قىرعىزستاندا كومىر باعاسى كوتىرىلىپ، كىنالى قازاقستان بيلىگى بولىپ جاتىر. سەبەبى قازاقستان كومىردى كورشى ەلگە ەكسپورتتاۋدى توقتاتقان ءارى شەكاراداعى قيىندىقتان كەيىن، كومىر باعاسى شارىقتاپ كەتكەن.

باعانى رەتتەيتىن قىرعىزدىڭ بيلىك ورىندارى كومىر باعاسىنىڭ قىمباتتاۋ ماسەلەسىن قوعامدىق تالقىلاۋعا سالىپ، قارپايىم قىرعىزدى قازاقتارعا قارسى قويۋعا ارەكەتتەنۋدە. ەكونوميكا مينيسترلىگى سوڭعى ءبىر اي ىشىندە كومىر باعاسى 20 پايىزعا ءوسىپ كەتكەنىن العا تارتىپ وتىر. ال ەلدىڭ سولتۇستىگى تالاس وڭىرىندە كومىر 25 پايىزعا دەيىن قىمباتتاعان دەسەدى.

قىرعىز بيلىگى كومىردىڭ قىمباتتاۋىنا قازاقستاننىڭ كىنالى ەكەنىن ەمەۋرىنمەن بولسا دا ءبىلدىردى. اينالايىن قىرعىزدار، كومىردىڭ باعاسى قىمبات دەپ جىلاي بەرمەڭىزدەر. سول قارا التىننىڭ باعاسى بىزدە دە جالىنا قول تيگىزبەي تۇر.

الدا قىلىشىن سۇيرەتىپ قىس كەلە جاتقانىن المازبەك مىرزا ويلاۋى كەرەك ەدى. ءبىزدى سىناپ نەسى بار؟ ءبىز وندايدى كوتەرە المايمىز. ايتاتىن اڭگىمە قۇرىپ قالدى ما؟ دەموكرتيالىق قۇندىلىقتى تۋ ەتىپ كوتەرگەن باشسى (وسى جولى اتامباەۆتىڭ قانشالىقتى دەموكرات ەكەنىن بايقادىق قوي) ەل حالىقتىڭ تاعدىرىمەن بۇلايشا ويناماسا كەرەك ەدى.

مەنىڭشە، قىرعىز بيلىگىنىڭ كومىردىڭ باعاسىنىڭ كوتەرىلۋىن حالىقتىڭ تالقىلاۋىنا شىعارۋى ساياساتتان حابارى جوق قاراپايىم قىرعىزداردى قازاقتارعا قارسى قويۋدىڭ امالى سياقتى.

ايتپەسە، قىرعىز بيلىگى كومىر باعاسىنا قاتىستى ماسەلەنى قوعامدىق تالقىلاۋعا شىعارماي-اق، استاناعا كەلىپ، جالىنىپ، جالپايىپ شەشىپ كەتۋىنە بولار ەدى عوي؟ مۇحتار ءابىليازوۆتى تالاي رەت كەشىرگەن ءبىزدىڭ ەلباسىمىز كەك ساقتامايتىن، كەشىرىمدى جان ەكەنىن قىرعىز بيلىگى بىلمەيدى دەگەنگە كىم سەنەدى؟

قىرعىزستانداعى قازىرگى جاعداي رەسەي مەن اقش-تىڭ اراسىنداعى دۇردارازدىقتى ەسكە تۇسىرەدى. قىرىمدى باسىپ العان ورىستار سانكتسيانىڭ استىندا قالعان سوڭ، قىمباتشىلىققا ۇرىنىپ، قاتتى كۇيزەلگەن قارا حالىققا «مۇنىڭ بارىنە امەريكا كىنالى» دەپ قارقىندى پروپوگاندا جۇرگىزىپ جاتىر. سول سياقتى قىرعىز بيلىگى دە ماسەلەنى وڭتايلى شەشۋدىڭ ورنىنا كومىر ماسەلەسىن تالقىلاۋعا شىعارىپ، قارپايىم حالىق الىدىندا سۋدان تازا، سۇتتەن اق بولىپ كورىنۋگە تىرىسىپ جاتىر. بۇدان نەنى اڭعارامىز؟ ءوز باسىم بۇدان قىرعىز بيلىگىنىڭ تۋىنداعان داۋ-شارلاردى شەشۋگە قابىلەتسىز ەكەنىن بايقاعانداي بولدىم.

نۇرلان جۇماحان

Abai.kz