جامبىل وبلىسى əكىمدىگى ىشكى ساياسات باسقارماسى «وڭىرلىك كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنىڭ» الاڭىندا وبلىس اكىمدىگىنىڭ ءبىلىم باسقارماسى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى تالعات سالقانۇلى جامالوۆ، وبلىستىق ءىىد-ءنىڭ جپق  يۋۆەنالدى پوليتسيا بولىمشەسىنىڭ باستىعى، پوليتسيا پولكوۆنيگى قۋانىشبەك جاقسىلىقۇلى قالجانوۆتىڭ قاتىسۋىمەن ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسى ءوتتى. بۇل تۋرالى Abai.kz اقپاراتتىق پورتالى حابارلايدى. 

ەلباسى ن.ءا.نازارباەۆ بيىلعى جولداۋىندا «جاستاردىڭ بارلىق ساناتىن قولداۋعا ارنالعان شارالاردى تولىق قامتيتىن الەۋمەتتىك ساتىنىڭ اۋقىمدى پلاتفورماسىن قالىپتاستىرۋ كەرەك»،- دەپ اتاپ كورسەتىپ، كەلەسى 2019 جىلى «جاستار جىلى» دەپ جاريالاۋدى ۇسىندى.

وبلىستا اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستاردىڭ نەگىزگى باعىتتارىنىڭ ءبىرى – بالالاردىڭ قۇقىقتارى مەن زاڭدى مۇددەلەرىن قورعاۋ جانە بالالاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان.

قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن 2018 جىلعى 19-30 قاراشا ارالىعىندا رەسپۋبليكا كولەمىندە «بالا-قۇقىعى – ادام قۇقىعى» اتتى رەسپۋبليكالىق ونكۇندىك باستالدى.

ونكۇندىكتىڭ بارىسىندا بارلىق اۋداندار مەن تاراز قالاسىندا  قۇقىقتىق ءبىلىم كۇنى، جالپى مەكتەپىشىلىك اتا-انالار جينالىسى، قوعامدىق قابىلداۋلار، بالالار مەن جاستار قوعامدىق بىرلەستىكتەرى كوشباسىلارىنىڭ سلەتى، سەمينارلار، دوڭگەلەك ۇستەلدەر، قايىرىمدىلىق اكتسيالار، مەملەكەتتىك جانە قوعامدىق ۇيىمداردىڭ باسشىلارىمەن، ءماسليحات دەپۋتاتتارىمەن كەزدەسۋلەر، اتا-انالار، ۇەۇ، بالالار ۇيلەرىنىڭ، ينتەرناتتىق مەكەمەلەردىڭ تاربيەنۋشىلەرىنىڭ، ەرىكتىلەر توپتارى مۇشەلەرىنىڭ قاتىسۋىمەن كەڭ كولەمدى ءىس-شارالار ۇيىمداستىرىلادى.

ماقساتى – ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى وقۋشىلارىنىڭ قۇقىقتىق مادەنيەتىن، بالا قۇقىقتارى تۋرالى بۇۇ كونۆەنتسياسىنىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرى تۋرالى ءبىلىم دەڭگەيلەرىن ارتتىرۋ. سونىمەن قاتار، وبلىستارداعى بالالاردىڭ ساپالى ءبىلىم، مەديتسينالىق قىزمەتتى الۋىنا، قوعامدىق ومىرگە ارالاسۋىنا، قاۋىپسىز ورتادا جەكە ومىرىنە قۇقىعىن جۇزەگە اسىرۋىنا جانە ءارتۇرلى قىزمەت سالاسىندا وزدەرىنىڭ قۇقىقتارىن پايدالانۋىنا مۇمكىندىكتەرى بار.

بالالار – قوعامدىق بىرلەستىكتەر مەن بالالار ۇيىمدارىنىڭ بەلسەندى كوشباسىشىلارى،  بالالارعا ارنالعان جوبالار، فورۋمدار جانە ءىس-شارالار ارقىلى ءوز پىكىرلەرىن سۇيىسپەنشىلىكپەن ورتاعا سالىپ جانە ولاردىڭ قاتىسۋىمەن جۇزەگە اسىرىلادى.

ءىس-شارالاردى اقپاراتتىق سۇيەمەلدەۋ جانە ءبىلىم بەرۋ ورگاندارى مەن ۇيىمدارىنىڭ سايتتارىندا ورنالاستىرۋ، باق-تا جاريالاۋ، فيلمدەر مەن بەينە روليكتەردىڭ كورسەتىلىمىن ۇيىمداستىرۋ ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى.

