جالپى، ولەڭدى ءتۇسىندىرۋ – جاقسى ءداستۇر ەمەس. دەگەنمەن، تۇردەگى جاڭالىق تۋرالى، ءساتتى شىققان ىزدەنىستىڭ جەمىسى، ناتيجەسى جايلى، كوڭىلگە وي سالعان اسەر جونىندە اڭگىمە قوزعاپ، پىكىر ايتقىڭىز كەلەتىنى راس. تالعام جايىندا كەيىن تالاسا جاتارمىز. اسىرەسە، ولەڭدەگى قولتاڭباسى – سابىرلى كوزقاراس، بايىپتى تالقى، تياناقتى وي-تۇجىرىمدى قاجەت ەتەتىن – اقىننىڭ عازالدارى الدىمىزعا كولدەنەڭ تارتىلعان كەزدە – تالعام جايىندا كەيىن تالاسا جاتارمىز.

ۇلىقبەك – قالىپتاسقان ءتورت جولدىق ولەڭ ۇلگىسىنە ارەڭ سىيىپ جۇرگەن اقىن.

شاڭىراق ءمۇيىز كوك وگىز كوتەرىپ تۇرعان ءپىل ساۋىرلى قارا جەرگە سىيماي، شەكسىز كوك اسپاندى تانىعىسى كەلگەن ارعى باباسى – دەگدار ۇلىقبەك ءتارىزدى ۇلت پەرزەنتى ۇلىقبەك تە – ءنازيرا عازال كەڭىستىگىندە بىرقالىپتى ولشەمدە عانا ءومىر سۇرۋدەن باس تارتىپ، بايىتىنە ءتۇرلى پورمالىق ءپىشىن ىزدەيدى.

باق دەگەنىم سورعا

اينالدى،

تاق دەگەنىم كورگە

اينالدى،

كوكىرەگىمە شەر بايلاندى،

تولايىم...

جەر دەگەنىم كەبەنەك پە،

ەل دەگەنىم ەبەلەك پە،

ەر دەگەنىم كوبەلەك پە،

اعايىن؟!

اتامەكەن – الىپ توزاق،

مويىنداعى قامىت

قاجاپ،

مويىدىڭ-اۋ، عارىپ قازاق،

اھ ۇرىپ.

نايزاعايلى نامىس قايدا،

قايتا بىزبەن

تابىسپاي ما،

اتا جاۋمەن الىسپاي ما،

اقىرىپ؟!

اقىننىڭ ۇلتتىق بوياۋى قانىق ءسوز قولدانىسىندا، جاۋگەرشىلىك زاماندا ات ۇستىندە دۇنيەگە كەلگەن – قارقىندى ساربازدار ءانى – جورىق جىرلارىندا، قالا بەردى، ۇزاق ساپار، سانسىز جورتۋىلداردا شىڭدالعان، ناق ولشەمىن، ناعىز كەيپىن تاپقان ۇيقاستارىندا، اندا-ساندا شاشىراعان ويلارىن ءبىر قايىرىپ، تياناقتاپ العان ءتۇيىندى بايلامدارىندا ساقارا جىراۋلارى تولعاۋلارىنىڭ ايشىقتى سيپاتى بار.

نەمەسە كەلەسى ءبىر ولەڭىن الايىق:

تەرلىگىم تەرگە ءشىرىدى،

تەڭىزدەي قولىم ءىرىدى،

تۇمسىقتان تىزگەن

ءتىرىنى –

اتاڭا نالەت دۇشپانعا

جەر باسىپ ءجۇرۋ

لايىق پا؟

بۇل – "قوبدا. يساتاي قابىرى باسىندا" اتتى رەكۆيەم-قوسالقا. ۇلىقبەك ەسداۋلەتتىڭ "كۇرشىم. جارالى باراق باتىر" دەگەن جىرى دا جوعارىدا اتالعان عازالدارعا سارىنداس.

سوڭعى كەزدە قازاق پوەزياسىندا – الەۋمەت تاعدىرىن ويلاعان، ەلدىڭ كەلەشەگىنە الاڭداعان جىراۋلىق تولعاۋلار ۇردىسىندەگى قاھارمان ولەڭدەر اقىرىنداپ كوبەيىپ كەلە جاتىر. قۇپتارلىق جايت. ۇلىقبەكتەر – وسى ءۇردىستىڭ العاشقى قارلىعاشتارىنىڭ ءبىرى. ءتىپتى، ولاردىڭ اتالمىش تاقىرىپتاعى بايىتتەرىن ءبىر كىتاپقا بىرىكتىرىپ، ريسالە شىعارسا دەگەن وي دا كەلەدى. ەسەنعالي راۋشانوۆ، يران-عايىپ، سەرىك اقسۇڭقارۇلى، نۇرلان ماۋكەنۇلى، ۇلاربەك دالەي، ەرلان ءجۇنىس... ءتارىزدى اقىنداردىڭ شىعارمالارى تاماشا ءبىر توپتاما بولار ەدى.

