الماتى اباتتانىپ كەلەدى. ينجينەرلىك جەلىلەردى ورنالاستىرۋ، تاس توسەۋ، جارىق دىڭگەكتەرىن اۋىستىرۋ، كىرە بەرىستەردى جانە نىسانداردىڭ سىرتىن جاڭارتۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. رەكونسترۋكتسيا اياسىندا جاياۋ جۇرگىنشى ايماعىن كەڭەيتۋ، كولەڭكەلى كەڭىستىكتى قالىپتاستىرۋ ءۇشىن جاسىل جەلەك وتىرعىزۋ، جاڭا فونتاندار سالۋ قاراستىرىلعان.

بۇل جۇمىستار اسىرەسە اباي، ابىلاي حان، نازارباەۆ داڭعىلدارى مەن اباي الاڭىندا قىزۋ ءجۇرىپ جاتىر.

قالا اكىمىدىگىنىڭ كوميسسياسى تاريحي ورتالىقتاعى قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ بارىسىن تەكسەردى. جۇمىس ساپارى كەزىندە الماتى اكىمى كوشەلەردى اباتتاندىرۋمەن اينالىساتىن مەردىگەرلەر اتىنا بىرقاتار سىن ايتتى.

«جاياۋ جۇرگىنشىلەر مەن اۆتوكولىك ءۇشىن قاۋىپسىز قوعالىستى قامتاماسىز ەتكەن ءجون. سىزدەردىڭ بارلىقتارىڭىز جۇمىسقا بايلانىستى اشىق كونكۋرسقا قاتىستىڭىزدار، بارلىقتارىڭىز تاجىريبەلى كومپانياسىزدار، سىزدەر ساپا ءۇشىن جاۋاپ بەرۋمەن قاتار قالالىقتارعا قاجەتتى جاعدايدى جاساۋعا تيىسسىزدەر»، - دەپ اتاپ ءوتتى الماتى اكىمى باۋىرجان بايبەك.

«بازيس-ا» كومپانياسىنىڭ باسشىسى پاۆەل بەلوۆيچ ءوزىنىڭ سوزىندە نەمكەتتى جۇمىس جاساعاندارعا شارا قولدانىلعانى تۋرالى ايتتى. مىسالى، قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ ەرەجەسىن ساقتاماعانى جانە تەحنيكا قاۋىپسىزدىگىن بۇزعانى، جۇمىستى تالاپقا ساي ۇيىمداستىرماعانى ءۇشىن «بازيس-ا» اق-نىڭ باسقارۋشى ديرەكتورى سالەم توقمۇرزاەۆ قىزمەتىنەن بوساتىلدى، باسقارۋشى ديرەكتور وتەگەن بۇزعۇلوۆتىڭ لاۋازىمى تومەندەتىلدى، ۆيتسە-پرەزيدەنت مارات كوپەشەۆكە قاتاڭ ەسكەرتۋ جاريالاندى، بۇلاردىڭ بارلىعى نازارباەۆ داڭعىلىنداعى جوندەۋ جۇمىستارىنا جاۋاپتى بولاتىن.

بۇلاردان وزگە، وسى ۋچاسكەدە جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ جاتقان قوسالقى مەردىگەرلىك ۇيىمدار «كەرىم جول» جشس پەن «مۆ الونس» جشس ينەرتتى ماتەريالداردى جيناقتاعانى جانە قۇرىلىس قوقىستارىن رەتسىز قالدىدرعاندارى ءۇشىن ارقايسىسىنا 20 ەسەپتىك ايلىق كورسەتكىش كولەمىندە 48 100 تەڭگەدەن ايىپپۇل سالىندى.

