جاڭا جوبالار –تىڭ وندىرىستەر
يندۋستريالىق-يننوۆاتسيالىق دامۋ
ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا وبلىسىمىزدا ۇدەمەلى يندۋستريالىق-يننوۆاتسيالىق دامۋ باعدارلاماسى شەڭبەرىندە 12 ينۆەستيتسيالىق جوبا ىسكە قوسىلدى. الايدا ەكىنشى جارتى جىلدىققا بەلگىلەنگەن جوسپار ارتىعىمەن ورىندالاتىن بولادى. جاڭا جوبالاردىڭ سانى قوسىمشا بەس ينۆەستيتسيالىق جوبامەن تولىقتى. بۇل تۋرالى سەيسەنبى كۇنى وبلىستىق ۇيلەستىرۋ كەڭەسىن وتكىزگەن وبلىس اكىمى باقىتجان ساعىنتاەۆ مالىمدەدى.
يندۋستريالىق-يننوۆاتسيالىق دامۋ
ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا وبلىسىمىزدا ۇدەمەلى يندۋستريالىق-يننوۆاتسيالىق دامۋ باعدارلاماسى شەڭبەرىندە 12 ينۆەستيتسيالىق جوبا ىسكە قوسىلدى. الايدا ەكىنشى جارتى جىلدىققا بەلگىلەنگەن جوسپار ارتىعىمەن ورىندالاتىن بولادى. جاڭا جوبالاردىڭ سانى قوسىمشا بەس ينۆەستيتسيالىق جوبامەن تولىقتى. بۇل تۋرالى سەيسەنبى كۇنى وبلىستىق ۇيلەستىرۋ كەڭەسىن وتكىزگەن وبلىس اكىمى باقىتجان ساعىنتاەۆ مالىمدەدى.
ەكىنشى جارتىجىلدىقتا ىسكە قوسۋ كوزدەلگەن جاڭا جوبالاردىڭ جالپى قۇنى 31 ملرد. تەڭگەدەن اسادى. سولاردىڭ ءبىرى - «كاۋستيك» اق-نىڭ جاڭا ءوندىرىسىنىڭ تۇساۋى تاۋەلسىزدىك كۇنى قارساڭىندا كەسىلەدى دەپ كۇتىلۋدە. مۇندا حلور جانە كاۋستيكالىق ۇنتاق ونىمدەرى بۇرىنعىداي سىناپ ادىسىمەن ەمەس، ەكولوگيالىق تۇرعىدان قاۋىپسىز مەمبراندى تەحنولوگيا بويىنشا شىعارىلادى. جوبا كەستەگە سايكەس جۇزەگە اسۋ ۇستىندە. «ەكىباستۇز گرەس-1» جشس-ءنىڭ №5 ەنەرگوبلوگىندا ەلەكتر سۇزگىلەرىن ورناتۋ ءىسى دە مەرزىمىندە ورىندالۋدا. العاشقى سىناق جۇمىستارى دا باستالىپ كەتكەن. ەكىباستۇزدىق تاعى ءبىر كاسىپورىن - «بوگاتىر كومىر» سەرىكتەستىگى دە كەنىشتە كولىكتەردىڭ ءجۇرۋ جولىن قايتا جاڭعىرتۋ ءىسىنىڭ اياقتالىپ قالعانىن مالىمدەدى. بۇل جوبانى ىسكە اسىرۋعا 2,9 ملرد. تەڭگە جۇمسالدى. اقسۋ فەرروقورىتپا زاۋىتىنىڭ ديرەكتورى ا.ەسەنجولوۆ جوسپارلانعان 6 جوبانىڭ ەكەۋى ايماقتىق يندۋستريالاندىرۋ كارتاسىنا ەنگىزىلگەنىن، ەلەكتر پەشى مەن جىلۋ ەنەرگەتيكالىق جابدىقتاردى كۇردەلى جوندەۋ ەسكىلدى ماڭزىدى ىستەردىڭ بارلىعى جەلتوقسان ايىندا ءتامامدالاتىنىن جەتكىزدى. «پاۆلودارەنەرگو» اق №3 جىلۋ-ەلەكتر ستانتسياسىنىڭ دا قازاندىق اگرەگاتى بەلگىلەنگەن مەرزىمدە ىسكە قوسىلىپ، ءوندىرىس قۋاتىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. وبلىسىمىزدا يندۋستريالىق كارتاعا ەنگىزىلمەسە دە، ارنايى كوميسسيانىڭ ۇدايى باقىلاۋىنا الىنعان بۇدان دا باسقا ينۆەستيتسيالىق جوبالار بار. كەڭەس بارىسىندا ولاردىڭ دا ءساتتى جۇزەگە اسىپ جاتقانى ايتىلدى.