بۇگىنگى كۇنى وبلىسىمىزدا 0-18 جاس ارالىعىندا 419965 بالا بولسا، (2017 جىلى - 414730) ولاردىڭ 1448-ءى جەتىم جانە اتا-اناسىنىڭ قامقورلىعىنسىز قالعان بالالار (2017 جىلى - 1562):

-1069-ى (2017 جىلى-1106) تاراز قالاسى مەن اۋداندارداعى قورعانشىلىق پەن قامقورشىلىقتاعى بالالار;

-145-ءى (2017 جىلى-145) پاتروناتتىق تاربيەدە;

-17 وتباسى ۇلگىسىندەگى بالالار ۇيىندە 67 (2017 جىلى - 63) بالا;

-2 قابىلداۋشى وتباسىلارىندا 9 بالا تاربيەلەنۋدە.

-ق.سارىمولداەۆ اتىنداعى بالالار ۇيىندە –83 (2017 جىلى-117); 

-«ءۇمىت» بوبەكتەر ۇيىندە – 18 (2017 جىلى-24);

-وبلىستىق جاسوسپىرىمدەر ۇيىندە -70 ءجاسوسپىرىم تىركەلگەن (ناقتى تۇرىپ جاتقانى 45 ادام), ونىڭ 27-ءى كامەلەتكە تولماعاندار (2017 جىلى - 69);

-№4 ارناۋلى الەۋمەتتىك قىزمەتتەر ۇسىنۋ ورتالىعىندا-30 بالا تاربيەلەنۋدە(2017جىلى-27).

وبلىستا 2015-2018 جىلدار ارالىعىندا 17 وتباسىلىق ۇلگىدەگى بالالار ءۇيى جانە 2 قابىلداۋشى وتباسى اشىلدى. (2015 جىلى - 10, 2016 جىلى – 1, 2017 جىلى – 2, 2018 جىلى -2 وتباسى ۇلگىسىندەگى بالالار ۇيلەرى جانە 2 قابىلداۋشى وتباسى).

2018 جىلى بالالار ۇيىنەن 81 بالا (اسىراپ الىندى-2, پاتروناتقا –30, قامقورلىققا – 25, وتباسى ۇلگىسىندەگى بالالار ۇيىنە - 7, تۋعان وتباسىلارىنا - 17) وتباسىلىق تاربيەگە ورنالاستىرىلدى.

ق.سارىمولداەۆ اتىنداعى №1 بالالار ءۇيىنىڭ تاربيەلەنۋشىلەرى سوڭعى ءۇش جىلدا 156 بالادان 83 بالاعا كەمىدى.

بالا سانىنىڭ ازايۋىنا بايلانىستى ق.سارىمولداەۆ اتىنداعى №1 بالالار ءۇيى مەن كامەلەتكە تولماعانداردى بەيىمدەۋ ورتالىعىن بىرىكتىرىلىپ، ومىرلىك قيىن جاعدايداعى بالالاردى قولداۋ ورتالىعى قۇرىلدى.

پاتروناتتىق تاربيەدە 145 بالا بار. پاتروناتتىق تاربيەنى دامىتۋعا 2018 جىلى 123 ملن. 552 مىڭ تەڭگە ءبولىندى (2017 جىلى – 112 ملن. 940 مىڭ تەڭگە).

2015-2018 جىلدار ارالىعىندا مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي قورىنان  كەزەكتە تۇرعان 300 بالاعا پاتەر بەرىلدى.

ق.سارىمولداەۆ اتىنداعى №1 بالالار ءۇيى تاربيەلەنۋشىلەرىنە مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي قورىنان 99 تۇلەككە تۇرعىن ءۇي بەرىلدى: 

جالپىعا بىردەي مىندەتتى ورتا ءبىلىم قورىنىڭ شىعىنى بويىنشا 2018 جىلعا  2 ملرد 162 ملن 30 مىڭ تەڭگە قاراجات ءبولىندى (ونىڭ ىشىندە تاماقتاندىرۋعا 1 ملرد 568 ملن 938 مىڭ تەڭگە، كيىم-كەشەكپەن قامتاماسىز ەتۋگە239 ملن 891 مىڭ تەڭگە، ساۋىقتىرۋعا 42 ملن 479 مىڭ تەڭگە). 

اعىمداعى جىلى وبلىستا 826 ساۋىقتىرۋ لاگەرى مەن دەمالىس الاڭدارى جۇمىس ىستەدى (373 مەكتەپ جانىنداعى تاماقتاندىرۋمەن ۇيىمداستىرىلعان لاگەرلەر، 453 دەمالىس الاڭدارى مەن لاگەرلەر جۇمىستارىن اتقاردى. ونىڭ ىشىندە 10-ى قالا سىرتىنداعى بالالار ساۋىقتىرۋ لاگەرلەرى).

