ەكونوميكالىق وداققا مۇشە رەسەيدىڭ چەليابينسك قالاسىندا وتكەن  ق XIV وڭىرارالىق ىنتىماقتاستىق فورۋمىنا باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمى التاي كولگىنوۆ تە قاتىسىپ قايتقان ەدى. وندا التاي كولگىنوۆ، باتىس قازاقستان مەن رەسەيدىڭ اراسىنداعى تاۋار اينالىمى 400 ميلليون دوللارعا جەتكەنىن مالىمدەدى، دەپ حابارلايدى اباي اقپارات اگەنتتىگى.

2003 جىلدان بەرى ءداستۇرلى تۇردە ۇيىمداستىرىلىپ كەلە جاتقان فورۋمنىڭ ماقساتى – ەكى ەلدىڭ اراسىنداعى ءتۇرلى سالاداعى ىنتىماقتاستىقتى بەكىتىپ، ساۋدا-ەكونوميكالىق، عىلىمي-تەحنيكالىق جانە مادەني بايلانىستاردى نىعايتۋ.

گەوگرافيالىق ورنالاسۋى مەن تاريحى جاعىنان بايلانىسى تەرەڭدە ەكى مەملەكەتتىڭ اراسىنداعى ساۋدا-ەكونوميكالىق قارىم-قاتىناستار وتە تىعىز. ماسەلەن، رەسەيدىڭ 5 وبلىسىمەن شەكتەسەتىن باتىس قازاقستاننىڭ وزىندە رەسەي بيزنەس وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن 160-تان اسا كاسىپكەرلىك نىسان جۇمىس جاسايدى. سونداي-اق سوڭعى 3 جىلدىڭ ىشىندە تەك باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقپەن اراداعى تاۋار اينالىمى 2 ملدر. اقش دوللارىن قۇراسا، بيىلدىڭ وزىندە رەسەي ەلىمەن 400 ملن. دوللاردى قۇراپ، 40 پايىز ءوسىمدى كورسەتىپ وتىر.

فورۋم اياسىندا قازاقستان مەن رەسەي فەدەراتسياسى وبلىستارىنىڭ اراسىندا ارنايى كەلىسىمدەر جاسالدى. سونىڭ ىشىندە پەنزا وبلىسىنىڭ ۇكىمەتى مەن باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ اكىمدىگى ەكونوميكالىق، عىلىمي-تەحنيكالىق جانە مادەني ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىمگە قول قويدى.

ءوز كەزەگىندە وڭىرارالىق فورۋمنىڭ ەكى ەل ءۇشىن دە اسا تيىمدىلىگىن اتاپ وتكەن وبلىس اكىمى ا.كولگىنوۆ:

- ءبىز ءۇشىن پەنزا وبلىسىنىڭ ءىT تەحنولوگيا، مەديتسينا، فارماتسەۆتيكا، اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىندا جۇزەگە اسىرىپ جاتقان جوبالارى وتە قىزىقتى. ويتكەنى باتىس قازاقستان وبلىسىندا دا ماشينا جاساۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى باعىتى جاقسى جولعا قويىلعان. سوندىقتان بۇگىن ءبىز جاساسقان كەلىسىمنىڭ اۋقىمى كەڭ، كوپ سالانى قامتيدى. قازىردىڭ وزىندە ەكى وبلىستىڭ وكىلدەرى ءبىر-بىرىمىزگە بارىپ، تاجىريبە الماسۋ جونىندە ۋاعدالاستىق. جالپى، مۇنداي شارالار جاقىنداستىرا تۇسەدى دەپ ويلايمىن. مىسالى بىلتىر استانا قالاسىندا ەكى مەملەكەت باسشىسى ن.نازارباەۆ پەن ۆ.ءپۋتيننىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن فورۋمدا باتىس قازاقستان وبلىسىنا قاتىستى ەكى قۇجاتقا قول قويىلعان بولاتىن. ونىڭ ءبىرى جۇردەك پويىزداردى ىسكە قوسۋ جانە ەكى ەل شەكاراسىنداعى تەكسەرىستەردى الىپ تاستاۋ بولسا، ەكىنشىسى جايىق وزەنىنە قاتىستى. بۇگىندە جۇردەك پويىزدار ارقىلى قاتىناۋ تۇرعىندارعا وتە قولايلى. ءبىر سوزبەن، حالىق وسىنداي كەلىسىمدەر نەگىزىندە جۇزەگە اساتىن شارالاردىڭ ناتيجەسىن كورۋدە، - دەدى.

فورۋم تاقىرىبى «ادام كاپيتالىنا يننوۆاتسيالار ەنگىزۋ» بولعاندىقتان، مۇندا ەكى مەملەكەتتىڭ وقۋ ورىندارى مەن عىلىمي ورتالىقتارىنىڭ اراسىنداعى بايلانىس ماسەلەسى دە تالقىلاندى. قازىردىڭ وزىندە باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ بىرنەشە وقۋ ورىندارى مەن رەسەي وقۋ ورىندارىنىڭ اراسىنداعى بايلانىس تىعىز. ستۋدەنتتەرمەن اكادەميالىق الماسۋ، عالىم-ۇستازداردىڭ تاجىريبە ءبولىسۋى ماقساتىنداعى شارالار كوپتەپ جۇزەگە اسۋدا. سونىڭ ىشىندە م.وتەمىسوۆ اتىنداعى باتىس قازاقستان مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ۇجىمى مەن پەنزا مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اراسىندا ارنايى كەلىسىم جاسالعان.

فورۋم قورىتىندىسىندا قازاقستان مەن رەسەي اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناستاردىڭ ورناعانىنا 25 جىل تولۋىنا وراي ن.نازارباەۆ پەن ۆ.پۋتين كەلىسىمدەرگە قول قويادى دەپ كۇتىلۋدە، دەلىنگەن وبلىس اكىمىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنەن كەلگەن اقپاراتتا.

ەرعالي بەرىكۇلى

Abai.kz