ايت مەرەكەسىمەن، باۋىرلار!
قۇرمەتتى مۇسىلمان باۋىرلار، وتانداستار!
ءار كۇنىن ورازا ۇستاپ، سانسىز قۇلشىلىق جاساپ، دۇعا-تىلەكپەن وتكىزگەن قاسيەتتى رامازان ايىمەن دە قيماي-قيماي قوشتاستىق. اللا تاعالانىڭ راقىمى مەن مەيىرىمىنە، كەشىرىمى مەن شاراپاتىنا تولى بۇل ايدى ءالى تالاي ەسكە الاتىنىمىز حاق. دەسەك تە، قاسيەتتى ايدى ىلە-شالا ايت مەرەكەسى دە جەتىپ، دۇنيە مەن اقىرەتتىڭ عاجاپ قۇندىلىقتارىن سەزدىرىپ، جۇرەگىمىزدى ەرەكشە راقات سەزىمىنە بولەدى. بۇل مەرەكە ءبىر ايلىق ورازادان كەيىنگى جالپى حالىقتىق اۋىزاشار ىسپەتتى. ويتكەنى دىنىمىزدە بۇل ايت «ءال-يدۋل-فيتر»، ياعني «اۋىزاشار ايتى» دەپ اتالىنادى.
اللا ەلشىسىنىڭ (س.ع.س.) ساحيح حاديستەرىندە ايت مەيرامىنا تاماق جەپ، سۋسىن ءىشۋ، اللانى ەسكە الۋ، قوناق كۇتۋ، سىرقات مۇسىلمانداردىڭ كوڭىلىن سۇراۋ مەن جوق-جىتىك، كەمباعالدارعا ساداقا بەرۋ ءتان ەكەندىگى ايتىلعان. ولاي بولسا، ايت كۇندەرىن ىزگى امالدارىمىزدى كەمىتپەستەن كوتەرىڭكى مەرەكەلىك كوڭىل كۇيمەن جانە باسقا دا ساۋابى مول ىستەرمەن وتكىزگەن ماقۇل.
پايعامبارىمىز (س.ع.س.) مەككەدەن ماديناعا قونىس اۋدارعاندا، جەرگىلىكتى حالىقتىڭ مەيرامداپ، كوڭىل كوتەرىپ جۇرگەنىن كورىپ: «بۇل قانداي مەرەكە» دەپ سۇراعاندا، ولاردان: «بۇل - ءبىزدىڭ يسلامعا دەيىنگى تويلاپ كەلە جاتقان مەرەكەمىز»، - دەگەن جاۋاپ ەستىدى. سوندا راسۋلۋللا (س.ع.س.): «اللا سىزدەرگە مۇنان دا ۇلىق ەكى مەرەكە بەردى. ولار - رامازان جانە قۇربان ايتتارى!» دەپ وسى ەكى يسلامي مەيرامداردىڭ ۇلىق ەكەندىگىن سەزدىرگەن.
قۇرمەتتى مۇسىلمان باۋىرلار، وتانداستار!
ءار كۇنىن ورازا ۇستاپ، سانسىز قۇلشىلىق جاساپ، دۇعا-تىلەكپەن وتكىزگەن قاسيەتتى رامازان ايىمەن دە قيماي-قيماي قوشتاستىق. اللا تاعالانىڭ راقىمى مەن مەيىرىمىنە، كەشىرىمى مەن شاراپاتىنا تولى بۇل ايدى ءالى تالاي ەسكە الاتىنىمىز حاق. دەسەك تە، قاسيەتتى ايدى ىلە-شالا ايت مەرەكەسى دە جەتىپ، دۇنيە مەن اقىرەتتىڭ عاجاپ قۇندىلىقتارىن سەزدىرىپ، جۇرەگىمىزدى ەرەكشە راقات سەزىمىنە بولەدى. بۇل مەرەكە ءبىر ايلىق ورازادان كەيىنگى جالپى حالىقتىق اۋىزاشار ىسپەتتى. ويتكەنى دىنىمىزدە بۇل ايت «ءال-يدۋل-فيتر»، ياعني «اۋىزاشار ايتى» دەپ اتالىنادى.
اللا ەلشىسىنىڭ (س.ع.س.) ساحيح حاديستەرىندە ايت مەيرامىنا تاماق جەپ، سۋسىن ءىشۋ، اللانى ەسكە الۋ، قوناق كۇتۋ، سىرقات مۇسىلمانداردىڭ كوڭىلىن سۇراۋ مەن جوق-جىتىك، كەمباعالدارعا ساداقا بەرۋ ءتان ەكەندىگى ايتىلعان. ولاي بولسا، ايت كۇندەرىن ىزگى امالدارىمىزدى كەمىتپەستەن كوتەرىڭكى مەرەكەلىك كوڭىل كۇيمەن جانە باسقا دا ساۋابى مول ىستەرمەن وتكىزگەن ماقۇل.