بيىلعى جازعى ساۋىقتىرۋ دەمالىسىنا جەتىم جانە اتا-اناسىنىڭ قامقورلىعىنسىز قالعان بالالاردىڭ 1471-ءى قامتىلدى.

وبلىستا بالالار ۇيلەرى تۇلەكتەرىن بيۋدجەتتىك نەگىزدە 100 پايىز ارنالۋلى جانە جوعارى وقۋ ورىندارىنا ورنالاستىرۋ ءۇردىسى قالىپتاسقان. بيىلعى جىلى بالالار ۇيلەرىن ءبىتىرىپ شىققان 21 تۇلەكتىڭ 1-ەۋى الماتى قالاسىنداعى جوعارعى وقۋ ورنىنا، 4-ءى الماتى قالاسىنا، 16-ى تاراز قالاسىنداعى  كوللەدجدەرگە وقۋعا ءتۇستى (2016 جىلى-20 تۇلەك).

وبلىستىق جاسوسپىرىمدەر ۇيىندە 70 ءجاسوسپىرىم تۇرادى. جاسوسپىرىمدەر ءۇشىن بارلىق جاعداي جاسالعان.

بالالار مەن ءجاسوسپىرىمدىڭ ارناۋلى مەكتەبىندە 11 جاستان 18 جاسقا دەيىنگى  جاسوسپىرىمدەر تاربيەلەنەدى. بۇگىنگى كۇنى  وندا 23 بالا وقۋمەن جانە تاربيەمەن قامتىلعان.

تاربيەلەنۋشىلەردىڭ جەكە قابىلەتىن اشۋ مەن  دامىتۋ ماقساتىندا ءبىلىم مەكەمەسىندە ءتۇرلى ۇيىرمەلەر، سپورتتىق سەكتسيالار، «يزوستۋديا»، «ريتم» مۋزىكالىق ستۋديالارى جۇمىس جاسايدى.  

سونداي-اق، ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن دامىتۋ بويىنشا جوسپارعا سايكەس جۇمىستار جۇرگىزىلۋدە.

وبلىستا 4 ارنايى تۇزەتۋ مەكتەپ-ينتەرناتتارى (ساڭىراۋ جانە ناشار ەستيتىن، سوقىر جانە ناشار كورەتىن، قيمىل-تىرەك اپپاراتى بۇزىلعان، اقىل-ويى دامۋىندا كەمىستىگى بار بالالارعا ارنالعان), 6 پسيحولوگيالىق-مەديتسينالىق-پەداگوگيكالىق كونسۋلتاتسيالارى مەن 11 پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق تۇزەتۋ كابينەتتەرى، 1 وڭالتۋ ورتالىعى بار.

2018-2019 وقۋ جىلىندا 7911 مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالانىڭ 6286-ى (80%) وقۋمەن جانە تاربيەمەن قامتىلعان.

بالالار مەن جاسوسپىرىمدەردىڭ سۋيتسيدتىك مىنەز-قۇلقىنىڭ الدىن الۋ بويىنشا جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپ وقۋشىلارى اراسىندا 2687 پروفيلاكتيكالىق ءىس-شارالار (كەڭەستەر،دوڭگەلەك ۇستەلدەر، كونكۋرستار، كونفەرەنتسيالار، سەمينارلار، ترەنينگتەر جانە ت. ب.) وتكىزىلدى.

ومىرلىك قيىن جاعدايعا تاپ بولعان بالالارعا قولداۋ جانە كومەك كورسەتۋ ماقساتىندا بىرىڭعاي Call–center «111» نومىرى تۋرالى اقپارات وبلىستىق ءبىلىم باسقارماسىنىڭ رەسمي سايتىندا ورنالاستىرىلعان.

2018 جىلدىڭ 9 ايىندا كامەلەتكە تولماعاندارمەن جاسالعان قىلمىس سانى – 104 (2017 جىلى-124), كامەلەتكە تولماعاندارعا قاتىستى جاسالعان قىلمىس سانى –121 (2017 جىلى-119), 54 بالا جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلعان (2017 جىلى – 54 بالا). سونىڭ ىشىندە، جەتىم جانە اتا-اناسىنىڭ قامقورلىعىنسىز قالعان بالالار اراسىندا قۇقىقبۇزۋشىلىق جاساعاندار جوق.

2018 جىلدىڭ 10 ايىندا كامەلەتكە تولماعانداردىڭ قاتىسۋىمەن جاسالعان قىلمىستار وتكەن جىلدىڭ وسى كەزەڭىمەن سالىستىرعاندا 139 تەن 116 فاكتىگە ياعني 16,5%-عا تومەندەدى.

