وركەن كەنجەبەك. ەسبولوۆ مىرزا ەلباسىنا نە سىيلاماق؟
ءورىستىلدى اقپاراتتىڭ وشاعى – www.zonakz.net دەسەك، وسى سايتتاعى قازاق ۇلتتىق اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتىنە قاتىستى اقپاراتتان اينالىپ كەتە المادىق. سونداعىسى، اتالمىش وقۋ ورنىنىڭ ۇستازدارى قازاقستاننىڭ مۇسىلماندار وداعىنا ارىزدانعان كورىنەدى. ۋنيۆەرسيتەت باسشىلىعى «وقۋ ورنىنىڭ مەرەيتويىن (80 جىلدىعى – اۆتور) اتاپ ءوتۋ» دەگەن جەلەۋمەن ۇستازداردان الىم-سالىق جيناعان. تاعى ءبىر سەبەبى، تويعا ەلباسىنىڭ ءوزى قاتىسادى دەپ كۇتىلۋدە ەكەن. ءتايىرى، وسىنداي مارتەبەلى قوناقتى ءماز قىلۋدىڭ جولىن ىزدەپ، قازۇاۋ باسشىلىعى الاشاپقىن بولىپ جاتسا كەرەك. ناقتىراق ايتساق، قىركۇيەك ايىندا بۇكىل ۇستازدار قاۋىمىن جالاقىلارىنىڭ 25 پايىزىن مەرەيتوي قورىنا اۋدارۋعا ماجبۇرلەگەن. سولاي دەپ بارىنە ارىز جازدىرسا كەرەك. بۇرىنىراقتا دا ولاردى 2-3 كۇندىك جالاقىلارىن توي قازىناسىنا اۋدارۋعا قيناپ تۇرعان. تىپتەن، وسى اقپاراتتا «ءاربىر كافەدرانى دەمەۋشى تابۋعا ءارى 1 ملن. تەڭگەدەن مەرەيتوي قورىنا اۋدارۋعا مىندەتتەگەن» دەگەن دە فاكتىلەر بار. بولماعان سوڭ، ۇستازدار حاتتارىندا «قۇرمەتتى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى، ءبىزدىڭ مەرەيتويعا كەلمەي-اق قويساڭىز...» دەپ جالىنۋعا دەيىن بارعان-مىس. وقىپ وتىرىپ، «وسىنىڭ ءبارى شىن با؟» دەگەن ساۋالدان باسىڭىز اينالادى. ۋنيۆەرسيتەت باسشىلىعى الىم-سالىعىن اقتاپ الۋداعى ماقساتىن «ەلباسى كەلگەندە، وعان قىمبات سىيلىق ۇسىنامىز» دەپ تۇسىندىرەتىن كورىنەدى. جەر-جاھاننىڭ حان-حانزادالارى تابا الماي جۇرگەن تارتۋدى تىلەكتەس ەسبولوۆ (ۋنيۆەرسيتەت رەكتورى) قايدان تاپتى ەكەن؟
ءورىستىلدى اقپاراتتىڭ وشاعى – www.zonakz.net دەسەك، وسى سايتتاعى قازاق ۇلتتىق اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتىنە قاتىستى اقپاراتتان اينالىپ كەتە المادىق. سونداعىسى، اتالمىش وقۋ ورنىنىڭ ۇستازدارى قازاقستاننىڭ مۇسىلماندار وداعىنا ارىزدانعان كورىنەدى. ۋنيۆەرسيتەت باسشىلىعى «وقۋ ورنىنىڭ مەرەيتويىن (80 جىلدىعى – اۆتور) اتاپ ءوتۋ» دەگەن جەلەۋمەن ۇستازداردان الىم-سالىق جيناعان. تاعى ءبىر سەبەبى، تويعا ەلباسىنىڭ ءوزى قاتىسادى دەپ كۇتىلۋدە ەكەن. ءتايىرى، وسىنداي مارتەبەلى قوناقتى ءماز قىلۋدىڭ جولىن ىزدەپ، قازۇاۋ باسشىلىعى الاشاپقىن بولىپ جاتسا كەرەك. ناقتىراق ايتساق، قىركۇيەك ايىندا بۇكىل ۇستازدار قاۋىمىن جالاقىلارىنىڭ 25 پايىزىن مەرەيتوي قورىنا اۋدارۋعا ماجبۇرلەگەن. سولاي دەپ بارىنە ارىز جازدىرسا كەرەك. بۇرىنىراقتا دا ولاردى 2-3 كۇندىك جالاقىلارىن توي قازىناسىنا اۋدارۋعا قيناپ تۇرعان. تىپتەن، وسى