پايعامبارىمىز (س.ع.س.) مەككەدەن ماديناعا قونىس اۋدارعاندا، جەرگىلىكتى حالىقتىڭ مەيرامداپ، كوڭىل كوتەرىپ جۇرگەنىن كورىپ: «بۇل قانداي مەرەكە» دەپ سۇراعاندا، ولاردان: «بۇل - ءبىزدىڭ يسلامعا دەيىنگى تويلاپ كەلە جاتقان مەرەكەمىز»، - دەگەن جاۋاپ ەستىدى. سوندا راسۋلۋللا (س.ع.س.): «اللا سىزدەرگە مۇنان دا ۇلىق ەكى مەرەكە بەردى. ولار - رامازان جانە قۇربان ايتتارى!» دەپ وسى ەكى يسلامي مەيرامداردىڭ ۇلىق ەكەندىگىن سەزدىرگەن.
ايتتىڭ وزىنە لايىق جاراسىمدى دا ساۋابى مول امالدارى جەتەرلىك. سول تاڭدا ەرتە ويانىپ، عۇسىل قۇيىنىپ، دارەت الىپ، تازا، جاڭا كيىم كيىپ، جۇپار ءيىس سەۋىپ، ايت نامازىنا قاتىسۋ - سۇننەت.
ايتتا اتا-انا مەن قاريالارعا سالەم بەرىپ، باتاسىن الۋ، سىرقات كىسىلەردىڭ ۇيىنە (اۋرۋحاناعا) زيارات ەتىپ، كوڭىلىن سۇراۋ دا ىزگى امالدار قاتارىنا جاتادى.
ارازداسىپ قالعان كىسىلەرمەن تاتۋلاسىپ، قاتىناس ۇزىلگەن تۋىستاردىڭ ۇيلەرىن ارالاۋدىڭ دا ماڭىزى ەرەكشە. ويتكەنى اللا تاعالا: «سەن، كەشىرىم جولىن ۇستان، جاقسىلىققا بۇيىر، ناداندىقتان بەت بۇر» («اعراف» سۇرەسى، 199-ايات), - دەپ مۇمىندەردى بارىنشا كەشىرىمدى بولۋعا ۇندەگەن. كوڭىلى جابىرقاۋ، قامقورلىققا مۇقتاج جاندار مەن جوق-جىتىكتەر ايت كۇندەرىندە كوبىرەك كومەك قولداۋ، ساداقا كۇتىپ، دامەتەرى حاق. سوندىقتان دا مۇنداي جاندارعا قايىر-ساداقا ۇلەستىرىپ، كوڭىلدەرىن اۋلاعان ابزال.
رەسپۋبليكا مۇسىلماندارى ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆ جۇرگىزىپ وتىرعان ساليقالى ىشكى جانە سىرتقى ساياساتىنا قولداۋ بىلدىرۋمەن قاتار ۇلتارالىق كەلىسىم مەن دىندەرارالىق توزىمدىلىكتى ودان ءارى دە نىعايتۋعا، سۇيىكتى وتانىمىزدى وركەندەتۋ مەن ونىڭ مادەني، رۋحاني قۇندىلىقتارىن ساقتاپ، دامىتا تۇسۋگە مۇنان بىلاي دا كۇش-جىگەرىن اياماي جۇمساي بەرەدى دەپ سەنەمىز. بىزدەگى بۇگىنگى ءوزارا سىيلاستىق پەن جاراسىمدىلىق، ىنتىماقتاستىق پەن دىندەرگە دەگەن قۇرمەت - باستى ماقساتىمىز بولىپ قالا بەرەدى. ءبىز، بۇل جەتىستىكتەرىمىز ءۇشىن اللا تاعالاعا سانسىز ماداق ايتىپ، شۇكىرلىك ەتۋگە ءتيىسپىز.
ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ ەلىمىزدى الەمنىڭ باسەكەگە قابىلەتتى ەلۋ ەلىنىڭ قاتارىنا قوسۋ جونىندەگى باستاماسىنا ناقتى ىسپەن بارىنشا قولداۋ ءبىلدىرىپ، ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارايىق.
ەلىم، جەرىم، ءدىنىم، وتانىم، حالقىم دەپ جارعاق قۇلاعى جاستىققا تيمەي جۇرگەن ەلباسى مەن ەل قامىنداعى اسىل ازاماتتارىمىزعا اللا تاعالا جار بولعاي! ويعا العان ءىس-جوسپارلارىن جۇزەگە اسىرۋعا كۇش-قۋات بەرگەي!
اسىل ءدىنىمىز شاقىرعانداي بەيبىت ءارى ءوزارا سىيلاستىق پەن ىنتىماقتا ءومىر سۇرەر بولساق، وندا مۇنان دا قارقىندى دامي تۇسەرىمىز حاق.
اللا تاعالا رامازان ايىندا ۇستاعان ورازالارىمىز بەن قۇلشىلىق-عيباداتتارىمىزدى قابىل ەتىپ، ەكى دۇنيەنىڭ باقىتىنا بولەگەي! حالقىمىزدىڭ ىنتىماق-بىرلىگىن ارتتىرىپ، ىرىس-نەسىبەسىن ادالىنان مولايتقاي! دىنىمىزگە قۋات، وزىمىزگە يمان بايلىعىن بەرگەي! ءاۋمين!
ىزگى تىلەكپەن،
ءابساتتار قاجى دەربىسالى،
قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى
مەن ورتا ازيا مۇفتيلەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى،
باس ءمۇفتي، شەيح
