi-ءۇش اپتاداي جىلى جەردە كۇتiپ-باپتايمىز. العاشقى اپتادا بالاپانداردى ەكi ساعات سايىن تاماقتاندىردىق، – دەيدi كۇلاش يمانبەكوۆا.

كاسiپتi ۇيرەنە ءجۇرiپ، وزگەلەرگە ۇيرەتۋدەن دە جالىقپايتىن كۇلاش بودەنە باعۋدىڭ قىر-سىرىن بiزبەن دە ءبولiستi. ايتۋىنشا العاشقى اپتادا شوجەلەرگە – 4, ەكiنشi اپتادا – 7, ءۇشiنشi اپتادا 13-17 گرامم جەم بەرگەن. بودەنەنiڭ بالاپاندارى ءۇشiن كەز كەلگەن جەم جاراي بەرمەيدi ەكەن. ارنايى جەمدi 250 تەڭگەدەن ساتىپ العان.

قازiر ەڭبەگiنiڭ جەمiسiن كورiپ وتىر. سەبەبi, بودەنەنiڭ ەتi مەن جۇمىرتقاسىنا دەگەن سۇرانىس ارتقان. ايتا كەتەيiك، عالىمداردىڭ زەرتتەۋi بويىنشا بودەنە جۇمىرتقاسىنىڭ قۇرامىنداعى كالي مەن فوسفور تاۋىق جۇمىرتقاسىمەن سالىستىرعاندا بەس ەسەگە ارتىق. قانازدىققا بiردەن- بiر پايدالى سانالاتىن تەمiر بودەنە جۇمىرتقاسىندا - 4, 5 ەسە، ۆ جانە ۆ12 دارۋمەندەرi 6 ەسە كوپ. قۇرامىندا كالتسي، مىس، كوبالت جانە ءتۇرلi امين قىشقىلدارى وتە جوعارى بودەنە جۇمىرتقاسى، اسiرەسە، جۇرەك-قان تامىرلارى جۇيەسi اۋرۋلارىنا بiردەن-بiر ەم. مامانداردىڭ زەرتتەۋiنشە، ول اس قورىتۋ مۇشەلەرiنiڭ جۇمىسىن جاقسارتادى.

ال، بودەنە ەتi ادام اعزاسىنداعى رادياتسيانى شىعارۋعا كومەكتەسەدi ەكەن. شلاكتاردان تازارتادى. تىنىس الۋ جولدارى، قولقا دەمiكپەسi, اسقازان، جۇيكە، جۇرەك اۋرۋلارىمەن اۋرىراتىندار بودەنەنiڭ جۇمىرتقاسىن اش قارىنعا iشۋ ارقىلى دەرتiنەن ايىعا الاتىنىن دا مەديتسينا ماماندارى جيi ايتادى.

كۇلاش يمانبەكوۆا بودەنە جۇمىرتقاسىنىڭ ءار داناسىن 25 تەڭگەدەن ساتادى. ال، ەتiنiڭ كەلiسi 2500 تەڭگەدەن.

كاسiپتiڭ كوزiن تاپقان كەلiنشەك ءوز شارۋاسىن كەڭەيتiپ، بودەنە سانىن ارتتىرۋدى ماقسات تۇتىپ وتىر. ونىڭ ۇستiنە بايدiبەك اۋدانى قۇس شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا قولايلى ءوڭiر. بيزنەس باستاپ، كاسiپ اشامىن دەگەنگە جەرگiلiكتi اكiمدiك تاراپىنان كورسەتiلەر قولداۋ دا از ەمەس. «تەك ىنتا، ىقىلاس بولسا بولعانى. جۇمىس اۋىلدا دا تابىلادى. ءارi پايداسى مول كاسiپ اشۋدىڭ جولدارى كوپ» دەيدi بۇگiندە ايماقتا وزگەلەرگە ۇلگi بولىپ وتىرعان كۇلاش يمانبەكوۆا.

ج.شالاباەۆا.

Abai.kz