اۋىل شارۋاشىلىعى بويىنشا دا بىرقاتار يننوۆاتسيالىق جوبالار قولعا الىنعان. «اقتوعاي-اگرو» سەرىكتەستىگى 8500 توننا ونىمگە لايىقتالعان كوكونىس ساقتاۋ قويماسىن جۋىردا قولدانىسقا ەنگىزبەك. ايتا كەتەلىك، اتالمىش جوبانىڭ ىلگەرى باسۋىنا وبلىس اكىمىنىڭ «قازاگرو» ۇلتتىق كومپانياسىنا تىكەلەي وتىنىشپەن شىعۋى وڭ ىقپال جاسادى. «انداس» شارۋا قوجالىعى العاشقىداي مالىمدەلگەندەي 3 مىڭ توننالىق ەمەس، 6,5 مىڭ توننا كوكونىس سىياتىن قويما قۇرىلىسىنا بەلسەنە كىرىسكەن. سوڭعى كەزدە «فۋدماستەر» كومپانياسىنىڭ ءبىر فيليالىنا اينالعان «ءسۇت» كاسىپورنى دا شىعارىلاتىن ونىمدەردىڭ ساپاسىن جاقسارتۋعا مۇمكىندىك الدى. كاسىپورىن ديرەكتورى س.دۇيسەمباەۆا وبلىس اكىمىنە كورسەتىلگەن قولداۋلار ءۇشىن العىسىن جەتكىزدى.
ال «ەۋروازياتتىق ەنەرگەتيكالىق كورپوراتسياسى» اق-نىڭ بيىل ىسكە اسىرىپ بولۋعا ءتيىس ءبىر جوباسى كەيىنگە قالدىرىلدى. ايتا كەتەلىك، كومپانيا وسى جىلى ەكى ينۆەستيتسيالىق جوبانى اياقتاۋدى جوسپارلاعان بولاتىن. «شىعىس» كەنىشىندە جەر بەتىن ارشۋدىڭ تسيكلدىق-اعىمدىق كەشەنىن قۇرۋ جوباسى ساتىمەن جۇزەگە استى. بىراق كورپوراتسيا ەكىنشى جوباسىن - اقسۋ ەلەكتر ستانتسياسىنىڭ ەكىنشى ەنەرگوبلوگىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋدى كەلەر جىلى ءتامامدايتىن بولادى. بۇعان سەبەپ تە بار. كومپانيانىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى ن.اريپحودجاەۆتىڭ تۇسىندىرۋىنشە، «حاركوۆتياجماش» زاۋىتىنىڭ دايىنداعان تۋربوگەنەراتورى تالاپقا ساي بولماي، قايتادان جەتىلدىرۋگە جىبەرىلدى. قۇرال-جابدىق جوعارى ءۆولتتى ەلەكتر قۋاتىنىڭ سىناعىنا توتەپ بەرە الماعان كورىنەدى. ەندىگى جەردە زاۋىت تۋربوگەنەراتوردى قازان ايىندا جونەلتكەن كۇندە دە ءبىزدىڭ جاققا ول قاراشا-جەلتوقسان ايىندا جەتەدى. وندا دا قۇرال-جابدىقتى قايتادان سىناقتان وتكىزۋ قاجەت، وعان دا ءبىرشاما ۋاقىت كەتەدى. وسىنىڭ ءبارىن ەسەپكە الا كەلە، كورپوراتسيا ەنەرگوبلوكتى ىسكە قوسۋدى 2011 جىلدىڭ ءساۋىر-مامىر ايلارىنا شەگەرىپ وتىر. وبلىس اكىمى بۇل تۋرالى ارنايى حاتقا قول قويىپ، ۇكىمەتكە جىبەرگەنىن ايتتى.
ۇيلەستىرۋ كەڭەسىنىڭ مۇشەلەرى بۇدان كەيىن جاڭادان بەلگىلى بولعان ينۆەستيتسيالىق جوبالارمەن تانىستى. پاۆلودار قالاسىندا سالىناتىن شىنى زاۋىتى مەن ەكىباستۇز قالاسىندا جوسپارلانعان كەشەندى قورىتپالار، ەمۋلسيالىق جارىلعىش زاتتار قوسپالارىن، كوكس وندىرىسىنە قولدانىلاتىن شيكىزاتتار شىعاراتىن وندىرىستەر - ايماقتىق يندۋستريالاندىرۋ كارتاسىنا ەنگىزۋگە تۇرارلىق جوبالار. ماسەلەن، شىنى زاۋىتىن كەزىندە قىزىلوردا جانە اقتوبە جەرىندە سالۋ جوسپارلانعان، بىراق ىسكە اسپاي قالعان. قازىردە بۇل جوبانى قىتايلىق-قازاقستاندىق كومپانيا قولداۋعا دايىن. ەگەر جوبا ساتىمەن ىسكە اسسا، وبلىستىڭ عانا ەمەس، تۇتاس ەلدىڭ سالاسىن دامىتۋعا ۇلەس قوسادى. وبلىس اكىمى ايتىپ وتكەندەي، وسىلايشا ەكىباستۇز تەك كومىرىمەن عانا ەمەس، باسقا دا سالالارعا جاتاتىن وندىرىستەرىمەن تانىلاتىن بولادى. ايماق باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، بۇدان باسقا، وبلىستا مينيسترلىك پەن «سامۇرىق- قازىنا» قورىنىڭ باقىلاۋىمەن ىسكە اسىپ جاتقان تىڭ جوبالار بار. الداعى ۋاقىتتا جەرگىلىكتى حالىق ولار جايلى دا كەڭىرەك حاباردار بولادى.
ن.جايىقباەۆ.