سەنبى, 23 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 2158 0 پىكىر 11 ماۋسىم, 2009 ساعات 12:59

«اقتوبەدە تالعامى جوعارى كورەرمەنمەن تابىستىق»

وبلىس ورتالىعىندا ون كۇن ونەر كورسەتكەن قازاقتىڭ مەملەكەتتىك م. اۋەزوۆ اتىنداعى اكادەميالىق دراما تەاترى ارتىستەرى وتكەن جۇمادا اقتوبەلىك كورەرمەندەرمەن قوشتاستى.
تەاتردىڭ ديرەكتورى ءارى كوركەمدىك جەتەكشىسى ەسمۇحان وباەۆ:
- تەاترىمىزدىڭ ءبىر توپ ءارتىسى قازاقستاننىڭ باتىسىندا گاسترولدا جۇرگەنىمەن، الماتىدا دا قويىلىمدار توقتاتىلعان جوق. ءبىز الدىمەن ورالدا بولىپ، سودان كەيىن سىزدەرگە كەلگەن ەدىك. باتىس ءوڭىر ءبىزدى وتە جىلى قابىلدادى، - دەدى.
ارتىستەر دە وزدەرىنىڭ اقتوبەلىك كورەرمەندەرگە دەگەن ريزاشىلىقتارىن جەتكىزدى.
- جيىرما كۇننەن استام ۋاقىت گاسترولدا ءجۇرمىز. ارينە، وڭاي ەمەس. الماتىدا ءۇي قالدى، بالا قالدى. بىراق سىزدەردىڭ ىقىلاستارىڭىز، سىزدەردىڭ پەيىلدەرىڭىز بارلىق ۋايىمدى ۇمىتتىردى. ۋاقىتتىڭ قالاي وتكەنىن بىلمەي قالدىق، - دەدى «تارلان» سىيلىعىنىڭ يەگەرى نازگۇل قارابالينا.
80 جىلدان استام تاريحى بار، باستاۋىندا قوشكە كەمەڭگەرۇلى، ساكەن سەيفۋللين سىندى تۇلعالار تۇرعان اۋەزوۆ تەاترى قازاقستانداعى بارلىق تەاترلاردىڭ «اعاسى»، سولارعا ۇلگى-ونەگە كورسەتۋشى، باعىت بەرۋشى ۇجىم بولىپ ەسەپتەلەدى.
ەسمۇحان وباەۆ تاحاۋي احتانوۆ اتىنداعى وبلىستىق دراما تەاترىن الماتىعا شاقىردى:
- ساحنامىزدى بىرنەشە كۇنگە بوساتىپ بەرۋدەن قاشپايمىز. كەلىڭىزدەر، الماتىلىق كورەرمەندەرگە كورىنىڭىزدەر، - دەدى ول.
ايتكەنمەن اۋەزوۆ تەاترى ديرەكتورىنىڭ ايتۋىنشا، گاسترول ەشقانداي تەاترعا اقشالاي تابىس اكەلمەيدى.

