وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن «باستاماشىل توپ» الماتىدا «بيتلزدىڭ» ءمۇسىنىن قويامىز دەدى. ال كەپ الىستىق. سەيفۋللين ساياباعىنا قويامىز دەدى، بولمادى. وپەرا تەاترىنىڭ الدىنا ورنالاستىرامىز دەدى، بەرمەدىك. قالا بەردى، قارجىلىق ورتالىققا قارماق سالدى. تاعى دا دەگەنىنە جەتە المادى. بارعان سايىن بيىكتەپ، اقىرى توبەمىزگە ءبىر-اق شىقتى. اعىلشىننىڭ ايگىلى تورتتىگى الماتىنىڭ تورىنەن - كوكتوبەدەن ويىپ تۇرىپ ورىن الدى. ايبىنى اسقان دجون لەننون، رينگو ستاررلار جەر بولعان قازاقتىڭ رۋحىنا سوناۋ جوعارىدان كوز سالدى. شاكەرىم شىقپاعان، اباي اڭساعان، ءتىپتى حان ابىلايعا «ارمان بولعان» كوكتوبە. جەرگىلىكتى باسىلىمدار، وبالى نە كەرەك، بۇل ماسەلەنى ايتۋداي-اق ايتتى. بىراق «بيتلزدىڭ» جىرتىسىن جىرتقاندار الماتى قالاسىنىڭ اكىمشىلىگىنەن دە مىقتى بولىپ شىقتى. ولار كىمدەر ەدى؟

وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن «باستاماشىل توپ» الماتىدا «بيتلزدىڭ» ءمۇسىنىن قويامىز دەدى. ال كەپ الىستىق. سەيفۋللين ساياباعىنا قويامىز دەدى، بولمادى. وپەرا تەاترىنىڭ الدىنا ورنالاستىرامىز دەدى، بەرمەدىك. قالا بەردى، قارجىلىق ورتالىققا قارماق سالدى. تاعى دا دەگەنىنە جەتە المادى. بارعان سايىن بيىكتەپ، اقىرى توبەمىزگە ءبىر-اق شىقتى. اعىلشىننىڭ ايگىلى تورتتىگى الماتىنىڭ تورىنەن - كوكتوبەدەن ويىپ تۇرىپ ورىن الدى. ايبىنى اسقان دجون لەننون، رينگو ستاررلار جەر بولعان قازاقتىڭ رۋحىنا سوناۋ جوعارىدان كوز سالدى. شاكەرىم شىقپاعان، اباي اڭساعان، ءتىپتى حان ابىلايعا «ارمان بولعان» كوكتوبە. جەرگىلىكتى باسىلىمدار، وبالى نە كەرەك، بۇل ماسەلەنى ايتۋداي-اق ايتتى. بىراق «بيتلزدىڭ» جىرتىسىن جىرتقاندار الماتى قالاسىنىڭ اكىمشىلىگىنەن دە مىقتى بولىپ شىقتى. ولار كىمدەر ەدى؟

ءستاليننىڭ ءوزى «شىعىستىڭ قىرانى» اتاعان جۇماعالي شاياحمەتوۆتىڭ تۋعان نەمەرەسى رينات شاياحمەتوۆ. ءورىستىلدى ءبىر گازەتكە بەرگەن سۇحباتىندا شاياحمەتوۆ مىرزا «بيتلزدى» پەيىشكە شىعارۋ جولىندا قانشا تەپەرىش كورگەنىن جىلاپ جىبەرە جازداپ بايانداپ بەردى: «بيلىكتىڭ قانداي دالىزدەرىمەن جۇرۋگە، قانشا ادامنىڭ الدىنا بارۋعا تۋرا كەلگەنىن بىلسەڭىز!»... «وقۋشى كەزىندە ءۇي جۇمىسىن ورىنداۋدىڭ ورنىنا «بيتلزدى» ۇرلاپ تىڭدايتىن» ء(وز ءسوزى) راكەڭ تۋعان اتاسىنىڭ ەسكەرتكىشىن قويۋ ءۇشىن مۇنشا تەر توكپەس! كيمەپ-ءتىڭ ستۋدەنتتەرىنە وقىعان دارىسىندە ايتقانداي، ءوزى اسا تاباندى جىگىت ەكەن. قويماي ءجۇرىپ، دەگەنىنە جەتتى. وعان قينالعان كەزدە قول ۇشىن بەرىپ، «ارمانىن ورىنداعان» - مارعۇلان سەيسەمباەۆ. ءيا، ءيا، اتاقتى «سەيمار»، كەيىننەن ءىستى بولىپ، انگليا اسقان «اليانسبانكتىڭ» سەركەلەرىنىڭ ءبىرى. شاياحمەتوۆتى قويشى، ءاسفالتتىڭ بالاسى، «بيتلزدى» بەسىكتە جاتىپ تىڭداسا، تىڭداعان شىعار، ال ەڭبەك جولىن قويشى بولىپ باستاعان سەيسەمباەۆقا نە جوق؟