اقپاراتتا «ءاربىر كافەدرانى دەمەۋشى تابۋعا ءارى 1 ملن. تەڭگەدەن مەرەيتوي قورىنا اۋدارۋعا مىندەتتەگەن» دەگەن دە فاكتىلەر بار. بولماعان سوڭ، ۇستازدار حاتتارىندا «قۇرمەتتى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى، ءبىزدىڭ مەرەيتويعا كەلمەي-اق قويساڭىز...» دەپ جالىنۋعا دەيىن بارعان-مىس. وقىپ وتىرىپ، «وسىنىڭ ءبارى شىن با؟» دەگەن ساۋالدان باسىڭىز اينالادى. ۋنيۆەرسيتەت باسشىلىعى الىم-سالىعىن اقتاپ الۋداعى ماقساتىن «ەلباسى كەلگەندە، وعان قىمبات سىيلىق ۇسىنامىز» دەپ تۇسىندىرەتىن كورىنەدى. جەر-جاھاننىڭ حان-حانزادالارى تابا الماي جۇرگەن تارتۋدى تىلەكتەس ەسبولوۆ (ۋنيۆەرسيتەت رەكتورى) قايدان تاپتى ەكەن؟ ەگەر بۇل اقپارات راس بولسا... قازۇاۋ-دىڭ دۋمانى استانانىڭ ون جىلدىق مەرەيتويىن ون وراپ الماق ءتۇرى بار. «بۇل نە قىلعان شۋ؟» دەپ، قازۇاۋ رەكتورىنىڭ قابىلداۋ بولمەسىنە قوڭىراۋ شالعانبىز. تىلەكتەس ەسبولوۆ استاناعا ءىسساپارلاپ كەتىپتى. قۇقىقتىق-ۇيىمداستىرۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى ا. التاەۆ پەن وقۋ-تاربيە جۇمىسى جونىندەگى پرورەكتوردىڭ ورىنباسارى ج. سۇلەيمەنوۆا قوسارلاپ جازعان انىقتاماعا عانا قولىمىز جەتتى. تولىق ءماتىنى مىناداي:
«اتالعان ماقالادا كورىنىس تاپقان اقپارات جالعان جانە ۋنيۆەرسيتەتتى قارالاۋ ماقساتىندا ادەيى جاسالعان اراڭداتۋشىلىق كىنارات بولىپ تابىلادى.
قازاق ۇلتتىق اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتى ماقالادا جازىلعان بارلىق اقپاراتتى جانە فاكتىلەردى رەسمي تۇردە جوققا شىعارا وتىرىپ، بۇل ارەكەتتى ۋنيۆەرسيتەت ۇجىمىنىڭ ابىرويىنا كىر كەلتىرۋ جانە ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ىسكەرلىك رەپۋتاتسياسىنا نۇقسان كەلتىرۋ ءۇشىن قاساقانا جاسالعان دەپ ەسەپتەيدى.
قازاق ۇلتتىق اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتى اتالعان ماسەلە بويىنشا ءوزىنىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ ماقساتىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىنا ءىس-سايكەس شارالار قولدانۋعا ءماجبۇر بولادى.»
ەندى الديار وقىرمان الدىڭعى اقپاراتقا سەنە مە، الدە نيۆەرسيتەتتىڭ رەسمي انىقتاماسىنا سەنە مە... ونى ءوز ىرقىنا قالدىردىق. ءبىر جاعىنان، «ەلباسىعا ەلدە جوق سىي ازىرلەپ جاتسا، سىيلاعانى شىعار» دەپ، ەسبولوۆتى دا اقتاعىڭ كەلەدى-اۋ. سولاي بولدى ەكەن دەپ، ۇستازداردى سورلاتۋ كەرەك پە ەكەن؟ شىنىمەن-اق، نيەت قىلسا، جيعان-تەرگەنىنە ءتاۋىر سىيلىق جاساۋعا شاماسى كەلەر ەدى-اۋ.. ەسبولوۆ ەستى كىسى ەدى عوي، مۇنداي ەرسىلىككە بارا قويماس دەپ سەنە قويايىق ازىرگە.
وركەن كەنجەبەك،
«حالىق ءسوزى»، №13