وبلىس ورتالىعىندا ون كۇن ونەر كورسەتكەن قازاقتىڭ مەملەكەتتىك م. اۋەزوۆ اتىنداعى اكادەميالىق دراما تەاترى ارتىستەرى وتكەن جۇمادا اقتوبەلىك كورەرمەندەرمەن قوشتاستى.
تەاتردىڭ ديرەكتورى ءارى كوركەمدىك جەتەكشىسى ەسمۇحان وباەۆ:
- تەاترىمىزدىڭ ءبىر توپ ءارتىسى قازاقستاننىڭ باتىسىندا گاسترولدا جۇرگەنىمەن، الماتىدا دا قويىلىمدار توقتاتىلعان جوق. ءبىز الدىمەن ورالدا بولىپ، سودان كەيىن سىزدەرگە كەلگەن ەدىك. باتىس ءوڭىر ءبىزدى وتە جىلى قابىلدادى، - دەدى.
ارتىستەر دە وزدەرىنىڭ اقتوبەلىك كورەرمەندەرگە دەگەن ريزاشىلىقتارىن جەتكىزدى.
- جيىرما كۇننەن استام ۋاقىت گاسترولدا ءجۇرمىز. ارينە، وڭاي ەمەس. الماتىدا ءۇي قالدى، بالا قالدى. بىراق سىزدەردىڭ ىقىلاستارىڭىز، سىزدەردىڭ پەيىلدەرىڭىز بارلىق ۋايىمدى ۇمىتتىردى. ۋاقىتتىڭ قالاي وتكەنىن بىلمەي قالدىق، - دەدى «تارلان» سىيلىعىنىڭ يەگەرى نازگۇل قارابالينا.
80 جىلدان استام تاريحى بار، باستاۋىندا قوشكە كەمەڭگەرۇلى، ساكەن سەيفۋللين سىندى تۇلعالار تۇرعان اۋەزوۆ تەاترى قازاقستانداعى بارلىق تەاترلاردىڭ «اعاسى»، سولارعا ۇلگى-ونەگە كورسەتۋشى، باعىت بەرۋشى ۇجىم بولىپ ەسەپتەلەدى.
ەسمۇحان وباەۆ تاحاۋي احتانوۆ اتىنداعى وبلىستىق دراما تەاترىن الماتىعا شاقىردى:
- ساحنامىزدى بىرنەشە كۇنگە بوساتىپ بەرۋدەن قاشپايمىز. كەلىڭىزدەر، الماتىلىق كورەرمەندەرگە كورىنىڭىزدەر، - دەدى ول.
ايتكەنمەن اۋەزوۆ تەاترى ديرەكتورىنىڭ ايتۋىنشا، گاسترول ەشقانداي تەاترعا اقشالاي تابىس اكەلمەيدى.
- ءبىر كۇندىك قوناق ءۇي اقىسىنىڭ ءوزى - «وي-وي-وي» اقشا. گاسترول دەگەنىمىز - شىعىن. الايدا كورەرمەنمەن قاۋىشۋدان قايتكەندە دە باس تارتا المايمىز، - دەدى ول.
اۋەزوۆ تەاترى الداعى جىلى اتىراۋ، اقتاۋ قالالارىنا، سونداي-اق تۇركيا قازاقتارىنا بارىپ قايتۋدى جوسپارلاپ وتىر.
ءباسپاسوز وكىلدەرىمەن كەزدەسۋ كەزىندە تەاتر رەپەرتۋارى جونىندە اڭگىمە قوزعالدى. بۇگىنگى كۇنى اۋەزوۆ تەاترى رەپەرتۋارىندا 43 قويىلىم بار. ال اقتوبەلىك كورەرمەنگە سولاردىڭ بەسەۋى ۇسىنىلدى: «ايمان-شولپان» مۋزىكالىق كومەدياسى، «سىعان سەرەناداسى» ميۋزيكلى، «ىمىرتتاعى ماحاببات»، «ەسكى ۇيمەن قوشتاسۋ» درامالارى جانە «ماحاببات داستانى» تراگەدياسى. وسى قويىلىمدار اراسىندا، اسىرەسە، «ماحابابت داستانى» تراگەدياسى توڭىرەگىندە كوبىرەك اڭگىمە قوزعالدى. م. اۋەزوۆ اتىنداعى اكادەميالىق دراما تەاترى كوركەمدىك جەتەكشىسىنىڭ ادەبي كەڭەسشىسى ءاليا بوپەجانوۆا گاسترولدىق ساپارعا وراي ءبىزدىڭ گازەتىمىزگە الدىن-الا بەرىلگەن ماقالاسىندا: «ماحاببات داستانى» - تەاتر ۇجىمى، جالپى، ۇلتتىق تەاتر رەجيسسۋراسى ءۇشىن دە ءجونى بولەك سپەكتاكل. بىرىنشىدەن، بۇل - كلاسسيگىمىز عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ «قوزى كورپەش-بايان سۇلۋ» تراگەدياسى بويىنشا قويىلىم. ەكىنشىدەن، بۇل - دۇنيەدەن ەرتەرەك وزعان تالانتتى رەجيسسەر قايرات سۇگىربەكوۆتىڭ قويىلىمى. ماحاببات تراگەدياسىنىڭ جاڭاشا ينتەرپرەتاتسياسى، ياعني قايراتتىڭ وزىندىك كوزقاراسى. الدىن الا ايتىلۋى ءتيىس جايت - كورەرمەن بۇل تۋىندىعا ادەتتەگى ماحابباتنامەنى كورەمىن دەپ كەلىپ، الدانىپ قالعانداي كۇي كەشپەۋى قاجەت; رەجيسسەر نە ايتقىسى كەلدى، اكتەرلەر نەلىكتەن ادەتتەگىدەن بولەكتەۋ وينايدى… وسىنى زەردەلەپ كورسە دەيمىز»، - دەگەن ەدى («اقتوبە»، 2009 جىل، №65-66, «ونەر قۋانىشى كورەرمەن ءۇشىن»).
«ماحاببات داستانى» تۋرالى تالاي تەاتر سىنشىلارى جىلى لەبىز ايتقانىن، كەزىندە كورەرمەندەر ونى ۇلكەن جاڭالىق رەتىندە قابىلداعانىن بىلەمىز. راسىندا دا، كوپتەگەن كورەرمەنگە «ءبىرتۇرلى» كورىنەتىن وسى قويىلىم، وكىنىشكە وراي، ورتامىزدان ەرتە كەتكەن دارىندى رەجيسسەر قايرات سۇگىربەكوۆ تۋرالى ەندى ونىڭ كوزىن كورگەن ارىپتەستەرىنەن، «ماحاببات داستانىن» ساحناعا الىپ شىققان ارتىستەردىڭ ءوز اۋزىنان ەستۋدىڭ ءساتى ءتۇستى.
ەسمۇحان وباەۆ:
- فيلوسوفيالىق تۇرعىدان العاندا، بۇل - ءىرى سپەكتاكل، - دەپ اتاپ كورسەتتى.
ال اكتريسا شىنار اسقاروۆا وسى قويىلىمدى قولعا العاندا قايرات سۇگىربەكوۆتىڭ كوپ ىزدەنگەنىن ايتتى. بۇدان 1500 جىل بۇرىنعى وقيعانى باياندايتىن «قوزى كورپەش - بايان سۇلۋ» داستانىنىڭ 33 نۇسقاسى بار. قايرات كىتاپحانا، مۇراعاتتاردى ارالاي ءجۇرىپ، سولاردىڭ بارلىعىن دا اقتارىپ شىعىپتى.
- ول سول جىرلاردان اۋىتقىماۋعا تىرىسىپ باقتى، - دەيدى شىنار.
- قايراتتىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى -  ءوزىنىڭ ىزدەنىسى ارقىلى ارتىستەردى دە ىزدەنىسكە، ويعا، جاڭا شەشىمدەرگە جەتەلەي بىلەتىن. كەيبىر «ديكتاتور» رەجيسسەرلەر بولادى. ولار ءارتىس ءۇشىن ءبارىن دە ءوزى شەشەدى. وندايدا ارتىسكە ويلانۋدىڭ ءتىپتى دە قاجەتى جوق، تەك رەجيسسەردىڭ تالابىن بۇلجىتپاي ورىنداساڭ بولعانى… ال قايرات ارتىسكە ەركىندىك بەرەدى، اقىرعى شەشىمدى سەنىمەن بىرلەسىپ قابىلداعاندى ءجون كورەدى. سوندىقتان ونىمەن جۇمىس ىستەگەندە ءبىر ۇلكەن ىزدەنىسكە قالاي ءتۇسىپ كەتكەنىڭدى ءوزىڭ دە اڭعارماي قالاسىڭ، - دەيدى ازامات ساتىبالدى.
اڭگىمە سوڭىندا «اكەمتەاتر» ارتىستەرى:
- تالعامى جوعارى، تۇسىنىگى تەرەڭ اقتوبەلىك كورەرمەندى قيماي بارامىز، - دەپ اقتوبەلىكتەرگە دەگەن ريزاشىلىقتارىن تاعى دا اتاپ ءوتتى.

 

 

ي. وتەمىس
«اقتوبە» وبلىستىق گازەتى 9 ماۋسىم 2009 جىل

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1490
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3257
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5541