اكىمنىڭ ورىنباسارى س.ماكەجانوۆ قۇرىلىس-مونتاج جۇمىستارىن تەكسەرۋ بارىسىندا ابىلاي حان داڭعىلى، اباي داڭعىلىنان الماتى-2 تەمىرجول ۆوكزالىنا دەيىنگى ايماقتاردا بىرقاتار كەمشىلىكتەردىڭ ورىن العاندىعىن باياندادى. «نوۆايا گەنەراتسيا» جشس باس مەردىگەرى ءتيىستى ەسكەرتۋ جاساماستان جۇمىستى باستاعان. ونىڭ ۇستىنە، بۇل ۋچاسكەدە تەحنولوگيا مەن ءوندىرىس نورماسى ورەسكەل بۇزىلعان: قۇرىلىس قوقىستارى دەر كەزىندە تاسىمالدانبايدى، قۇرىلىس ماتەريالدارىن جيناۋ ءوندىرىستى ۇيىمداستىرۋعا ساي ەمەس، ەلەكتر جەلىسىن تارتۋ تەحنولوگياسى ساقتالمايدى، قۇرىلىس قوقىسىنىڭ شاشىلۋىنا جول بەرىلگەن،ىشكى وپەراتسيالىق باقىلاۋ جوق. جىبەرىلگەن وسى كەمشىلىكتەرگە وراي باس مەردىگەرلەرگە قاتىستى اكىمشىلىك حاتتاما تولتىرىلدى، ونىڭ جالپى سوماسى 1 142 375 تەڭگە. قوسالقى مەردىگەرلىك ۇيىمدار: توو «ەليتستروي» جشس 1 142 375 تەڭگە، «داربول» جشس - 577 200 تەڭگە ايىپپۇل سالىندى.

ال ابىلاي حان داڭعىلى بويىنداعى جاسىل جەلەككە نۇسقان كەلتىرگەنى ءۇشىن «نوۆايا گەنەراتسيا» جشس ۋچاسكە باسشىسىنا 30 اەك – 72 150 تەڭگە ايىپۇل سالىندى. اعاشتاردىڭ تامىرىنا زاقىم كەلتىرگەنى، ينەرتتى ماتەريالدار مەن قۇرىلىس قوقىستارىن رەتسىز قاتتاعانى ءۇشىن قوسالقى مەردىگەر «ستروي گارانت ينۆەست» جشس 40 اەكپ – 96 200 تەڭگە ايىپپۇل تولەيدى. اباي داڭعىلى بويىنداعى جاسىل جەلەكتى زاقىمداعانى ءۇشىن قوسالقى مەردىگەر «ۋمر-3» جشس 40 اەك – 96200 تەڭگەگە ايپپۇل حاتتاماسى تولتىرىلدى.

الماتى اكىمى كوشپەلى كەڭەس بارىسىندا قىسقا مەرزىمدە جۇمىستى بارىنشا ساپالى اتقارۋعا جانە قالا تۇرعىندارىنا جاعداي جاساۋعا ايرىقشا نازار اۋداردى. مەملەكەتتىك ساۋلەت-قۇرىلىس باقىلاۋ باسقارماسىنا ءار ۋچاسكەدە جۇمىستى بارىنشا تىڭعىلىقتى اتقارۋ جانە مەردىگەرلەردەن نورمانى ساقتاۋدى قاتاڭ تالاپ ەتۋ تاپسىرىلدى. بارلىق مەردىگەرلەرگە كەمشىلىكتەردى جويۋ ءۇشىن ناقتىلى مەرزىم بەرىلدى.

ەسكە سالساق، بيىلعى جازدا الماتىدا ۇزىندىعى 160 كم بولاتىن 150-دەن استام كوشە جوندەلۋدە. وتپەلى جولداردىڭ بارلىعىنا كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. ورتالىقتاندىرۋ قاعيداسى بويىنشا قالانىڭ بارلىق اۋداندارىندا ابباتتاندىرۋ جۇزەگە اسۋدا. ەگەر وتكەن جىلى 500 الماتىلىق اۋلا جوندەلسە، بيىلعى جىلى قالانىڭ بارلىق اۋداندارىندا تاعى 600-دەن اسا اۋلا جاڭارادى.

مەگاپوليستە سوڭعى جىلدارى 800 كم ينجەنەرلىك جەلى، سونىڭ ىشىندە 313 كم سۋ قۇبىرى، 266 كم كارىز جەلىسى، 150 كم ەلەكتر جەلىسى جانە 32,3 كم جىلۋ جۇيەسى سالىندى جانە جاڭارتىلدى.