بۇگىنگى كۇنى وبلىستا 162 مەكتەپ ينسپەكتورلارى (تاراز قالاسى – 56, بايزاق – 13, جامبىل – 11, جۋالى-8, قورداي-16, مەركى-15, مويىنقۇم-5, ت.رىسقۇلوۆ -12, تالاس-7, سارىسۋ-5, شۋ-14) جۇمىس ىستەيدى.

سونىمەن قاتار، ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 5 قازانىندا وبلىستىق ءبىلىم باسقارماسى جامبىل وبلىستىق ءىىد جەرگىلىكتى پوليتسيا قىزمەتىنىڭ يۋۆەنالدىق پوليتسيا بولىمىمەن بىرلەسىپ «كامەلەتكە تولماعاندار اراسىنداعى قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ پروفيلاكتيكاسى» تاقىرىبىندا ونلاين-كونفەرەنتسيا ۇيىمداستىردى.

جاسوسپىرىمدەر اراسىندا وزىنە-ءوزى قول سالۋ وقيعالارىنىڭ الدىن الۋ ماقساتىندا 2016-2017 جىلدارى وبلىس اكىمدىگىنىڭ ءبىلىم باسقارماسى رەسپۋبليكالىق پسيحياتريا، پسيحوتەراپيا جانە ناركولوگيا عىلىمي-پراكتيكالىق ورتالىعىمەن بىرلەسە وتىرىپ، يۋنيسەف جوباسى بويىنشا 200 پەداگوگ-پسيحولوگتى 3-كەزەڭدى وقىتۋدى ۇيىمداستىردى.

جوبانى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن وقۋ-ترەنينگ جۇمىستارىنا 8160,0 مىڭ تەڭگە قاراستىرىلعان. ناتيجەسىندە وسى جوبانى كەزەڭ-كەزەڭىمەن ەنگىزۋدى جۇزەگە اسىراتىن 58 ماستەر-ترەنەر دايىندالدى.

وبلىستاعى 933 ءبىلىم مەكەمەلەرىنىڭ 882-دە (94,5%) بەينەباقىلاۋ كامەرالارى ورناتىلعان، ونىڭ ىشىندە 446 مەكتەپتىڭ 425-دە (95,3%), 353 بالاباقشانىڭ 345-دە (97,7%), 66 مەكتەپتەن تىس مەكەمەلەردىڭ 53-دە (80,3%) (مەملەكەتتىك),  49 كوللەدجدىڭ 47-دە (95,9%)(25- مەملەكەتتىك، 22-مەملەكەتتىك ەمەس), 9 وبلىس ينتەرناتتاردىڭ 7-دە (77,8%) جانە 10 قالا سىرتىنداعى لاگەرلەرىنىڭ 5-دە (50%).

2018 جىلدىڭ 20 تامىز مەن 20 قىركۇيەك ارالىعىندا «قاۋىپسىز مەكتەپ» رەسپۋبليكالىق اكتسيا وتكىزىلىپ، جالپى ءبىلىم بەرۋ جانە مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەردە ءتيىستى جۇمىستار ۇيىمداستىرىلدى.

اتا-انالار اراسىندا «ءوز بالاڭدى ساقتا!» ۇرانىمەن جينالىستار ۇيىمداستىرىلىپ، بۇگىنگى تاڭداعى وزەكتى ماسەلە بولىپ تۇرعان بالالار پەدوفيلياسى، وتباسىنداعى زورلىق-زومبىلىق سالدارى تۋرالى اقپاراتتىق-تۇسىنىستىك جۇمىستارى جۇرگىزىلدى.

قوعامنىڭ بالالاردى اقپاراتتىڭ تەرىس اسەرىنەن، ونىڭ دەنساۋلىعىنا زيان تيگىزەتىن ناسيحاتتاۋدان قورعاۋعا نازارىن اۋدارتۋ ماقساتىندا وبلىستىڭ ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا «قاۋىپسىز ينتەرنەت»، «كومپيۋتەر جانە بالالاردىڭ دەنساۋلىعى»، «بالانىڭ ينتەرنەت جەلىسىندەگى قاۋىپسىزدىگى» تاقىرىپتارىنا سىنىپ ساعاتتارى، دارىستەر، دوڭگەلەك ۇستەلدەر ۇيىمداستىرىلدى. بارلىق ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىندە كوڭىل كوتەرۋ رەسۋرستارى مەن الەۋمەتتىك جەلىلەرگە قولجەتىمدىككە شەكتەۋ جۇيەلەرى ورناتىلعان.

بالالاردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ باعىتىنداعى جۇمىستار ءبىلىم باسقارماسىنىڭ باقىلاۋىندا بولادى.

Abai.kz