زادىندا، ۇلىقبەك ەسداۋلەت ەل اراسىندا، نەگىزىنەن، ليريكالىق تۋىندىلارىمەن تانىمال، بىراق، قازتۋعان جىر-تولعامدارى سياقتى – شىلتەرىدەي ورىلگەن، كوبەبۇزار وق-جەبەدەي قايراتتى – اساۋ جىرلار اقىن كىتاپتارىندا مولىنان كەزدەسەدى.

ءومىر، ساعان كەلدىم –

كەتتىم،

سوندا نەنى

تىندىردىم؟ –

زەرىن تەرىپ زەڭگىر كوكتىڭ،

بوتانانى تۇندىردىم.

ءومىر، ساعان باردىم –

قايتتىم،

تاڭعى شىقتى مەكەندەپ،

قۇدايىما قايعىڭدى

ايتتىم،

قۇلاق تۇرەر مە ەكەن دەپ.

شىققىر كوزدى

اشتىم-جۇمدىم،

شولدىم بيىك-تومەندى،

ءتىلىن جۇتقان تاس

تۇنجىرمىن،

سويلەتپەڭدەر مەنى ەندى.

ماعان ولەڭدەگى: ء"ومىر، ساعان باردىم-قايتتىم، تاڭعى شىقتى مەكەندەپ" دەگەن جولدار قاتتى ۇنادى. جاقسى وبراز. ادەمى وقىلادى. كوز الدىڭا ەرتەگى ەلىندەگىدەي عاجايىپ الەم ەلەستەيدى.

بولار دا ەدى ءبارىن قايتا

باستاۋعا،

بۇل ءومىردى بولار دا ەدى

سۇرمەۋگە...

("قىسقاجىپ")

توبەمنەن، مىنە، تاۋ

قۇلاپ،

تاس تۇنەك باستى الەمدى،

قاراقات كوزىڭ جاۋدىراپ،

جالعىزدىق،

جالعىز قال ەندى.

("جالعىزدىق")

ۇلىقبەك اقىن – ولەڭ تەحنيكاسىنىڭ وزىق ۇلگىلەرىن قالتقىسىز مەڭگەرگەن قالام يەسى. جىر ۇيقاستارىنىڭ تابيعاتىندا جاساندىلىق جوق، حالىقتىق مۇڭ، بۇقارالىق سارىن بار، سوندىقتان جەڭىل ۇيقاسىپ – وڭاي سىرلاسىپ كەتە بەرەسىڭ. جالپى، انا تىلىنە جۇيرىك، اسىل قازىناسىن بويىنا ءسىڭىرىپ وسكەن ءدۇلدۇل شايىر بايىتتەرى قيىندىقسىز تەز جاتتالادى. ءارى ەل اراسىنا جىلدام تارالادى. مەنىڭشە، ۇلىقبەكتىڭ اقىندىق باقىتى دا وسىندا.

ءوزىن الپەشتەگەن جۇرتىنا وزىنەن بۇرىن – اسقاق ءان، ادەمى ولەڭ كۇيىندە جەتكەن تۋىندىلارى قانشاما!

ادەتتە، سازگەر اۋەنگە ەركىن ۇيلەسەتىن، ءان شاقىرىپ تۇراتىن جىرلاردى تاڭدايدى. بۇكىل ءاننىڭ، جالپى، مۋزىكانىڭ نەگىزىندە – ولەڭ ءتارىزدى – ىرعاقتىڭ بەلگىلى ءبىر رەتپەن قايتالانۋى جاتىر. سودان شىعار، ۇلىقبەك كوپتەگەن ءاننىڭ سوزىنە تالاي رەت اۆتور بولدى.

ارينە، اقىن شىعارماشىلىعى عۇمىرناماسىندا، تاقاۋ جىلدارى باسپا ءجۇزىن كورگەن "كيىز كىتاپ" توپتاماسى وزگە جيناقتارى قاتارىنان وق بويى وزىق تۇرعانى ءسوزسىز. بايىپتى، ماعىنالى، ونەگەلى قيسسالار جەتكىلىكتى.

نەگە ەكەنى بەلگىسىز، ۇلىقبەك ەسداۋلەتتىڭ اساۋ دا بايسالدى جىرلارىن مەن التايدىڭ ساۋىرى كۇمىس اق مارالىنا، كوزىنىڭ تۇڭعيىعىنا پاراسات تۇنعان اقىلدى جانۋار – اسا سەزىمتال، ەلگەزەك، سالا ءمۇيىزدى ايىرتۇياق بۇعىلارىنا ۇقساتامىن. مۇمكىن، تۋعان جەردىڭ تابيعاتى ولەڭ تابيعاتىنا اينالعان شىعار...

مەن ەندى ۇلىقبەكتىڭ قىرعىزداردى نەگە جاقسى كورەتىنىن تۇسىنەمىن.

ەكەۋىنىڭ دە – انالارى ءبىر!

Abai.kz