جەتىساي اۋدانىنىڭ تۇرعىنى نۇرجامال رەمەتوۆا بىرنەشە كۇن بۇرىن Facebook الەۋمەتتىك جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا: "قازاق-وزبەك شەكاراسى قوعالى اۋىلىنا نەگە جاقىنداپ كەلەدى؟ شەكارانىڭ شەگەندەلگەنىنە جيىرما جىلعا تاياسا دا كەنەتتەن شەكارا سىزىعىنىڭ قازاق جەرىنە كىرىپ كەتۋىنە نە سەبەپ بولىپ؟ وسىنى ءتۇسىندىرىپ بەرەتىن جان بار ما ەكەن؟" دەپ جازدى.
رەمەتوۆا وسى اۋدانداعى وزبەكستانمەن شەكارالاس جاتقان قوعالى اۋىلىنداعى تۋىسىنا بارعانىن ايتادى. ول ازاتتىق تىلشىسىنە اۋىل تۇرعىندارىنىڭ قازاق-وزبەك شەكاراسىنىڭ جىلجىعانىنا نارازى بولىپ جۇرگەنىنە ءبىرشاما ۋاقىت بولعانىن ايتىپ بەردى. نۇرجامال رەمەتوۆانىڭ سوزىنشە، قوعالى اۋىلىنىڭ جايىلىم جەرىنە وزبەكستان جاعى جۇمىس تەحنيكالارىن كىرگىزە باستاعان.
ازاتتىق قوعالى اۋىلىنىڭ بىرنەشە تۇرعىنىمەن جانە جەرگىلىكتى اكىمدىك وكىلدەرىمەن سويلەسىپ، ءمان-جايدى انىقتاۋعا تىرىستى. اۋىل تۇرعىندارى "جايىلىمنىڭ ءبىر بولىگى مەن كولدىڭ وزبەكستانعا بەرىلۋىنە" كەلىسكىسى كەلمەيدى. قوعالى اۋىلىنىڭ مال دارىگەرى دۇيسەنبەك قالدىباەۆتىڭ ايتۋىنشا، 2004-2007 جىلدار شاماسىندا قازاقستان مەن وزبەكستان شەكاراسى بەكىتىلگەندە قوعالى اۋىلى بۇرىننان پايدالانعان مىڭنان استام گەكتار جەر وزبەكستانعا وتكەن.
- ول كەزدە اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ءىشى اشىسا دا، تۇسىنىستىكپەن قارادى. وزبەكستان 2007 جىلى، قازاقستان 2010 جىلى شەكارا سىمىن تارتتى. ءىس سونىمەن ءبىتتى دەپ ويلاعانبىز. سويتسەك 2016 جىلى "تاعى دا جەر بەرىلەتىن بولدى" دەگەن حابار شىقتى. حالىق شۋلاپ، كوتەرىلە باستاعان سوڭ توقتاپ قالعان سياقتى كورىنگەن، - دەيدى ول.
دۇيسەنبەك قالدىباەۆتىڭ سوزىنشە، سوڭعى كەزدەرى قازاقستان مەن وزبەكستان اراسىنداعى شەكارا ورتاسىنداعى بەيتاراپ ايماق وزبەكستان يەلىگىنە وتكەنى بايقالعان. ول جەردى وزبەكستان دەرەۋ يگەرىپ، جول سالۋعا كىرىسكەن. قازاقستان شەكارا باعاندارىن كەي تۇستاردا ونداعان مەترگە، كەيدە سەكسەن مەتردەي ىشكەرى جىلجىتا باستاعان. اۋىل تۇرعىندارى بارىنەن بۇرىن شەكاراعا ىرگەلەس جاتقان قوعالى كولى دە وزبەكستانعا ءوتىپ كەتە مە دەپ قاۋىپتەنەدى.
- ەكى جۇزگە جۋىق ءۇيى بار قوعالى – بۇرىننان مال شارۋاشىلىعىمەن اينالىسىپ كەلە جاتقان اۋىل. قوعالى كولى – قالاي بولسا سولاي جاتقان قورىس ەمەس، مالىمىز سۋ ىشەتىن كوز. ونسىز شارۋاشىلىعىمىز شاتقاياقتايدى. شامامەن 20 شاقتى گەكتار كولدىڭ تابيعاتى دا تاماشا. قوناق كەلسە دە سوندا اپارىپ قىدىرتاتىن دەمالىس ورنى، - دەيدى دۇيسەنبەك قالدىباەۆ.
قوعالى تۇرعىندارىنىڭ سوزىنشە، "وزبەكستانعا تاعى دا جەر بەرىلەدى" دەگەن حابار شىققالى اۋىل تۇرعىندارى بىرنەشە رەت نارازىلىق تانىتقان. العاش رەت 2017 جىلى وزبەكستان تەحنيكالارى جۇمىس ىستەي باستاعاندا تۇرعىندار جينالىپ، توقتاتۋدى تالاپ ەتكەن. "كوپ ادام جينالعان سوڭ" شەكارا باسشىلارى مەن اۋدان جەتەكشىلەرى حالىقپەن كەزدەسكەن.
دۇيسەنبەك قالدىباەۆتىڭ سوزىنشە، سوڭعى كەزدەرى قازاقستان مەن وزبەكستان اراسىنداعى شەكارا ورتاسىنداعى بەيتاراپ ايماق وزبەكستان يەلىگىنە وتكەنى بايقالعان. ول جەردى وزبەكستان دەرەۋ يگەرىپ، جول سالۋعا كىرىسكەن. قازاقستان شەكارا باعاندارىن كەي تۇستاردا ونداعان مەترگە، كەيدە سەكسەن مەتردەي ىشكەرى جىلجىتا باستاعان. اۋىل تۇرعىندارى بارىنەن بۇرىن شەكاراعا ىرگەلەس جاتقان قوعالى كولى دە وزبەكستانعا ءوتىپ كەتە مە دەپ قاۋىپتەنەدى.
قازاقستان مەملەكەتتىك شەكاراسىن دەليميتاتسيالاۋ جانە دەماركاتسيالاۋ ىسىنە 1991 جىلى كىرىسكەن. قازاقستان مەن وزبەكستان مەملەكەتتىك شەكاراسىن دەليميتاتسيالاۋ پروتسەسى 2003 جىلى، دالالىق جۇمىستار 2004 جىلى ساۋىردە باستالعان. 2016 جىلى ناۋرىزدا شەكارانى دەماركاتسيالاۋ بويىنشا سوڭعى قۇجاتتار دايىندالىپ، ءبىر جىلدان سوڭ تاشكەنتتە ەكى ەلدىڭ شەكارانى دەماركاتسيالاۋ كوميسسياسى كەزدەسكەن. ەكى ەل وكىلدەرى دالا جۇمىستارىن جۇرگىزۋدىڭ 2017 جىلعا ارنالعان كەستەسى تالقىلادى دەپ حابارلانعان ەدى.
Abai.kz
