ء(ازىل اڭگىمە)

بىلدەي ءبىر مەكەمەنىڭ وت جاعۋشىسى بودىق، كوسەۋ كەرەك بولىپ بازارعا باردى. كوسەۋدىڭ ءبىرى ۇناساشى. نە باعاسى قىمبات، نە تەمىرى جامان.

سودان قايتايىن دەپ تۇرعاندا «قىرلى كوسەۋ» دەگەن دۇكەننىڭ اتاۋىنا كوزى تۇسە كەتكەنى. «ىزدەگەنگە-سۇراعان دەگەن وسى ەمەس» پە؟ قۋانىپ كەتكەن بودىق الشاڭ باسىپ سوندا باردى. و، توبا! «تۇيەنىڭ تاڭىعانى ءبىر جاپىراق» دەمەكشى، كوسەۋ مەن قالاق، كۇرەك پەن شەلەك قانا قولىنان تۇسپەيتىن ول، دۇكەن سورەلەرىندە ءتىزىلىپ تۇرعان وسى زاتتاردى كورگەندە قۋانىشتان جىلاپ جىبەردى. ءار كوسەۋدى سۇيىپتە كوردى، باعاسىن سۇراپ تا كوردى، ءۇرىپ تە كوردى، جىندى ادامشا ەكى قولداپ قىسىپ، بۇراپ تا كوردى. تاڭداپ ءجۇرىپ ءۇش-تورتەۋىڭ الدى-اۋ، ايتەۋىر.

ءوزىنىڭ جەكە «كاتەلنىيىنا» كوسەۋلەردى الىپ كەلىپ، ءىلىپ قويدى. ءبىرىنشى، ەكىنشى ... دەپ جازىپتا تاستادى. ءبىرىنشى ءنومىرلى كوسەۋدى سىناپ كورمەك بولىپ وتقا سالا باستاپ ەدى، كوسەۋىمىزدىڭ جاڭ داۋىسى شىقتى «ويباي، كۇيدىم!» دەگەن.

بودىق شوشىعاننان شالقاسىنان ءتۇستى. جارتى ساعاتتان سوڭ ەسىن جيىپ، جاڭاعى كوسەۋگە كەلدى. اڭ-تاڭ بولىپ قاراپ تۇرعان بودىققا كوسەۋ «قورىقپا مەن شىنىمەن دە سويلەيمىن!»، دەدى. «قققالاي؟». «سەن ءبىزدى قاي دۇكەننەن الدىڭ؟». «قىرلى كوسەۋدەن». «كەشىر باسەكە، ول دۇكەننىڭ اتى «قىرلى» ەمەس «سيقىرلى كوسەۋ» بولاتىن. ءبىز سولاي سيقىرلىمىز ادام تۇگىل جانۋاردىڭ ءتىلىڭ بىلەمىز. سەندەردىڭ جاڭادان سالعان نەمەسە ەسكىنى جاڭارتقان شاتىرلارىڭ سياقتى جەل ءۇلپ ەتكەندە ۇشىپ كەتەتىنى سياقتى، «سيقىردىڭ» سي-ى دا ۇشىپ كەتكەن عوي ». «سەن، بالە ونى قايدان بىلەسىڭ؟». «مەندە الدىڭدا قىتايعا تەمىر-تەرسەك بولىپ ءوتىپ كەتپەي تۇرعاندا سونداي ءبىر شاتىردىڭ ءبىرى بولاتىنمىڭ، جەل سوققاندا كەتكەنبىز سول...». «سوندا قالاي، سەندەر نە ءبارىن سويلەي الاسىندار ما؟». «ارينە، بىراق ارامىزدا مىلقاۋ دا ساقاۋ دا بار، ول ەندى ءبىزدى جاساپ شىعارعان ۇستانىڭ كەسىرى. مەن باسەكە ءسىزدىڭ قولىڭىزعا ءبىرىنشى بولىپ تۇسكەنىمە وتە-موتە قۋانىشتىمىن، ايتپەسە الدەكىمدەردىڭ قولىنا ءتۇسىپ قايدان شىعارىمدى...ودان كەيىن جاعدايىمنىڭ نە بولاتىنىڭ؟ ءسىزدىڭ ارقانىزدا مەن وتقا تۇسپەي-اق، بارلىق جۇمىسىڭىزدى قالاي جەڭىلدەتۋدى ايتىپ وتىراتىڭ كەڭەسشىڭىز بولايىن. مۇنداعى قالعان كوسەۋدىڭ ءسىز تۋرالى نە دەيتىنىڭ، كىمنىڭ قالاي جۇمىس ىستەيتىنىڭ باسەكە سىزگە جەتكىزىپ تۇرايىن». قانشا دەگەنمەن بودىق ادىلدىكتى سۇيەتىن، جاعىمپازدىققا جانى قاس ادام بولاتىن.

مىنا كوسەۋدىڭ سوزدەرىڭ ەستىگەن ول اشۋعا بۋلىعىپ، قانى باسىنا شاۋىپ «ەندى قالعانى كوسەۋدى تىڭداۋىم ەدى. و-توبا، مەن الجيىن دەگەن ەكەنمىن. ادام بالاسىڭ تىڭدامايتىن بودىق مىنا جامان كوسەۋدىڭ ايتقانىمەن جۇرمەك پە، جوق بولمايدى »، دەدى دە كوسەۋلەردىڭ ءبارىن جيناپ دالاعا اپارىپ كۇرەسىنگە لاقتىرىپ جىبەردى.

ال سول جەردە جۇرگەن ۇيسىزدەر كوسەۋلەردى جيناپ الىپ، تەمىر-تەرسەك الاتىن جەرگە الىپ بارا جاتتى. ەرتەڭ ولاردىڭ قىتايدان نە بولىپ ورالاتىنىڭ ۋاقىت كورسەتەر...

ادەبيەت جۇمانوۆ

Facebook-تەگى پاراقشاسىنان