قويشى ايتەۋىر، بانكيرلەر بارىن سالىپ ءجۇرىپ «بيتلزدى» توبەمىزگە قويدى. بىراق ولاردى ۇلىقتاۋ مۇنىمەن بىتپەگەن كورىنەدى. تاياۋ كۇندەرى الماتىدا ۇركەردەي توپ «بيتلزدىڭ» 50-جىلدىعى مەن دجون لەننوننىڭ 70-جىلدىعىن اتاپ ءوتتى. ارينە، لەننوننىڭ تۋىستارى بولعان جوق ولاردىڭ ىشىندە. كوزىن كورگەن دە ءتىرى جان بولمادى. ەسەسىنە ەرلان كوكەەۆ، قۇرالاي نۇرقادىلوۆالار، ءتىپتى اسىل بەدەلحان مەن اقجول مەيىربەكوۆ سياقتى اجەپتاۋىر دەپ جۇرگەن انشىلەرىمىز «بيتلز» اندەرىن شىرقاپتى. ولارعا قۋانىشى قوينىنا سىيماعان سەرىك اقىشەۆ قوسىلعان. قۇداي وڭداعاندا، عاني قاسىموۆ، ەرمەك امانشاەۆ، ەرلان قاناپيانوۆ، مەلس ەلەۋسىزوۆتەر ساحناعا شىقپاي قالىپتى. ايتپەسە، «بيتلز.رۋ» سايتىنان ءبىز وسى كىسىلەردىڭ شاراعا اسقان قۇلشىنىسپەن كىرىسكەلى جاتقانىن وقىپ-بىلگەنبىز. دەگەنمەن ۇيىمداستىرۋشى ايدار بەكبوسىنوۆ اتى اتالعانداردى دجون لەننون اتىنداعى اللەيانىڭ اشىلۋىندا قۇرمەتتى قوناق رەتىندە كۇتىپ-اق وتىر. قازاقتا ۇلى جوق. قازاقتا ءتىپتى تالانت جوق. وسىلاي توپشىلايتىن قاسىموۆتار لەننونعا اللەيا اشىپ، اعاش وتىرعىزىپ، مارە-سارە بولماق. قازاقتان كۋمير تاپپاعاندار سىيىناتىن قۇدايىن سىرتتان تاۋىپ، جەتىسىپ-اق جاتىر.

ەندى وسىنداي، «شەتەل مادەنيەتىمەن سۋسىنداعان اسقان ءبىلىمدارلاردىڭ» قاتارىنا ۆيكتور تسويدىڭ «پوكلوننيكتەرى» قوسىلىپتى. ءيا، ءيا، ەندى الماتىدا تسويدىڭ ەسكەرتكىشىن قويامىز دەپ ەلىرىپ جۇرگەندەر بار. ول ءۇشىن اكىمشىلىكتىڭ رۇقساتى بەس تيىنعا دا كەرەك ەمەس. ۆيكتور تسوي ءدال «بيتلز» سياقتى، جەكە مەنشىك بولىپ سانالاتىن كوكتوبەگە ورىن تەپپەك. بۇل جاڭالىق تا الماتىداعى ءانشىنى ەسكە الۋ كەشىندە ايتىلدى. ءمۇسىنشى باقىتبەك مۇحامەدجانوۆ بارىن سالىپ تسويدىڭ ەسكەرتكىشىن قۇيىپ تا قويىپتى. ءانشىنىڭ بويىمەن بىردەي: 1.80.سم. ءمۇسىننىڭ قولىندا وتتىقتىڭ جالىنى الاۋلاپ تۇرادى. نە دەگەن فانتازيا، نە دەگەن رومانتيكا دەسەڭشى! باتىرلاردىڭ ءبارى ءبىر ينكۋباتوردان شىققانداي، ابايىڭ اناۋ جەرگە قاراپ تۇرعان، ءال-ءفارابيىمىز بالەرينا، ال سۋرەتشىلەر تسويدى قايتىپ اسپەتتەيمىن دەپ الەك.  نە كورىندى بىزگە سونشاما؟ تسوي مەن لەننونعا تاتيتىن ۇل تاپپاپ پا ەكەن قازاق؟ الاش ارىستارىنا، ماعجانعا، كۇلاش بايسەيىتوۆا، اناۋ قازاق تەاترىنىڭ نەگىزىن قالاعان «اۋليە-اكتەرلەردىڭ» بىرىنە دە ەسكەرتكىش جوق الماتىدا. قالتاسىندا اقشاسى باردىڭ ىستەپ وتىرعانى اناۋ. بۇل ءبىزدىڭ قاسىرەت. بيلىگى مەن بايلىعى باردىڭ قازاق رۋحىنان الىستاپ كەتكەنى، نە سوندايلاردىڭ عانا بيلىككە، بايلىققا يە بولاتىنى - قازاقتىڭ قاسىرەتى.

بۇل قالاعا شەتەلدىكتەر ءجيى كەلەدى. ءبارى دە كوكتوبەگە بارادى. رەسپۋبليكا سارايىنىڭ الدىنداعى ۇنجىرعاسى تۇسكەن «قارا شالدى» قايتسىن، قالانى «الاقانىنداعىداي» كورىپ تۇرعان ماككارتنيلەرمەن جۇزدەسىپ، ءماز-مەيرام بولادى. «ەەە، بۇل بايعۇستاردا قايبىر مادەنيەت بولسىن...». ءيا، الماتىنىڭ بۇرىش-بۇرىشىندا كورىنگەننىڭ كەشى ءوتىپ، ەرىنبەگەن «ەرىم» دەگەنگە ەسكەرتكىش قويىپ جاتىر. قازاقتىڭ مادەنيەتىن وشىرەيىن دەپ قاساقانا ارەكەت ەتىپ جۇرگەن باسقا بىرەۋلەر بار دەيىن دەسەڭ، وسىنىڭ ءبارىنىڭ باسى-قاسىندا جاناتالاسىپ جۇرگەن - قازاقتىڭ قارادومالاق بالالارى. اقىرى ءبارىمىزدىڭ قورىققانىمىز بولدى: تورتتىك توبەمىزدە ويناپ قانا قويعان جوق، وزىنەن كەيىنگى تالاي «الەمدىك جۇلدىزدارعا» جول اشىپ بەردى. «بيتلز»، تسوي، كەلەسى كىم؟ كەلەسى «گەروي» دا اراعا ءۇش جىل سالىپ پايدا بولار ما ەكەن؟ ءاي، بۇل جولى ادەپ ساقتاپ اۋرە بولمايتىن شىعار... كوكتوبە ۇلكەن عوي، بارىنە جەتەدى. شەتەلدىڭ جىن-شايتانىن ۇيىرىمەن اكەلىپ يىرسە دە ەشكىم قوي دەي المايدى. ايتپاقشى، جورامال: قايتقانىنا بەس جىل تولماي مايكل دجەكسون دا كوكوتوبەگە شىعۋى كادىك. قۇداي بىلەدى، سولاي بولادى دا. مادوننا ءبىراز جاساي تۇرسا ەكەن دەپ تاڭىردەن تىلەيىك...

"حالىق ءسوزى» گازەتى، №13, 17.09.2010